De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Leuven aan vooravond verkiezingen

Leuven aan vooravond verkiezingen

dinsdag 14 augustus 2012 01:18
Spread the love

DIT IS EEN VOORPUBLICATIE UIT HET BOEK “LEUVEN DOORGELICHT. AAN VOORAVOND VERKIEZINGEN 2O12” van Luc Vanheerentals dat op 1 september verschijnt

“Leuven wordt definitief Louisville” kopt een krant op 9 oktober 2006 daags na de gemeenteraadsverkiezingen die de sp.a 6,5 procent meer stemmen oplevert dan in 2000 en het stemmenpercentage (38,5 procent) terug optilt tot in de buurt van de monsterscore van 40,5 procent die de partij in 1994 haalde. Kan de door de populaire Louis Tobback geleide socialistische partij dit hoge stemmenpercentage opnieuw halen bij de komende verkiezingen op 14 oktober 2012? Wat met coalitiepartner CD&V die in 2006 in kartel met N-VA twee zetels winst boekte? De onzekere factor bij de komende verkiezingen is de N-VA die in 2006 in het kartel met CD&V slechts via opvolging – N-VA-er Luk Bellens kwam in de raad als opvolger van de ontslagnemende Marc Eyskens – 1 verkozene op 45 raadsleden uit de brand wist te slepen, maar dit keer op eigen kracht naar de kiezer trekt. Als het resultaat van de federale verkiezingen van 2010 een graadmeter is voor de uitslag in Leuven op 14 oktober ziet het er niet goed uit voor de huidige coalitie. In vergelijking met de verkiezingen voor het Vlaams parlement een jaar voordien verdubbelde de N-VA bij de federale verkiezingen in 2010 in het kieskanton Leuven (Leuven en omliggende gemeenten) haar aanhang van 14,8 tot 27,79 procent. Als de door Leuvense hoogleraar Danny Pieters aangevoerde partij erin slaagt die score in oktober Leuven over te doen haalt ze liefst 15 zetels binnen en is het de vraag of sp.a en CD&V – momenteel respectievelijk 19 en 12 zetels op een totaal van 45 – er nog in slagen een meerderheid te halen en als dit niet het geval is of er een derde partij bereid is om met hen een coalitie te sluiten. In theorie zouden we moeten schrijven dat Leuven thans bestuurd wordt door een sp.a-CD&V-N-VA-coalitie, maar de N-VA is door haar zwak kiesresultaat in 2006 nooit echt aanwezig geweest in deze meerderheid. Het beste bewijs is dat N-VA-lijsttrekker Danny Pieters in het najaar van 2011 heel stoer aankondigde na 2012 onder geen enkel beding met Louis Tobback te willen besturen, zonder dat dit enige consequentie had voor de  “coalitie”. De sp.a heeft al uitdrukkelijk te kennen gegeven de coalitie met CD&V te willen verder zetten en de inmiddels 74-jarige Louis Tobback is bereid om er nog een volledige legislatuur als burgemeester bij te doen.

Er zijn echter mogelijk nog andere verrassingen te verwachten op 14 oktober. De Open Vld-lijst wordt net zoals in 2000 getrokken door Rik Daems die toen met een dynamische campagne het aantal zetels van zijn partij wist op te trekken van 5 naar 8. Kan hij die stunt thans overdoen? Met Patricia Ceysens als lijsttrekker halveerde het aantal zetels van de liberale partij in 2006 tot 4. Het is echter overduidelijk dat Open Vld gezien de bevolkingssamenstelling in Leuven thans onder haar electorale mogelijkheden scoort. Wat denkt de Leuvenaar echter van het feit dat Rik Daems kort voor de verkiezingen in 2006 hals over kop en zonder veel uitleg – vooral om privé-redenen maar toch ook een heel klein beetje omwille van ‘fricties” met Patricia Ceysens – naar Herent verhuisde en pas begin dit jaar terug in Leuven kwam wonen? Zorgt bij Groen lijstduwer Eva Brems voor een stemmenimpuls? Bij de federale verkiezingen in 2010 kon naast N-VA enkel Groen in ons kieskanton  meer kiezers bekoren dan een jaar voordien bij de verkiezingen voor het Vlaams parlement. De partij vergrootte in 2010 haar Leuvense aanhang in vergelijking met 2009 van 10,8 tot 14,47 procent wat ongetwijfeld voor een stuk te danken was aan het “wit konijn” dat de groenen in de persoon van Brems te voorschijn toverden. Bij de PVDA wordt dan weer met spanning uitgekeken of Tine Van Rompuy, zus van de Europese president, voor het eerst in de geschiedenis de partij een Leuvense raadszetel kan bezorgen. Er staat overigens ook op de CD&V-lijst nog een familielid van Herman Van Rompuy (Peter, zoon van …) Ondanks het feit dat hij in de vorige regering staatssecretaris was van fraudebestrijding zal CD&V-lijsttrekker Carl Devlies zag zijn aantal voorkeurstemmen bij de jongste federale verkiezingen sterk achteruitgaan van 28.090 tot 16.980. Op de sp.a-lijst prijkt overigens ook nog partijvoorzitter Bruno Tobback, die wettelijk gezien evenwel niet samen met vader Louis in de gemeenteraad kan zetelen. Van een dynastieke burgemeesterswissel – Bruno die Louis opvolgt – kan in deze legislatuur dus alleszins geen sprake zijn.

Politoloog Johan Ackaert stelde begin februari tijdens de uitreiking in het Leuvense stadhuis van de Hugo De Keyser-prijs door de Leuvense Persclub evenwel geen “landslide” te verwachten van de N-VA bij de komende lokale verkiezingen. Op basis van een analyse van de uitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976 stelde Ackaert “dat nationale trends bij gemeenteraadsverkiezingen echoën, maar ook niet meer dan dat”. De CVP bijvoorbeeld verloor bij de parlementsverkiezingen van 1981 meer dan een kwart van haar kiezers, maar bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1982 “slechts” 8,7 procent. De liberalen zouden volgens nationale peilingen twee jaar na de omvorming van PVV naar VLD de grote winnaar worden van de gemeenteraadsverkiezingen van 1994, maar boekten toen slechts 2,6 procent winst. “Wie zich vergaapt aan de nationale schaduwen op de gemeentepolitiek mist essentiële lokale politieke spelregels zoals de impact van individuele kandidaten, de electorale troefkaart van het burgemeesterschap en in mindere mate van schepenen en globaal het hoger vertrouwen dat mensen in het lokaal bestuur stellen vergeleken met andere overheden. De eerste twee factoren en mogelijk ook de derde spelen in het nadeel van de N-VA”, aldus Ackaert.

De hoge electorale score die de sp.a in Leuven sinds 1994 blijft halen is echter verrassend als men terugkijkt in de geschiedenis. Na de fusie van Leuven-stad, Heverlee, Kessel-lo, Wijgmaal, Wilsele en delen van Korbeek-lo en Haasrode haalde de CVP bij de eerste gemeenteraadsverkiezingen in 1976 19 van de 43 zetels, de BSP (Belgische Socialistische Partij) 12, PVV 7 en VU 5. CVP en PVV vormden coalitie onder de leiding van burgemeester Alfred Vansina (CVP) en eerste schepen Georges Sprockeels (PVV). Daar het zetelaantal van de verschillende partijen drie verkiezingen lang nauwelijks wijzigde kon de CVP-PVV-coalitie met Vansina als burgemeester 18 jaar aan de macht blijven. De socialistische partij haalde in 1976 12 zetels, in 1982 11 en in 1988 12 zetels. Enige wezenlijke verandering in het politieke landschap tijdens die eerste 18 jaar na de fusie was de opkomst van Agalev (3 zetels in 1982 en 4 in 1988) en de achteruitgang van de VU (5 zetels in 1976 en 1982 en 2 in 1988). Opvallend in die jaren was het kartel dat de door Louis Tobback aangevoerde BSP in 1982 vormde met communisten, RAL-trotskisten en onafhankelijke linksen, een initiatief waarvoor de Leuvense professoren Lode Van Outrive en Luc Huyse bemiddeld hadden. Het zou Tobback en co echter niets opleveren want het kartel verloor 1 zetel. Bij de verkiezingen van 1988 was Tobback inmiddels minister van binnenlandse zaken geworden en slechts lijstduwer op de socialistische lijst.

In 1994 zorgt Louis Tobback, op dat ogenblik nationaal SP-voorzitter en opnieuw lijstaanvoerder, voor een totale ommekeer in de Leuvense politiek. Hij haalt dat jaar liefst 18.211 voorkeurstemmen – bijna 1/3e van het totale aantal uitgebrachte stemmen. De SP haalt in een klap 20 zetels, 8 meer dan in 1988. De CVP en PVV verliezen respectievelijk 5 en 2 zetels en houden er 13 en 5 over. Agalev haalt een zetel meer en de VU verdwijnt uit de gemeenteraad. In 2000 krijgen echter zowel de SP als CVP klappen. De SP valt terug op 15 zetels en de CVP op 11. Rik Daems, wiens VLD met 8 zetels de winnaar van de verkiezingen is, geeft op de avond van de stembusgang zowel aan de sp.a als CVP een signaal dat hij bereid is met Groen een nieuwe coalitie te vormen maar krijgt geen respons. Carl Devlies krijgt dus de kans in de schoot geworpen om in een CVP-VLD-Groen-coalitie burgemeester te worden, maar blijft trouw aan de socialistische coalitiepartner. Louis Tobback evenaart dat jaar weliswaar het recordaantal voorkeurstemmen van 1994 niet meer – in 2000 haalt hij er 12.598 en in 2006 13.620, maar kan tot zijn vreugde vaststellen dat stilaan ook de andere kandidaten op de lijst heel wat voorkeurstemmen binnenhalen. In 1994 haalt buiten Tobback op de SP-lijst enkel Annie Ackermans meer dan 1000 voorkeurstemmen, terwijl in 2006 een tiental kandidaten die grens overschrijden.

Opvallend is dat in de kiescampagne vandaag plusminus dezelfde thema’s opduiken als in 2006. Zo benadrukken alle oppositiepartijen andermaal het inspraakthema. De N-VA bestempelt Louis Tobback continu als een feodaal alleenheerser. Lijsttrekker Danny Pieters had tijdens de eerste persontmoeting eind vorig jaar zelfs een dictatoriaal regime als Syrië in de mond als hij het over Tobback had, iets wat hij even later wel terug introk. De geregeld om professionele redenen in China vertoevende Rik Daems spreekt van “de lange mars tegen de Mao van Leuven”. Ook in de vorige kiescampagnes was dit een heikel thema. Toenmalig liberaal raadslid Bert Cornelis noemde Leuven tijdens de campagne van 2000 “Tobbackgrad aan de Dijle”. Ze hebben een punt want uit de jongste stadsmonitor blijkt dat slechts 27,5 procent van de Leuvenaars vindt dat het stadsbestuur hen voldoende consulteert, wat nog iets minder is dan in 2008 (28,3 procent). Ook andere evoluties uit de stadsmonitor met betrekking tot dit thema zijn niet positief. Zo daalde de bereidheid om met het stadsbestuur mee te praten over beleidskwesties in de periode 2008-2011 van 49,1 tot 41 procent en de actieve betrokkenheid van de burger om iets te verbeteren aan de situatie in de buurt of de stad van 16,3 tot 14,6 procent. Is er een verband tussen deze dalende percentages en de onvrede over de inspraak? Ook het betaalbaar wonen stond net als nu in 2006 hoog op de agenda. Net als toen bleek uit statistieken dat heel wat Leuvenaars het financieel moeilijk hebben om in deze stad nog een woning te kopen. Uit enquêtes blijkt voorts dat de Leuvenaar nog steeds onverminderd wakker ligt van het verkeer en men dit steevast bovenaan de punten zet die in de eigen buurt het meest storen. Ook het thema van de overlast in het uitgaansleven was in 2006  aanwezig in de kiescampagne, maar staat nu omwille van het toegenomen geweld op de Oude Markt ongetwijfeld enkele plaatsen hoger op de ranking. Dat is ook het geval met het milieuthema sinds het huidige stadsbestuur zich tot doel gesteld heeft om Leuven tegen 2030 klimaatneutraal te maken.

Alle criticasters ten spijt kan niet ontkend worden dat Leuven het in de opiniepeilingen over het algemeen goed doet. In een enquête die Test-Aankoop in juli van dit jaar publiceerde krijgt Leuven op de algemene leefkwaliteit een score van 67 op 100, wat volgens de onderzoekers duidt op een hoge mate van tevredenheid. Tussen 21 steden uit ons land prijkt Leuven in dit onderzoek na Brugge en Hasselt op de derde plaats. In de Stadsmonitor 2011 blijkt dat 76,2 procent van de Leuvenaars fier is op zijn stad, waarmee het tussen de 13 Vlaamse centrumsteden op de 4de plaats staat, na Brugge en Hasselt en Gent. Leuven doet het onder de centrumsteden op dat vlak beter dan gemiddeld (68,8 procent), maar ook minder goed dan bij de vorige bevraging in 2008 toen een percentage van 81,2 gehaald werd. In een andere enquête die Het Nieuwsblad op 1 december 2009 publiceerde kreeg het Leuvense stadsbestuur een score van 7,1 op 10, waarmee Leuven het beter deed dan in 2006 (6,8 op 10). Louis Tobback krijgt als burgemeester een score van 7,18, waarmee hij na zijn Gentse en Hasseltse collega’s op de 3de plaats eindigt onder de burgervaders van de 13 Vlaamse centrumsteden. Op 15 bevraagde items wordt Leuven alleen maar gebuisd voor de parkeermogelijkheden (4,2 op 10) en betaalbaarheid woningen (3,4 op 10).

take down
the paywall
steun ons nu!