Ontvoeringen, Syrische invallen die resulteren in de dood van Libanese burgers, en wijdverbreid gebruik van wapens zijn enkele indicatoren die wijzen op een langzame afbraak van de openbare instituten in het land.

Na de vrijlating van drie officieren en acht soldaten die te maken zouden hebben gehad met de moord op de soennitische sjeik Ahmed Abdul Wahed en zijn metgezel, gingen uit protest gewapende mannen de straat op in de noordelijke regio Akkar.

De actie van de mannen ging gepaard met wegblokkades en zwaar geweervuur. “De situatie is niet meer onder controle, omdat de overheid het niet eens is over een gezamenlijk veiligheidsbeleid”, zegt een ontevreden hoge veiligheidsambtenaar. “Openbare instituten beginnen hun geloofwaardigheid te verliezen.”

Christenen en soennieten

De herhaalde infiltratie van Syrische veiligheidstroepen op Libanees grondgebied, zonder veroordeling door de Libanese regering, kan de soevereiniteit van het land geleidelijk in gevaar brengen. De bevolking van Libanon is verdeeld tussen aanhangers van het Vrije Syrische Leger, de oppositie, en mensen die het regime van president Bashar al-Assad steunen.

De angst groeit dat het Syrische conflict overslaat naar Libanon.

In de noordelijke regio Wadi Khaled werden onlangs een Libanese douanebeambte en twee beveiligers uit het dorp Bugaiaa ontvoerd door Syrische veiligheidstroepen. Vorige week betraden dertig Syrische militairen het oostelijke grensgebied Masharii al-Qaa, waar ze een paar keer het vuur openden op bewoners.

Masharii al-Qaa bestaat uit Ersal, een soennitisch dorp en Qaa, waar vooral christenen wonen. Ersal steunt de Syrische oppositie, terwijl de inwoners van Qaa juist zeer wantrouwend staan ten opzichte van de oppositie. Het gevolg is dat de regio zowel een bestemming is geworden voor Syrische vluchtelingen, als een stad die onder vuur ligt van Syrische troepen.

“We begrijpen niet waarom de staat aarzelt om militairen naar de grens te sturen. Het is niet normaal voor een land om zijn eigen grondgebied niet te beschermen”, zegt Rateb Ali, een inwoner van de regio.

Andere bronnen in de regio geven toe dat ze niet meer geloven in de Libanese instituten, inclusief de politie, het leger, de rechtelijke macht en de regering.

Het politieke vacuüm in het noorden heeft ertoe geleid dat ook inwoners van de streek weinig vertrouwen meer hebben in de politiek. “Niemand wil dat de Syrische crisis hierheen komt. Ze  willen voorkomen dat radicale bewegingen, die hier eenvoudig kunnen profiteren van de afwezigheid van de staat, hier te veel invloed krijgen”, zegt socioloog Tatal Atrissi, verwijzend naar verschillende salafistische groepen.

Gewend aan chaos

Veel mensen zijn bang dat Libanon afglijdt naar een mislukte of “gefaalde staat”, een term die gebruikt wordt voor landen waar sprake is van verlies van controle over het grondgebied en gebruik van geweld, implosie van machts- en autoriteitsstructuren en een gebrek aan orde en gezag.

“Libanon is een softe staat. Het is een internationaal besluit geweest om het land op te bouwen op een manier waarbij de staat beperkt macht heeft over de verschillende gemeenschappen”, zegt Hillal Khashan, politicoloog aan de Amerikaanse Universiteit van Beiroet.

Sinds de onafhankelijk in 1943, is Libanon een democratie die achttien verschillende religieuze gemeenschappen kent.

“Het Libanese model was nooit bedoeld om te functioneren”, zegt Karim Makdessi, docent aan het Issam Fares Instituut, een plaatselijke denktank. “Libanon kent periodes waarin het land functioneert, en periodes waarin het afglijdt, maar zonder helemaal in te storten.

Beide wetenschappers zijn het erover eens dat religieuze sekten sterker worden, als de macht van openbare instituten afneemt.

“Chaos is een manier van leven in Libanon. Mensen zijn eraan gewend”, zegt Khashan. “Ik denk dat we nog lang geen mislukte staat zijn, zoals Afghanistan. Zelfs al staan de signalen op rood, ik geloof niet dat dit land totaal zal instorten.”