Op 21 februari hielden de leden van Pussy Riot een flashmob in de Christus-Verlosserkathedraal in Moskou. In kleurrijke bivakmutsen zongen ze er ‘Heilige Moeder, Heilige Maagd, gooi Poetin eruit’, waarmee ze de nauwe relatie tussen de Russisch-Orthodoxe kerk en de staat bekritiseerden.

Nu worden Nadezhda Tolokonnikova, Maria Alyokhina en Yekaterina Samutsevich beschuldigd van georganiseerd vandalisme en hooliganisme ten gevolge van hun “uitdagende en beledigende daden in een religieus gebouw, gemotiveerd door religieuze haat”.

Jurkjes en bivakmutsen

Pussy Riot is een punkrock-collectief van zo’n tien performers en zo’n vijftien mensen voor techniek en video-opnamen. De band houdt van provocatie op politiek vlak, en gaf eerder al kritiek op de status van vrouwen in Rusland en de verkiezingscampagne van Vladimir Poetin.

Op elk optreden, onder meer al op het Rode Plein, dragen ze jurkjes en gekleurde bivakmutsen. Hun interventie in de kathedraal was kort, maar heeft wel het debat over de band tussen kerk en staat opnieuw sterk doen oplaten. 

Hongerstaking

De drie leden van de band gingen op 4 juli in hongerstaking om te protesteren tegen de manier waarop hun proces verloopt. Ze kregen de dag voordien van de rechter te horen dat ze met hun advocaten nog vijf dagen de tijd hadden om de verdediging voor te bereiden, maar vonden die korte termijn onrechtvaardig en onwettig. De aanklacht besloeg immers 2.800 bladzijden. Ondertussen is hun voorarrest verlengd en kan hun straf oplopen tot zeven jaar cel wegens hooliganisme.

De drie vrouwen worden intussen erkend als politieke gevangenen door de Union of Solidarity with Political Prisoners (SPP). Amnesty International noemde hen gewetensgevangenen – gevangenen die enkel vastzitten vanwege hun geloof of overtuiging – vanwege de harde reactie van de Russische autoriteiten.

Poetin en de kerk

Er gaan geruchten dat president Poetin opdracht heeft gegeven tot arrestaties over te gaan. Na de felle protesten van de oppositie en de betogingen tegen hem ten tijde van de presidentsverkiezingen in maart, grijpt hij immers meer naar repressie.

Officieel zegt Poetin echter: “Als de meisjes de rust hebben verstoord in de kathedraal, dan is dat onplezierig voor alle gelovigen. Ik hoop dat dit niet wordt herhaald.”

De kerkleiding is daarentegen in alle staten en spreekt over godslastering. Een deel van de Russen is het met hen eens, maar tegelijk klinken in de kerk en de Russische samenleving tegengeluiden. Zeven jaar cel lijkt een te zware straf, zeker omdat het moeders zijn die in de gevangenis zitten.