Nieuws, Samenleving, België, Antwerpen, Antwerpen, Tweede Wereldoorlog, Jodenvervolging, Verzet, Witte Brigade Fidelio, Archief, Marcel Louette, John Boeva, Verzetsbeweging -

Archivaris Witte Brigade Fidelio wil erkenning

ANTWERPEN – Naar aanleiding van de Open Monumentendag vorig jaar, die in het teken stond van 'Conflict', werd een enquête uitgevoerd naar de interesse van senioren voor de Tweede Wereldoorlog. Verrassend is dat uit het resultaat blijkt dat de naoorlogse generatie meer belangstelling toont voor het onderwerp dan men eerst dacht.

maandag 11 juni 2012 12:20
Spread the love

De belangstelling voor de Tweede Wereldoorlog leeft nog en erg veel mensen verzamelen zowat alles wat aan die oorlog doet herinneren. Zo ook John Boeva (°Antwerpen, 1927) die aan de Lange Nieuwsstraat een indrukwekkend archief heeft samengesteld over de Antwerpse tak van het verzet: de Witte Brigade Fidelio.

Fidelio

Het Informatie- en Documentatiecentrum Fidelio bevat voornamelijk documenten, unieke foto’s, sluiktijdschriften, pamfletten en brieven. Er zijn ook enkele merkwaardige attributen te zien, zoals een revolver met houten loop of geheime stafkaarten die bij de bevrijding aan de bevrijders werden overhandigd zodat ze sneller strategische plaatsen konden lokaliseren.

Fidelio is een vzw met een zestigtal leden. Dat is zo ongeveer het aantal erkende Antwerpse verzetsstrijders die op dit ogenblik nog in leven is. En daar wringt het schoentje.

Boeva, die zelf niet meer zo jong is, beseft dat deze generatie binnen enkele jaren zal zijn uitgestorven en maakt zich zorgen over de toekomst van het archief dat fraai en overzichtelijk is opgeslagen in een mooi pand in het stadscentrum.

Het wordt geregeld geraadpleegd door studenten en onderzoekers uit binnen- en buitenland die meer willen weten over de donkere kant van de oorlogsjaren.

Archief en documentatiecentrum

De vzw Fidelio onderhoudt het archief met eigen middelen en lidgelden. Boeva vroeg subsidie aan het stadsbestuur, maar voorlopig gaat dat daar niet op in.

Boeva: “We kunnen best financiële steun gebruiken, temeer daar ons ledenaantal slinkt. Maar het is ons ook om erkenning te doen. Omdat wij al van in de prille jaren vijftig alles verzamelen over het Antwerps verzet, beschikken wij over een unieke collectie documenten die een grote historische waarde heeft voor de stad. En uiteraard willen we het archief in samenwerking met de plaatselijke overheid in de toekomst veiligstellen.”

Kleine helden

Wie heroïsche verhalen verwacht over het verzet, is bij Boeva aan het verkeerde adres: “Er waren tijdens de oorlogsjaren erg veel kleine helden. Mensen die papiertjes doorgaven, pakjes gingen afgeven of boodschappen deden voor ondergedoken Joden. Natuurlijk liepen die allemaal een zeker gevaar.”

“Het zogenoemde ‘gewapend verzet’ bestond slechts uit een kleine groep ‘ware moedigen’. Wat ons archief echter wil bewaren voor de latere generaties, is het bewijs en het eerbetoon aan zeer veel Antwerpenaren die een geheime strijd tegen de Duitse bezetter hebben gevoerd.”

“Vele van deze mensen hebben dat gedaan zonder later erkenning te vragen. Het is dankzij al die anonieme Antwerpenaren dat er in de Scheldestad minder Joden werden afgevoerd naar de concentratiekampen dan bijvoorbeeld in Nederland.”

Geuzenwacht

Het siert Boeva dat hij de inzet van het verzet relativeert. Niettemin zijn er tijdens de Tweede Wereldoorlog in ons land meer dan 17.000 weerstanders omgekomen. De Antwerpse tak van de Witte Brigade, die na de bevrijding het pseudoniem van de leider, Fidelio, aan haar naam toevoegde, ontstond tijdens een vriendenvergadering van de Jonge Geuzenwacht die werd gehouden op 23 juni 1940 in een lokaal aan de Breydelstraat in Antwerpen.

De bijeenkomst handelde vooral over het voeren van gepaste antipropaganda, het bieden van weerstand door geen diensten aan de vijand te bewijzen en hem geen inlichtingen te verstrekken. Daarnaast organiseerde de groep het inhouden van nikkelgeld, weigerden de leden om cinemavertoningen bij te wonen en hielpen ze strijdgroepen op te richten. Wapens werden verzameld en met de nodige kennis onderhouden in de diverse opslagplaatsen, zoals in het Ter Rivierenhof in Deurne, maar vooral in het Vleeshuis van Antwerpen.

Marcel Louette

Een belangrijke figuur in de geschiedenis van Fidelio is Marcel Louette, die tot 21 juni 1942 de leider van de Antwerpse sectie van de Witte Brigade was. Vanaf dat moment nam hij het bevel van de hele Witte Brigade van Noord-België op zich. De dag waarop de Gestapo bij Marcel Louette binnenviel, was Fidelio al op een ander adres ondergedoken en kon het alle tijd en energie wijden aan de strijd tegen de vijand.

Zwarte lijsten van verraders en Gestapo-beulen werden aangelegd en de verbinding met Londen werd verwezenlijkt. Via de radio werd informatie doorgeseind en ontving de Witte Brigade onderrichtingen. De vijand vreesde de Witte Brigade en spaarde kosten, noch moeite om haar leden op het spoor te komen. Verschillende leden van het verzet werden opgepakt en terechtgesteld.

Oranienburg

Marcel Loutte overleefde als bij wonder de oorlog. Na zijn terugkeer uit het concentratiekamp Oranienburg (in de buurt van Berlijn) verklaarde hij: “Geen gelukwensen voor mij persoonlijk alstublieft. Mijn werk is onafscheidelijk van dat van de anonieme leden van de Witte Brigade. Wij allen, mannen en vrouwen van de Witte Brigade, wij allen hebben onze plicht gedaan tegenover het land. Wij zullen dat blijven doen.”

Praktisch:
Het Informatie- en Documentatiecentrum Fidelio kan worden geraadpleegd door iedereen die dat wenst. Fidelio is gelegen in de Lange Nieuwsstraat 30. Best is eerst een seintje te geven op het nummer 03 233 33 91.

take down
the paywall
steun ons nu!