Ik heb nooit enige belangstelling gehad voor de politicus Pim Fortuyn en zijn partij. Flamboyant, zoals de meeste kranten en TV-journaals hem nu omschrijven, heb ik hem nooit gevonden.
Zijn gewelddadige dood, nu tien jaar geleden op het Mediapark in Hilversum, liet mij koud. Voor mij was het een strikt Nederlands gebeuren, dat mij niet kon beroeren. Dat geldt evenzeer voor de huidige Nederlandse heisa rond de tienjarige herdenking van zijn overlijden.
Met enig wantrouwen nam ik dan ook de nieuwe biografie ‘De jonge Fortuyn‘ ter hand. Kan de uitgave van dit boek ingegeven zijn door andere motieven dan de publiciteit die op dit ogenblik rond de figuur Fortuyn hangt?
Toch raakte ik pagina na pagina meer geboeid door het uitgangspunt van de auteur en de vraag welke elementen uit zijn jeugd hebben bijgedragen aan de Pim Fortuyn die hij uiteindelijk zou worden.
VPRO-journalist Leonard Ornstein maakt in dit eerste boekdeel uit een meerdelige biografie duidelijk dat Pim Fortuyn een eigen beeld van zichzelf heeft gecreëerd. Met heel wat nieuw ontgonnen archiefmateriaal wordt dit zelf gecreëerde beeld in deze biografie ontluisterd.
Kortom, de ‘flamboyante’ politicus Fortuyn wordt hier als een bedrieger ontmaskerd, die op basis van zijn emoties voortdurend een schijnwerkelijkheid construeert. Geen onbelangrijke vaststelling om de latere politicus met zijn theatrale emoties in de juiste context te situeren!
Olstein ontleedt Fortuyns jeugd, van zijn geboorte in 1948 tot het einde van zijn studentenjaren in 1972. In deze korte tijdspanne maken we kennis met vele gedaanten van Pim Fortuyn: van het jongetje dat graag van adel wilde zijn over de strikt katholieke scholier met uitgesproken maatpak en later de links dwepende student tot de zelfbewuste homoseksueel.
Fortuyns grote bezorgdheid is vooral de manier waarop mensen hem zien of later zullen herinneren. Zo omschrijft hij zichzelf als iemand die zijn mannetje stond en als een behoorlijke vechtersbaas.
“Veel vriendjes waren beducht voor mijn staalharde vuisten. Maar meer nog voor mijn mond, scherp als een scheermes, gelijk die van mijn moeder. Al vroeg beheerste ik de Franse kunst van de stalen vuist in de fluwelen handschoen”.
Ook beweert hij dat hij zijn in 1970 verongelukte broer Joos identificeert, maar in feite was het zijn broer Maarten die dat deed (p. 55). De dood van zijn broer wendde hij wel aan om zijn terugtrekking uit de actiegroep Jordaan (p. 152) te verklaren, terwijl hij dit eigenlijk deed uit frustratie omdat het comité hem niet geholpen had toen hij in clinch lag met een docent.
Eigen zwakheden tot sterktes herleiden of en het eigen opportunisme tot een vorm van gevoeligheid promoten, dit mechanisme keert meermaals terug in Fortuyns karakter en wordt door de auteur meedogenloos ontrafeld.
Wel stel je je natuurlijk de vraag hoe het komt dat dit alles nooit eerder onthuld is. Met zulke staat van leugens en zelfverheerlijking zou een ander politicus al lang zijn geloofwaardigheid kwijtgespeeld zijn.
Bij Fortuyn worden de leugens echter vergoelijkt omdat hij een rasecht romanticus is met “een eigen wereld met veel fantasie” (p. 87). Waarom politiek Den Haag Fortuyn spaarde, is misschien voer voor een volgend boekdeel?
