“Men kan geen bank sluiten door enkel de loketbedienden te arresteren”, zegt Edgardo Buscaglia. Volgens de Argentijnse econoom, die onderzoek doet naar de illegale economie in Mexico en voorzitter is van het Instituut voor Burgeractie voor Justitie en Democratie (in Mexico), pakt de overheid de misdaadorganisaties niet grondig genoeg aan waardoor ze kunnen doorgaan met onder meer drugshandel, mensenhandel, afpersing en smokkel.

Buscaglia ziet hoe misdaadorganisaties machtiger worden omdat niet aan hun vermogens wordt geraakt en omdat ze hun activiteiten en dus ook hun risico’s gediversifieerd hebben en zo nog meer inkomsten krijgen.

Sinds 2006 hebben de Mexicaanse autoriteiten bijna 1 miljard dollar in beslag genomen van misdaadorganisaties, een peulschil in vergelijking met hun totale omzet.

Een recente studie van Global Financial Integrity, een programma van het Amerikaanse Center for International Policy, becijferde dat Mexicaanse misdaadorganisaties in de jaren zeventig 3 miljard dollar (2,3 miljard euro) per jaar aan het legale circuit onttrokken, onder meer via corruptie, criminele activiteiten en fiscale fraude. Sinds 2000 zijn die illegale geldstromen al goed voor 49,6 miljard dollar (38,8 miljard euro) per jaar.

Witwaspraktijken

President Felipe Calderón pakt de drugshandel vooral aan via zware veiligheidsmaatregelen. Al meteen na zijn aanstelling eind 2006 zette hij duizenden militairen en agenten in tegen drugskartels. Volgens de media zijn in die oorlog tegen drugs al meer dan 50.000 mensen omgekomen.

De financiële activiteiten van misdaadorganisaties hebben al die tijd minder aandacht gekregen. De Mexicaanse justitie opende sinds 2007 bijvoorbeeld 1376 onderzoeken naar witwaspraktijken maar bereikte slechts 79 veroordelingen.

Op witwassen staat een celstraf van drie tot negen jaar maar specifieke wetgeving voor dit soort misdrijven is er niet. De regering had daarom een wetsvoorstel ingediend om de controle op de aankoop van onder meer vastgoed, voertuigen en juwelen te verscherpen en de straffen te verhogen, maar ze slaagde er niet in het voorstel tijdens deze legislatuur te laten goedkeuren. In juli vinden presidents- en parlementsverkiezingen plaats.

Het witwassen is ook maar een stukje van de puzzel, zegt Buscaglia. “Wat men echt moet doen is de eigenaar van een bepaalde fabriek identificeren en nagaan of hij banden heeft met illegale groepen. Het financiële en economische luik wordt niet aangepakt. Want als men daaraan begint, dan worden legale bedrijven die campagnes van alle partijen financieren beschermd. Als die ontmanteld worden, worden verkiezingscampagnes geraakt.”

– – – – – – – –
Auteur: Emilio Godoy