Moebarak verzamelde tijdens zijn bewind een enorm fortuin, afhankelijk van de schattingen tussen de 1,5 en 53 miljard euro. Het grootste deel daarvan is versluisd naar geheime rekeningen in het buitenland of geïnvesteerd in vastgoed over de hele wereld. Volgens Amir Marghany van de Egyptische Juridische Organisatie voor de Recuperatie van de Publieke Rijkdom, een organisatie van advocaten en juristen, treuzelt de overheid bij het opsporen van die bezittingen. Daardoor krijgen aanhangers van Moebarak meer tijd om de bezittingen in veiligheid te brengen. “De mensen raken gefrustreerd”, zegt hij. “Het proces kan jaren aanslepen, en er is geen garantie dat we een cent te zien krijgen.”
Het Egyptische gerecht heeft snel na de val van de dictator een reisverbod uitgevaardigd voor de kring rond Moebarak en bevroor de binnenlandse bezittingen. Het Egyptische ministerie van Buitenlandse Zaken vroeg landen over de hele wereld om bezittingen van de president op te sporen en die terug te bezorgen, in overeenstemming met de VN-conventie tegen Corruptie, die Egypte getekend heeft.
Maar hoewel er hardnekkige geruchten zijn dat de familie Moebarak toplocaties bezit in Manhattan en Beverly Hills, weigert de Amerikaanse regering tot nog toe om de bezittingen van de voormalige dictator op te sporen of te bevriezen. De Amerikaanse overheid wacht naar eigen zeggen nog op de nodige juridische documenten van het Egyptische gerecht.
Terughoudend
De buitenlandse regeringen zijn mogelijk terughoudend om bezittingen terug te sturen, tot een juridisch onderzoek bevestigt dat het geld illegaal verworven is door de dictator. Landen als Liechtenstein en de Kaaimaneilanden zijn bovendien bezorgd over hun reputatie als veilig en geheim toevluchtsoord voor fortuinen. “Als dergelijke landen de bezittingen kenbaar zouden maken, zouden ze niet langer als veilige haven voor geld gezien worden, en zouden hun economieën de prijs betalen”, zegt Marghany.
Zwitserland, dat net een nieuwe wetgeving had aangenomen rond het geld van dictators, was een van de eerste landen die de bezittingen van de voormalige dictator bevroor. Volgens Assem El-Gohary, hoofd van de Egyptische Illegale Inkomsten Autoriteit, zou het om zo’n 350 miljoen euro gaan. Maar een advocaat van de familie Moebarak betwist dat het geld illegaal verkregen is.
Daardoor kan het geld voorlopig niet terugkeren naar Egypte. Zwitserland houdt de fondsen bevroren tot het gerechtelijk onderzoek uitsluitsel geeft of het geld een illegale oorsprong heeft. Er is echter geen transparant tijdskader, en de Egyptische bevolking wordt ongeduldig.
Groot-Brittannië
Intussen groeit ook de controverse over de bezittingen van de familie Moebarak in Groot-Brittannië. De Britse diensten bevroren zo’n 106 miljoen euro, maar weigeren voorlopig om de Egyptische overheid details te geven over de staat en de eigendomsrechten op die bevroren middelen. Volgens het Britse ministerie van Financiën zou dat in strijd zijn met de nationale wetgeving op het bankgeheim.
Onder toenemende binnenlandse druk trekt de Egyptische regering daarom naar de Britse rechtbank. Ze wil via gerechtelijk bevel de nodige informatie krijgen om de juridische procedure te kunnen afwerken die het geld terug naar Egypte moet brengen.
Volgens sceptici is die stap puur bedoeld om de publieke opinie te kalmeren. Ze verwijten de heersende Egyptische generaals een openlijke kruistocht te voeren, maar in het geheim de bezittingen van de clan-Moebarak veilig te stellen.
