“We zien een nieuwe trend als het gaat om het arresteren van journalisten en het onderdrukken van de vrijheid van meningsuiting”, zegt Shawan Jabarin, directeur van de Palestijnse mensenrechtengroep Al Haq. “Ik weet zeker dat veel mensen bang zijn en eerst tot tien tellen voordat ze iets zeggen.”
Recentelijk arresteerden veiligheidstroepen van de Palestijnse Autoriteit (PA) de 23-jarige Hasan Abbadi uit Sabastya, in de buurt van Nabloes op de Westelijke Jordaanoever. Abbadi, een student aan de Universiteit van Al-Najah, zou “verdeeldheid” hebben gezaaid met zijn politieke cartoons. Na een paar dagen werd hij op borgtocht vrijgelaten. Hij wacht nog op zijn proces.
Jabarin zegt dat de meeste aanklachten tegen Palestijnse journalisten gebaseerd zijn op de Jordaanse Strafwet uit 1960. Hij haalt ook uit naar procureur-generaal Ahmad al-Maghni, die volgens hem de rechten van Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever niet respecteert.
“Het is Al-Maghni’s taak om de rechten van burgers te beschermen, niet om burgers te arresteren. Hij is er snel bij en overdrijft de aanklachten. Tegelijkertijd sluit hij zijn ogen en oren voor de werkelijke misdaden die er plaatsvinden”, zegt Jabarrin. “De wet waar hij zich op baseert dateert uit 1960. Het is nu 2012 en vrijheid van meningsuiting is nu overal in de wereld een belangrijk principe geworden.”
De Palestijnse Autoriteit heeft in de afgelopen weken tientallen Palestijnse journalisten, bloggers en studenten gearresteerd. Vaak gebeurde dat omdat ze kritische opmerkingen over de PA hadden gemaakt op socialenetwerksites zoals Facebook. Anderen werden gearresteerd vanwege artikelen of ander werk dat ze hadden gepubliceerd.
Activist Jamal Abu-Rihan werd op 1 april verhoord. Hij heeft een Facebookpagina waarop opgeroepen wordt een einde te maken aan corruptie. Abu-Rihan werd beschuldigd van het publiceren van politieke verklaringen tegen president Mahmoud Abbas.
De Palestijnse journalist Yousef Al-Shayeb werd eind maart gearresteerd, nadat hij een onderzoeksartikel had gepubliceerd in de krant Al-Ghad. In het artikel werden vraagtekens gezet bij de activiteiten de Palestijnse ambassade in Parijs. Al-Shayeb weigerde zijn bronnen prijs te geven.
Open internet
“Met dergelijke arrestaties wordt angst gezaaid en neemt de zelfcensuur toe”, zegt Moussa Rinawi, directeur van het Palestijnse Centrum voor Ontwikkeling en Mediavrijheid (MADA). “De kwaliteit van de media zal steeds verder afnemen en het heeft psychologisch invloed op journalisten. Wij zijn tegen intimidatie van journalisten, of dat nu van Israëlische of Palestijnse kant is.”
Eind april meldde het Palestijnse persbureau Ma’an dat de PA opdracht had gegeven aan internetproviders om nieuwssites te blokkeren die kritische stukken hadden gepubliceerd over president Mahmoud Abbas. De minister van Communicatie van de PA, Mashour Abu Daka, trad daarna af. Procureur-generaal Al-Maghni verdedigde de blokkering van de websites met het argument dat de censuur nodig was om veiligheidsredenen. Ook zouden er klachten zijn ingediend over de content van de sites.
Riwani vindt de censuur een slecht teken voor de persvrijheid in Palestina. “Wij waren trots op ons open internet. Journalisten konden op internet zeggen wat ze wilden. Maar het is ons in de afgelopen maanden opgevallen dat er controle is op Facebook en sociale media in het algemeen. En sommige sites zijn geblokkeerd.”
Het is volgens hem zaak Palestijnse maatschappelijke organisaties te mobiliseren om de vrijheid van meningsuiting te beschermen. “Als er een sterke reactie komt op de arrestatie van Shayeb, komt hij waarschijnlijk vrij. We moeten de druk opvoeren.”
