De uitbreiding en hervorming van het systeem van de Gemeentelijke Administratieve Sancties (GAS) werd tijdens de regeringsonderhandelingen afgesproken. Begin mei stelt minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet (cdH) het wetsontwerp op de ministerraad voor, zo schrijft De Morgen vandaag.
Sinds 1999 kunnen gemeentes overlastboetes opleggen zonder tussenkomst van een rechter. Het gaat om kleine inbreuken als vandalisme, wildplassen of nachtlawaai. De boetes kunnen oplopen tot 250 euro. Voor minderjarigen is dat 125 euro. De bedoeling van de GAS-boetes is om kleine inbreuken sneller te vervolgen. Vaak werden kleine inbreuken door het parket langs de kant geschoven. Door de GAS-wet kunnen de gemeentes zelf overlast sneller beboeten.
Nu komt er een uitbreiding en hervorming van de GAS-wet. Volgens de krant De Morgen bevestigde Milquet dat een plaatsverbod deel zal uitmaken van het wetsontwerp. Wie te veel amok maakt in een bepaalde straat of wijk kan dus verboden worden om daar nog langer rond te lopen.
Burgemeester van Kortrijk Stefaan De Clerck (CD&V) is voorstander van de uitbreiding. Dat vertelde hij in het VRT-radioprogramma ‘De Ochtend’. “Als burgemeester krijg je steeds meer de verantwoordelijkheid in de stad om de veiligheid te garanderen. De GAS-boetes zijn een eerste stap, het geeft ons de mogelijkheid om onmiddellijk tussen te komen zonder te moeten wachten op een veroordeling of een uitvoering van een straf. Dat duurt te lang.”
De uitbreiding, het straatverbod, is een beetje te vergelijken met het stadionverbod, meent Stefaan De Clerck. “Het is de bedoeling om bepaalde mensen gedurende een periode niet meer toe te laten op een bepaalde plaats omdat zij daar vroeger voor moeilijkheden hebben gezorgd. Het is nu veel rustiger in de stadions door het verbod, dus het werkt.”
Jos Vander Velpen van de Liga voor Mensenrechten heeft bezwaren tegen het systeem. “Overlast kan enkel beboet worden door onafhankelijke rechters en niet door de burgemeester. Dat is in strijd met de beginselen van het Europees verdrag van de rechten van de mens. De persoon die overlast veroorzaakte, heeft recht op een eerlijk proces en op verdediging. De gemeente vervolgt de persoon, straft hem en int ook de boetes. De burgemeester hoort niet thuis op de stoel van de rechter”, vertelt Van Der Velpen.
Daarnaast stelt Vander Velpen het begrip ‘overlast’ in vraag. “Wat is overlast? Het is een vaag begrip dat door de ene burgemeester anders zal worden ingevuld dan door de andere. Dat gaat van spugen op straat tot ernstige lawaaihinder. Zo vult elke gemeente het begrip op zijn eigen manier in want er is geen duidelijke afbakening.” “In Brugge geldt er nu zelfs een verbod om ‘s nachts met alcohol op straat te komen. In Hasselt krijg je een sanctie als je met je voeten op een bankje in het stadspark zit. Het wordt langzaam aan heel surrealistisch”, aldus Vander Velpen.
In 2009 diende de Liga voor de Mensenrechten een klacht in tegen het straatverbod dat de stad Antwerpen wilde invoeren. De Raad van State heeft het voorstel verworpen. “Als de wet op het straatverbod er komt, is de kans groot dat wij opnieuw een klacht indienen. Het is een fundamentele vrijheid om te gaan en te staan waar je wil. Dat verbieden is een zware ingreep”, benadrukt de voorzitter van de Liga voor Mensenrechten.
