“In de landen waar we werken, hebben we al te veel mensen zien sterven omdat de geneesmiddelen die ze nodig hadden te duur waren”, zegt Unni Karunakara, internationaal voorzitter van Artsen Zonder Grenzen. “We kunnen dit handelsakkoord niet goedkeuren omdat dit het einde betekent van de apotheek voor arme landen.”

India produceert kwaliteitsvolle generische geneesmiddelen die regeringen, VN-organisaties en Artsen Zonder Grenzen gebruiken om mensen in arme landen te behandelen. Dankzij de wedijver tussen producenten van generische geneesmiddelen in India is de prijs van eerstelijnsmedicatie voor hiv er met meer dan 99 procent gedaald, van 10.000 dollar per persoon per jaar in 2000 tot ongeveer 150 dollar vandaag.

Door deze substantiële prijsdaling was het mogelijk de wereldwijde behandeling van hiv op grote schaal door te voeren. Meer dan 80 procent van de geneesmiddelen die vandaag gebruikt worden om de 6,6 miljoen mensen in arme landen te behandelen, zijn afkomstig uit India.

En 90 procent van de hiv-geneesmiddelen voor kinderen worden geproduceerd in India. Artsen Zonder Grenzen en andere zorgverleners gebruiken ook voor andere ziektes en aandoeningen generische geneesmiddelen uit India.

“Het is niet aan de onderhandelaars om te beslissen of we leven of sterven”, zegt Mundrika Gahlot van het Delhi Network of Positive People. “We zijn hier vandaag met een duidelijke boodschap voor India en de Europese Unie: verhandel onze levens niet!”

De bestaande handelsregels beperken al de mogelijkheid voor het aanmaken van generische varianten van nieuwe geneesmiddelen, maar het vrijhandelsakkoord tussen de EU en India dreigt de situatie nog erger te maken door het opwerpen van nieuwe barrières. Op de top zullen beide handelsblokken ‘trade-offs‘ aankondigen in de onderhandelingen.

De EU heeft al druk uitoefend op India om een aantal maatregelen te aanvaarden die de productie, de registratie en de verdeling van betaalbare generische geneesmiddelen zullen beïnvloeden. Artsen Zonder Grenzen is in het bijzonder bezorgd over de ‘enforcement’-maatregelen die de EU wil doordrukken. Hierbij kunnen geneesmiddelen die onderweg zijn naar patiënten in arme landen in de Indiase havens geblokkeerd worden en kunnen zelfs zorgverstrekkers zoals Artsen Zonder Grenzen voor de rechtbank gedaagd worden.
 
“Wat de EU probeert te doen met dit vrijhandelsakkoord, is de productie van betaalbare generische geneesmiddelen in India, die zovele mensen het leven gered hebben, langzaam te wurgen”, zegt Piero Gandini, landenverantwoordelijke voor Artsen Zonder Grenzen in India.

“Dit handelsakkoord kan ons als zorgverleners viseren, gewoonweg omdat wij generische geneesmiddelen uit India kopen om de patiënten in onze programma’s te behandelen.”

Christof Godderis

Christof Godderis is press officer bij Artsen Zonder Grenzen.