Er moet voor 22 miljard euro gesaneerd worden om in 2015 opnieuw een begroting in evenwicht te hebben. Volgens sommigen zelfs 25 miljard. En dus hoor je de werkgevers opvallend veel klagen over de torenhoge belastingdruk. Om te verkrijgen dat vooral in de uitgaven wordt gehakt. En zo te vermijden dat ook inspanningen moeten gebeuren aan de inkomstenzijde, door een betere inning van de belastingen, door nieuwe belastingen of door hogere belastingen.

Waag het vooral niet extra geld te gaan zoeken bij de bedrijven, heet het. Want de bedrijven betalen zich al blauw. En ze nog meer laten betalen, zou economische moord zijn.

België is nog steeds fiscaal paradijs voor de werkgevers

In 2011 kwamen zowel de PVDA (Marco Van Hees) als Trends, een politieke partij en een weekblad die ideologisch hemelsbreed van elkaar verschillen, tot bijna gelijklopende, maar vooral onthutsende vaststellingen na onderzoek van de betaalde belastingen door de grootste ondernemingen:

– De duizend Belgische vennootschappen met de hoogste winsten werden vorig jaar belast tegen een gemiddeld tarief van 5,73 procent, zo berekende de PVDA. Onderzoeker Marco Van Hees selecteerde de duizend vennootschappen die vorig jaar de meeste winst maakten en keek hoeveel belastingen die betaalden. De totale winst van die duizend vennootschappen bedroeg 57 miljard euro. Maar ze betaalden daarop allemaal samen slechts 3,3 miljard euro aan belastingen: een tarief van gemiddeld 5,73 procent.

– Bedrijven met grote winsten moeten in België uiteindelijk nauwelijks vennootschapsbelastingen betalen. Bij kleinere ondernemingen is dat daarentegen het omgekeerde. Dat blijkt uit een onderzoek dat door het weekblad Trends werd uitgevoerd. Er wordt daarbij opgemerkt dat ExxonMobil tijdens de tweede helft van het voorbije decennium een winst van 19,5 miljard euro liet optekenen, maar daarop slechts 2,1 miljoen euro belastingen diende te betalen. Dat betekent een heffing van amper 0,01 procent.

Voor sommige bedrijven blijft België een belastingparadijs. Vooral grote ondernemingen kunnen via fiscale spitstechnologie met behulp van een batterij fiscale specialisten en experts de belastingfactuur drukken en moeten daarvoor niet buiten de lijntjes kleuren. Het officiële nominale tarief in de vennootschapsbelasting bedraagt nog steeds 33,99 procent, maar alleen op papier. Als dat tarief op de winsten zou zijn toegepast, was de belastingfactuur uitgekomen op 19,4 miljard euro. De duizend bedrijven hebben op die manier een fiscale korting van 16,1 miljard euro gekregen.

Bij de top 12 vinden we o.a. Exxonmobil Petroleum & Chemical, Solvay, Telenet Group Holding, ArcelorMittal Finance and Services Belgium, Distrigas, Frère-Bourgeois, SAGIP, Glaxosmithkline Biologicals, GDF SUEZ CC, Truvo Belgium, Electrabel, BASF Antwerpen.

SP.A-belastingspecialist Dirk Van der Maelen is niet verbaasd over de cijfers: “Dit bevestigt wat we al weten. De doorsnee-KMO betaalt 21 procent, de anderen 12 à 15 procent en de hele groten helemaal niets. Ook de notionele intrest speelt een rol: die komt voor 94 procent de grote bedrijven ten goede, en slechts voor 6 procent de KMO’s.” (Het Nieuwsblad)

Fiscale spitstechnologie en notionele interestaftrek

Opvallend is dat de bedrijven die hun belastingfactuur het meest kunnen drukken hebben, bijna allemaal handig gebruik maken van een van de drie fiscale mogelijkheden die de wetgeving biedt of een combinatie ervan. De notionele interestaftrek – waarbij bedrijven een stukje van de eigen middelen die ze investeren fiscaal in mindering mogen brengen – is de eerste.

In de begroting van Di Rupo I blijft die maatregel bestaan, ze wordt alleen een beetje afgetopt. België is daarnaast een van de weinige landen waar meerwaarden op aandelen (bijvoorbeeld bij de verkoop van een dochter) onbelast blijven. De regering-Di Rupo wil nu wel een belasting heffen als de verkoop binnen een jaar gebeurt. Daarnaast staan in de top-1000 heel wat vennootschappen die dividenden ontvangen van dochterondernemingen, maar die dividendinkomsten zijn belastingvrij.

De bedrijven doen nu alsof de overheid hen de voorbije jaren heeft uitgeperst als een citroen. Terwijl de naakte cijfers aantonen dat ze in de voorbije jaren hebben kunnen rekenen op een massieve belastingverlaging.

Wanneer we de werkgevers en hun woordvoerder, het VBO, zelf de hoogte laten bepalen van een eerlijke en rechtvaardige belastingdruk voor de bedrijven, dan zal elk percentage te hoog worden bevonden. In de praktijk probeert men via de wijdopen achterpoorten de nulbelasting te organiseren.

Door allerlei kortingen en aftrekken was het effectief gemiddelde tarief tegen 2001 al gezakt tot 19,9 procent. En tussen 2001 en 2008 is het verder gezakt tot 13,6 procent. Sindsdien is het van kwaad naar erger gegaan. Met over het laatst beschikbare jaar een absoluut dieptepunt: een gemiddeld effectief tarief van nog amper 11,8 procent.

De belastbare winst steeg in dezelfde periode van 47 miljard euro in 2001 tot bijna 94 miljard in 2009. Door de economische crisis zakte de winst tot 82,4 miljard in het jaar 2010, maar het effectieve gemiddelde tarief bleef onder de 12 procent. Stel dat de belastingdruk al die jaren gelijk was gebleven op afgerond gemiddeld 20 procent, dan zouden de bedrijven geen  9,7 miljard euro hebben betaald in 2010, maar 16,4 miljard. Dat is een verschil van 6,7 miljard euro of de helft van de laatste besparingsmaatregelen die vooral werden doorgeschoven naar de werkende en werkloze mensen.

Wat is beschaving?

Een goede en voor iedereen toegankelijke openbare dienstverlening, goedkope en goede kinderzorg, onderwijs en gezondheidszorg, sociale zekerheid, vorming en cultuur, voldoende sociale woningen, bejaarden- en gehandicaptenzorg, aanpakken van stedelijke problemen, milieuzorg, bestrijding werkloosheid, degelijk en goedkoop openbaar vervoer, leefbare pensioenen voor iedereen, … Het wordt dringend tijd dat de sterkste schouders het grootste aandeel in de prijs voor de beschaving dragen.

Zo kunnen ook lage inkomens hun energiefactuur en stijgende levensduurte betalen. Zo kan de welvaart en het welzijn beter en rechtvaardiger verdeeld worden.

Wie kan tegen meer rechtvaardigheid zijn?

Zouden de duizend grootste bedrijven en vennootschappen echt tegen meer rechtvaardigheid en beschaving zijn?

14 februari: Tax Freedom Day voor de grote bedrijven en vennootschappen

“Als ik de verschillende denkpistes bekijk die circuleren in het kader van de lopende regeringsonderhandelingen, kunnen we ons toch de vraag stellen of we niet op weg zijn om het zwaarst belaste land ter wereld te worden”, zei Frank Dierckx van PwC Tax Consultants in augustus 2011.

Deze internationale accountants en belastingadviseurs werken voor de rijksten en de meestbetalenden en verstrekken aan deze ‘hulpbehoevenden’ fiscaal en juridisch advies. Ze helpen (in hun eigen ‘dure’ woordenkramerij) ondernemingen om ‘duurzame fiscale efficiëntie’ te bereiken en ‘de aandeelhouderswaarde te vergroten’. In de volksmond staat dit voor zoveel mogelijk belastingen ontwijken en ontduiken, kortom ‘de fiscus tillen’.
 
Ze splitsen belastingen op in een tijdperk voor de overheid en een tijdperk voor de belastingplichtige. Men telt alle belastingen en sociale bijdragen op die een overheid int. Dat bedrag wordt dan gedeeld door het bruto binnenlands product (BBP).

PwC leidde daaruit af dat de Belgen tot 8 juni niets voor zichzelf verdienden. De boodschappen van PwC en Ernst & Young zijn populistisch en ongenuanceerd. Ze zwijgen over de erg ongelijke verdeling van de belastingdruk. Arbeid wordt zwaar belast, kapitaal en vermogen veel minder. Stel dat we alleen kijken naar de vennootschappen. Die blijken op basis van hun gemiddelde effectieve aanslag al midden februari de Tax Freedom Day te mogen ‘vieren’.

Vandaag zijn het de werknemers die solidair zijn met de werkgevers, de rijksten en meestvermogenden en telkens opnieuw de plundering van de gemeenschapspot (via notionele interestaftrek, belastingontwijking, belastingontduiking, ‘creatief fiscaal beheer’, bankgeheim, ‘fiscale optimalisatie’, belastingparadijzen) moeten bijpassen.

Ook de bedrijven zijn afhankelijk van goede publieke diensten en de groei van publieke investeringen. Wanneer zij de creatiefste wegen blijven bewandelen om zo weinig mogelijk bij te dragen aan de overheidsfinanciën, graven ze zelf een weg naar een diepere economische crisis.

Eric Goeman

Eric Goeman is coördinator van FAN en woordvoerder van de nationale actiecampagne ‘Laat het grote geld niet ontsnappen’. De leden van het FAN zijn: ABVV, ACLVB, ACV, Attac-Vlaanderen, BBL, KWB, LEF, LBC-NVK, Netwerk-Vlaanderen, Oxfam-Solidariteit en 11.11.11.

***

FAN, RJF en de spookjes brengen op 14 februari een toast uit op de feestvarkentjes

VBO (Verbond Belgische Ondernemingen), Ravensteinstraat 4, Brussel op dinsdag 14 februari 2012, van 13.30 tot 15 uur

FAN eisen:

– Meer fiscale controles voor bedrijven en vennootschappen, maar vooral totale transparantie en automatische uitwisseling van financiële gegevens. Grote bedrijven worden nauwelijks gecontroleerd. Actief opsporen van grote fraude kan de overheid flink wat geld opleveren.
– Beperking van het gebruik van de notionele intrestaftrek. Deze aftrek moet ook afhankelijk gemaakt worden van jobcreatie. Een beperking kan voor de overheid 3 miljard euro opbrengen.
– Een publiek debat over de kosten voor de gemeenschap van de legale achterpoorten van de creatieve belastingsplanning ondersteund door fiscale specialisten. Het sluiten van de achterpoorten en het innen van de bedrijfsbelastingen tegen het effectieve tarief van 33 procent zou voor de overheid miljarden euro’s opleveren.
– Een Europese coördinatie van de vennootschapsbelasting, en de invoering van een voldoende hoog minimumtarief, zodat landen hierop niet kunnen concurreren.
– Een uitgewerkte strijd tegen de vervennootschappelijking. Sommige mensen richten vennootschappen op, enkel om aan de personenbelasting te ontsnappen.