De Lijn in Antwerpen (foto: Walterito)
Opinie, Nieuws, Economie, Samenleving, België, Antwerpen, De lijn, Mobiliteit, Opinie, Openbaar vervoer, Doorstroming, Gepensioneerden, Wegeninfrastructuur, Luchtvervuiling, Bussen, Trams, Verkeerslichtenbeïnvloeding, Omnipas65+ -

Besparingen van De Lijn ten koste van gepensioneerden?

Het onverantwoord beleid van de bankiers kost hopen geld, ook aan de Vlaamse regering. Die denkt er aan te besparen bij De Lijn. Eén van haar ideeën is het gratis abonnement voor gepensioneerden, de Omnipas 65+, af te schaffen. Dat vind ik zeer asociaal, onecologisch en oneconomisch, schrijft Hugo Van Dienderen.

dinsdag 24 januari 2012 11:00
Spread the love

De Lijn kan op slimmere manieren besparen en daardoor haar dienstverlening uitbreiden. En vooral: er zijn besparingen die ook het milieu en onze leefkwaliteit ten goede komen.

Asociaal

Sommigen gaan een stuk mee in de redenering van de Vlaamse regering. Ze pleiten er voor een bijdrage voor bus en tram aan de gepensioneerden te vragen naar draagkracht. Op het eerste gezicht lijkt dat niet onredelijk, rechtvaardig zelfs. Maar dat is het niet, als je het hele plaatje bekijkt.

De Belgische pensioenen behoren tot de laagste van Europa. Een kwart van de gepensioneerden heeft een inkomen dat onder de Europese armoedegrens ligt. De regering-Di Rupo gaat dat helemaal niet aanpakken. In afwachting dat daaraan serieus wat gedaan wordt, is het goed dat gepensioneerden diverse tegemoetkomingen krijgen om het beperkte inkomen wat op te krikken. Eén daarvan is het gratis vervoer met tram en bus.

Er zijn natuurlijk gepensioneerden met een groot inkomen. De individuele pensioentoezeggingen voor zelfstandige bedrijfsleiders bijvoorbeeld. Ze kunnen die laten uitbetalen aan hun eigen (management)vennootschappen. Dan hoeven ze daar zelfs geen belastingen op te betalen. Maar die mensen maken allicht weinig gebruik van gratis kaart voor De Lijn. Overigens mogen zij van mij ook een Omnipas 65+ krijgen, als hun inkomen maar rechtvaardig wordt belast.

Ook als je maar af en toe de tram of de bus neemt, zie je dat gepensioneerden dankbaar gebruik maken van hun pas. “Het is goed dat ze eens aan ons denken. Wij hebben toch een heel leven gewerkt”, zei één van hen tegen mij. Een gewezen loontrekker uit de privésector heeft maximaal een pensioen van zo’n 1.600 euro per maand. De meesten hebben veel minder. Mogen ze geen extra steuntje krijgen?

Heel wat gepensioneerden hebben al af te rekenen met energiearmoede. Door de afschaffing van hun pas zal er voor velen nog vervoersarmoede bijkomen. Dat betekent minder ontspanning, minder cultuur, minder contacten met andere mensen. Meer afhankelijkheid van derden, vereenzaming dus. Is dat het ‘warme Vlaanderen’ van minister-president Kris Peeters?
En zal het niet meer aan administratie kosten om de echt hoge pensioenen, van gewezen parlementsleden bijvoorbeeld, uit de groep 65-plussers te halen? Is het niet beter de al te hoge pensioenen af te toppen?

Niet ecologisch, niet economisch

Voor veel gepensioneerden zou een combinatie van de Omnipas, het goedkope seniorenticket van de NMBS en autodelen met Cambio of Autopia heel interessant zijn. Ze hoeven geen dure auto meer, omdat ze maar weinig autokilometers afleggen. Ik zeg ‘zou’, omdat heel wat ouderen die berekening nog niet gemaakt hebben en met een eigen auto blijven rijden. Waar ik zeker van ben: gepensioneerden met een auto gaan die veel meer gebruiken, als ze moeten betalen voor De Lijn.

Dus zullen we er nog meer vervuilende autokilometers worden gereden. Meer luchtvervuiling. En dus meer astma en andere ademhalingsziekten, vooral bij ouderen én jonge kinderen. En dus ook meer kosten voor onze ziekteverzekering. En meer problemen om de Europese norm inzake luchtkwaliteit te halen. En dus Europese boetes.

Meer gepensioneerden op de wegen betekent meer files en dus meer tijdverlies, stress en kosten voor werknemers en bedrijven. De sociale en ecologische maatregel van behoud van de Omnipas 65+ is dus ook economisch voordelig.

Slimme maatregelen

In mijn stad Antwerpen sukkelen trams en bussen van het ene rode licht naar het andere. Een tram met tot tweehonderd reizigers aan boord moet wachten op auto’s met daarin gemiddeld 1,2 mensen. Jaarlijks gaan miljoenen euro’s overheidsgeld verloren door bussen en trams die zich vastrijden in het verkeer. Allicht een veelvoud van de kostprijs van de Omnipas.

Twintig jaar geleden pleitte ik in het Vlaams parlement al voor actieve beïnvloeding van de verkeerslichten. Uitzonderlijk gaf de toenmalige minister van Openbare Werken en Verkeer Ward Beysen (VLD) me gelijk. Maar noch hij, noch zijn opvolgers hebben daar echt werk van gemaakt.

Ik mag hen niet alleen met de vinger wijzen. Ook steden en gemeenten hebben hun zeg bij de afstelling van de verkeerslichten. Onder andere in Keulen en Maastricht wordt bewezen dat het kan. Kan de hogere overheid geen maximale wachttijd voor trams en bussen aan verkeerslichten reglementair vastleggen?

Steden en gemeenten kunnen bushaltes laten aanleggen met een uitstulping op de rijweg. Na een stop in een haltehaven moeten bussen nu terug invoegen. Met dikwijls veel tijdverlies.

Vrije busbanen en trams in eigen bedding zorgen ook voor een betere doorstroming. Ook daar hebben steden en gemeenten hun zeg. De Lijn kan er op aandringen. Met klem.

Drie slimme maatregelen. Op dezelfde tijd doen chauffeurs en bestuurders meer kilometers met hun rollend materieel. Dat rendeert dus beter. Die besparing moet echter aangewend worden om meer te investeren in De Lijn. Niet minder. Anders komt Vlaanderen nooit aan de Europese normen voor luchtkwaliteit. En blijven vele ouderen en kinderen veroordeeld tot de puffertjes.

Openbaar vervoer is bovendien pas echt aantrekkelijk als de reistijd kan wedijveren met die van het privévervoer. Dus brengen zo’n maatregelen extra reizigers aan en extra inkomsten.

Nog slimmer

In plaats van te besparen op De Lijn kan de Vlaamse regering investeringen in nieuwe wegen bevriezen. Geen Oosterweelverbinding in Antwerpen dus. De kosten daarvoor gaan van studie naar studie steeds in stijgende lijn en zullen de Vlaamse begroting nog vele jaren belasten. Hier ligt een miljardenbesparing voor het grijpen. Waarom het niet simpel houden en de tol voor de te weinig gebruikte Liefkenshoektunnel afschaffen? Dat zou veel fileleed op de Antwerpse ring wegnemen. En minder fijn stof en lawaai veroorzaken. Wat een geschenk voor de Antwerpenaars.

Kortom

Het lijkt me slimmer, socialer en ecologischer om te besparen op nieuwe wegeninfrastructuur, te investeren in een aantrekkelijk en comfortabel openbaar vervoer en het, in het algemeen, karige Belgische pensioen te blijven aanvullen met een Omnipass65+.

Het is een manier om de erkentelijkheid van onze samenleving uit te drukken tegenover de generatie die het land heropgebouwd heeft na de ravage van de Tweede Wereldoorlog. Het past echt niet dat gepensioneerden moeten opdraaien voor de dwaasheden van bankiers. Die zelf niets inleveren, maar hun exorbitante bonussen blijven opstrijken.

Hugo Van Dienderen

Hugo Van Dienderen is gewezen volksvertegenwoordiger voor Groen! en huidig voorzitter van GroenPlus.
22 januari 2012

take down
the paywall
steun ons nu!