Sinds het aantreden van president Goodluck Jonathan in april 2011 gaat er bijna geen week voorbij of er vindt ergens in het noorden van Nigeria een bomaanslag of een moordaanslag plaats. Naar schattingen zijn er tijdens het afgelopen jaar tussen de 400 à 500 mensen omgekomen in bomaanslagen of raids. Vorige week kondigden Nigeriaanse analisten al aan dat de kerstperiode in bloed zou worden gedrenkt. Dat was niet zo moeilijk te voorspellen. 

Tijdens de vorige kerstperiode vonden er ook al bomaanslagen plaats in Jos in de deelstaat Plateau in de Middle Belt-zone van Nigeria. Op 24 december 2010, op kerstavond, ontploften er in het noorden van Jos vijf bommen in Gadu Bio en nog eens een bom in Kabong, nabij de katholieke Heilig Hartkerk.  Op ongeveer hetzelfde tijdstip ontploften er acht kilometer verder ook nog eens vier bommen in Angwan Rukuba. Tijdens deze bomexplosies en daarop volgende gevechten vielen er meer dan 80 doden en meer dan 100 mensen geraakten gewond. 

Dat de kerstperiode opnieuw gepaard gaat met terroristisch geweld hoeft dus niet te verwonderen. Maar toch tart het alle verbeelding. Het is gewoon pure waanzin. Honderden Nigerianen reageren op de berichtgeving over het nieuwe geweld met woede, onbegrip en verdriet.

Een zalige Kerstmis met bommen

Een Kerstmis vol bommen? Had het kunnen vermeden worden? Natuurlijk niet. Het werd uitgelokt. Het is eigenlijk ook al geen breaking news meer. Je kunt alleen vaststellen dat het van kwaad naar erger gaat. De jihad is in de hoofden van de zogenaamde Khawarij of extremisten nu echt wel losgebarsten.

Het begon al op 23 december met verschillende bomaanslagen in Maiduguri en Potiskum in de deelstaat Yobe. Iets meer dan tien mensen kwamen om. In een daaropvolgend offensief van de veiligheidsdiensten kwamen er in Jamaturu meer dan 80 leden van Jama’atu Ahlus-Sunnah Lidda’Awati Wal Jihad om het leven. Deze salafistische terreurbeweging staat in de media bekend als Boko Haram.

Op kerstavond blijken ‘ze’ opnieuw toe te slaan in Madalla, een satellietstad nabij de hoofdstad Abuja. Tijdens een misviering in de katholieke Sint-Theresakerk worden kerkgangers weggeblazen door een bomaanslag. De explosie was zo hevig dat geparkeerde auto’s rond de kerk in brand schoten. In sommige auto’s zaten al mensen die de kerk hadden verlaten. Ze kwamen allemaal om in de vuurzee. Meer dan 40 mensen kwamen er om het leven.

In de deelstaat Niger vond er op kerstdag een bomexplosie plaats terwijl kerkgangers een kerk in Suleja verlieten.  Verschillende mensen renden nog snel terug naar binnen om vergiffenis te vragen aan de pastoor. Er kwamen ten minste 40 mensen om het leven. Op dezelfde dag vond er ook een bomaanslag plaats op een kerk in Gadaka in het zuiden van de deelstaat Yobe. Tenminste 6 mensen kwamen om het leven. Sommige Nigeriaanse kranten spreken over verschillende bomaanslagen.

In Jamaturu blaast een zelfmoordterrorist zichzelf op in een bureau van de State Security Services, de  staatsveiligheidsdienst van Nigeria. Volgens recente berichtgevingen zijn er tenminste 4 doden gevallen. In Jos ontploft er een bom nabij een kerk van de Mountain of Fire and Miracles Church. Daarna ontstaat er een vuurgevecht waarbij één politieman om het leven komt.

Een politiek hellevuur

Het kerstgebeuren is een periode van vrede, vergeving, verzoening en hoop. Het is daarom ook een bijzonder kwetsbare periode. Wraakzuchtige politici grijpen deze periode dan ook aan voor de traumatiserende brutaliteit van terrorisme. Het is religieus geweld in de naam van een politieke machtstrijd. Het is in het Hausa een politiek wutan ja’arnama, een ‘hellevuur’.

De touwtjes zijn in de handen van politieke bandieten. Het is een botsing tussen politieke ego’s. Het is wellicht een strijd van jihadi’s tegen de regerende Peoples Democratic Party  (PDP). Het zijn wraakpogingen voor de frauduleuze en onrechtvaardige verkiezingsoverwinning van Goodluck Jonathan.

De religieuze dimensie in deze criminele politieke machtsstrijd heeft een verslavende uitwerking op het volk. Dat is zeker. Maar in deze heilige strijd, spreekt ook de God van het geld toe en roept hij de verworpenen op tot terreur. Sterk verarmde jongeren worden betaald om angst en terreur te zaaien.

In de handen van politieke bandieten worden ze gekneed tot moordzuchtige machines. Net zoals het terrorisme in de Nigerdelta van tijdens de afgelopen jaren is er in het noorden van Nigeria helemaal geen sociaal rechtvaardige strijd aan de gang. Het is een pijnlijke, ondragelijke waarheid. De situatie is zodanig geëvolueerd dat in de sterk verarmde regio’s van het noorden jongeren zichzelf wijsmaken dat ze beter verdienen als terrorist dan als boer.

De gedroomde jihad voor het westers imperialisme?

President Jonathan blijkt zich ook niet echt druk te maken over de verschrikkelijke gebeurtenissen. In een officiële verklaring zei hij simpelweg dat de Nigerianen nu eenmaal de last van terreur zullen moeten dragen en dat het Boko Haram-fenomeen niet eeuwig kan blijven voortduren. Terwijl vele Nigerianen zich afvragen of Goodluck nog wel competent is om het land te leiden, moet men zich ook met de nodige ernst afvragen of hij deze situatie niet wilde.

Het lijkt ook de gedroomde jihad voor het Amerikaanse imperialisme. Het is een understatement dat de regerende PDP geregeld de aanwijzingen vanuit Washington opvolgt. Er zijn drie voorbeelden die er haast toe dwingen om toch ook in die richting naar verklaringen te gaan zoeken. 

Het beste voorbeeld is hoe Hillary Clinton onlangs nog Jonathan in de oren fluisterde om tegen te stemmen voor de opname van Palestina in de VN. Een ander voorbeeld is dat de nieuwe petroleumwet die in het voordeel is van Nigeria er maar niet doorkomt. Het zal wel iets te maken hebben met de ondoorgrondelijke wegen van het lobbywerk van Texaco en ook van Shell. 

Sinds de raadgevingen van ‘oriëntalist’ Bernard Lewis weten ze in Washington ook dat ze in hun strijd tegen het moslimextremisme de soefistische bewegingen moeten ondersteunen. Zo houdt de Britse postkoloniale politicoloog Jonathan N.C Hill in een studie een onheilspellend pleidooi voor de financiële ondersteuning van de traditionele heersende klasse of de soefistische bewegingen en de emirs in Noord-Nigeria. Hij schreef zijn studie in opdracht van het Amerikaanse ministerie van Defensie!

Hoeft het dan nog te verwonderen dat sjeik Ibraheem El Zakzaky, de leider van de Islamic Movement, beweert dat Washington tot doel heeft een Somalische toestand te creëren in Noord-Nigeria? Hill meldt in zijn studie dat Downing Street zich alvast bezighoudt met de ondersteuning van soefistische broederschappen en emirs. Volgens Hill heeft de Britse regering al geld gegeven aan de sultan van Sokoto en sjeik Kabara, de emir van Zaria, om de oude ingangspoort van de historische stad Zaria te restaureren.

Verder steken ze ook geld in diverse conferenties en andere civiele evenementen waarbij steevast de traditionele noordelijke religieuze leiders worden uitgenodigd. Dergelijke initiatieven lijken natuurlijk heel lovenswaardig. Toch schuilt er een giftig politiek machtsspelletje achter om de Nigeriaanse moslims tegen elkaar op te zetten. 

In Noord-Nigeria zijn de soefistische bewegingen wegens hun geloofsonzuiverheden en bezwaarde rol in het Britse koloniale verleden immers de vijanden van de radicale en extremistische moslimbewegingen.

Hoe dan ook, Amerikaanse analisten voorspellen in ieder geval dat Nigeria in 2015 zal desintegreren. Maar in het beste geval kan men toch maar beter hopen op een volksrevolutie met weliswaar een goed einde of beter gezegd een nieuwe hoopvolle start. Nigeriaanse analisten voorspellen dat 2012 het jaar van de Nigeriaanse revolutie zal worden. De toekomst zal uitwijzen wat het zal worden.

David Van Peteghem

* Er volgt weldra een grondige analyse van het aanhoudend geweld in het noorden van Nigeria.