Foto’s: Tomas Dossche
Van Dyck werd begin juni ontslagen omdat ze weigerde afstand te nemen van de actievoerders die een deeltje van het wetenschappelijk proefveld met genetisch gemodificeerde aardappelen in Wetteren vernielden.
Al snel kwam er een hele protestbeweging op gang tegen dat ontslag. Meer dan 4000 mensen waaronder heel wat academici uit de hele wereld zetten zetten hun handtekening onder een petitie. Die handtekeningen werden maandagmorgen afgegeven aan rector Mark Waer.
Voor hun actie lieten de academici zich inspireren door een studentenactie tijdens ’68. Zij wachtten de traditionele stoet van academici in toga op aan de Naamsestraat en keerden hen de rug toe terwijl ze bordjes omhoog staken met slogans als “de unief is geen bedrijf” en “we want Barbara back”.
“Er zijn onder de actievoerders hier best wel wat meningsverschillen over hoe ver zo’n actie tegen GGO’s mag gaan, maar over het ontslag zelf zijn er geen meningsverschillen. Dit was er ver over. Rebellen moeten net beschermd worden want zij zijn de dragers van creatieve ideeën”, zegt professor Frank Moulaert die als onderzoeksteamhoofd de directe overste was van Barbara Van Dyck.
“Er werd tijdens de onderhandelingen met de rector al heel wat vooruitgang geboekt over bijvoorbeeld de rol van de universiteit in de maatschappij. Er wordt ook gewerkt aan een statuut voor onderzoekers als Barbara Van Dyck. Maar over haar reïntegratie is er nog geen oplossing. We blijven daarom zeggen: We want Barbara back”, aldus Moulaert.
Vrije mening
“De universiteit moet per definitie een plaats zijn waar meningen van alle soorten toegelaten zijn. Het gaat hier namelijk wel degelijk over een mening. Barbara heeft alleen maar een actie gesteund”, zegt professor Eric Coryn (VUB).
Ook volgens sociologe en onderzoekster Nadia Fadil (KU Leuven) druist het ontslag van Van Dyck in tegen de vrijheid van meningsuiting. “Maar daarnaast ben ik ook verbolgen als wetenschapster. Er is een tendens om te eisen dat onderzoek alleen nog praktische consequenties mag hebben die interessant zijn voor publieke en private concerns. Voor fundamenteel onderzoek is er steeds minder plaats. Ik verdedig niet alleen onderzoek maar ook het contesteren van onderzoek”, aldus Fadil.
“Onderzoek wordt inderdaad steeds meer afhankelijk van private investeringen. Er zijn te weinig controlemiddelen om de academische vrijheid te beschermen. Onderzoekers worden daardoor soms in een bepaalde richting geduwd en sommig onderzoek komt gewoon niet meer aan bod”, zegt Frank Moulaert.
De academici gaan de komende weken en maanden verder met hun acties. Eric Coryn: “We gaan door tot Barbara terug in dienst wordt genomen. Mijn universiteit organiseert een master samen met Leuven, maar ik weiger in de gebouwen van de KU Leuven te werken. Er zijn ook al gastprofessoren die weigeren hier nog les te geven. Anderen weigeren deel te nemen aan colloquia. Naast dat concrete verzet bouwen we ook aan een slow science movement die een bredere discussie wil voeren over wetenschapsbeoefening. Het rectoraat moet terug een academisch rectoraat worden en geen CEO spelen van een bedrijf.”
