De NSB, een linkse partij

Het 22ste hoofdstuk van de Schijn-élite van de valsemunters draagt als titel Adolf Hitler, socialist en in genoemd hoofdstuk linkt Martin Bosma het huidige links aan het links van Hitler en het links van de Nationaal Socialistische Beweging, de NSB. Bij de behandeling van laatstgenoemde politieke stroming stelt Bosma zich de vraag “waar Mussert op uit zou komen als hij vandaag de Stemwijzer zou invullen?” (p. 261). Anton Mussert (1894-1946) was de leider van de NSB.

De vraag stellen is hem in zekere zin beantwoorden en dat antwoord laat zich het beste vinden in volgend citaat: “Er leven bij de Nationaal Socialistische Beweging wel meer ideeën die heden ten dage nog steeds op warme gevoelens bij links kunnen rekenen” (p. 260).

Denkelijk schat Bosma het zo in dat als Mussert de Stemwijzer van vandaag de dag zou invullen, hij zonder twijfel bij een linkse partij zou uitkomen. Bosma draagt daar uiteraard ook argumenten voor aan. In de eerste plaats was de NSB, aldus Bosma, een warm voorstander van overheidssubsidies voor de kunsten. Mussert vond deze zo belangrijk dat hij voorafgaande aan de Provinciale Statenverkiezingen van 1935 aankondigt dat de helft van het salaris van toekomstige NSB-statenleden afgedragen zal worden aan jonge kunstenaars (p. 260).

Dit beleidsstreven zou tijdens de Duitse bezetting ook gerealiseerd worden: “Het ministerie beschikt over een miljoenenbudget (voor de kunsten) dat tijdens de bezetting verviervoudigd wordt” (p. 260/1). De academische wereld wordt al genoeg gespekt, aldus Mussert: “In schril contrast met de zeer groote financiële steun welke de natie zich getroost voor de intellectuele ontwikkeling, staat het geringe bedrag … welke de overheid beschikbaar stelt voor de bevordering van de schoone kunsten” (p. 260).

Daarnaast is de NSB ook groen. Ze pleit voor “krachtige bescherming van het landsschap- en stedenschoon… Zonder dat de Regeering een hand tot redding uitsteekt, wordt de natuur noodeloos verwoest” (p. 261). “Ook dierenrechten zijn belangrijk. De top twee van de NSB, Rost van Tonningen en Anton Mussert, zijn beiden lid van antivivisectieclubs” (p. 261).

Verder “pioniert de NSB met de Europese gedachte”: “Staande op de basis van dezelfde wereldbeschouwing zullen de Europeesche natiën elkander leren begrijpen en verstaan en zullen zij leeren inzien hoezeer zij Europeesche natiën elkander nodig hebben om met vereende kracht de Europeesche cultuur tot nieuwen bloei te brengen en daardoor volkomen af te rekenen met de defaitistische leuze van de ondergang van dit Avondland, dat aanstaande zou zijn” (p. 261).

Uiteindelijk eindigt Bosma zijn NSB overwegingen als volgt: “Maakbaarheid van de samenleving, antikapitalisme, milieu, kunstsubsidies, de Europese gedachte, steun aan buitenlandse ideologie…: waar zou Mussert op uitkomen als hij vandaag de Stemwijzer zou invullen?”

De Stemwijzer

De vraag die Bosma stelt is te verleidelijk om niet te beantwoorden. Met de overwegingen die Bosma in zijn boek aanvoert over de NSB en diens veronderstelde linkse partijprogramma besloot ik de Stemwijzer in te vullen. Ik koos daartoe voor de meest recente Stemwijzer en wel die voor de Eerste Kamerverkiezingen van maart/mei 2011.

De eerste kamer wordt getrapt gekozen op basis van de verkiezingen in de provincies. De Stemwijzer geeft per provincie keuzeprogramma’s maar deze zijn, zoals te verwachten, gedeeltelijk regionaal bepaald. Een rationale voor een juiste keuze is derhalve altijd aanvechtbaar.

Op dezelfde site bleek echter ook een Stemwijzer te staan voor de verkiezingen van de Eerste Kamer. Ik heb uiteindelijk voor deze Stemwijzer gekozen. Bovendien is er zo ook een historische link met de Provinciale Statenverkiezingen van 1935 die Bosma in zijn boek aanhaalt. Aan mij dus de taak de Stemwijzer zo in te vullen zoals ik denk dat Bosma denkt dat Mussert de Stemwijzer zou invullen. Ik weet dat hier veel op af te dingen valt, maar ik denk ook dat de exercitie te uitdagend is om hem niet uit te voeren.

Hoe ging ik te werk? De Stemwijzer bestaat uit 24 vragen die bestaan uit stellingen waar je met ‘eens’, ‘oneens’, ‘geen van beide’ of ‘sla de vraag over’ op kunt reageren. Aan het einde van het traject kun je nog gewicht geven aan bepaalde stellingen en daarna wordt jouw keuze vergeleken met de politieke partijprogramma’s en krijg je een overzichtje met welke partij je het meeste raakvlak hebt en met welke partij het minste.

Ik heb alle vragen beantwoord gebruik makend van de vier keuzes en aan het einde van de lijst geen gewicht gegeven aan bepaalde vragen omdat dat een subjectieve keuze van mijzelf zou zijn. Alle vragen hebben dan ook een gelijk gewicht. Ik besef dat sommige vragen sterk bepaald worden door Nederland anno nu maar de principes die erachter zitten zijn van alle tijden.

Ook zijn er vragen die over kwesties handelen die Bosma niet in zijn boek bespreekt. Dan ga ik terug op mijn eigen kennis van de NSB maar met als leidend principe wat Bosma denkt wat Mussert zou hebben ingevuld. Op sommige vragen moet ik evenwel het antwoord schuldig blijven omdat in die gevallen de onzekerheidsfactor te groot is. Hieronder geef ik telkens de vraag weer gevolgd door mijn antwoord en mijn motivatie voor dit antwoord.

De 24 vragen en antwoorden van ‘Anton Mussert’

1. De maximumsnelheid moet waar het kan naar 130 km per uur worden verhoogd.
Oneens. Als natuurpartij zou de NSB het principe van de verhoging afwijzen.

2. De leeftijd waarop iemand een AOW-uitkering krijgt moet 65 jaar blijven.
Eens. De NSB had een sterk sociale inslag.

3. Het moet voor werkgevers gemakkelijker worden om werknemers te ontslaan.
Oneens. De NSB was sterk antikapitalistisch en kwam op voor het volk.

4. De hypotheekrenteaftrek moet de komende jaren onaangetast blijven.
Eens. De NSB maakte zich sterk voor de gewone mensen en wilde hun lasten niet verzwaren.

5. De koningin moet alleen nog maar ceremoniële taken hebben.
Eens. De NSB was op zijn minst niet erg koningsgezind.

6. Nederland moet veel minder geld uitgeven aan ontwikkelingshulp.
Eens. Het eigen volk komt op de eerste plaats.

7. Er moet een verbod komen op zeer grote veestallen (megastallen).
Eens. Ook al waren er in de jaren ’30 nog geen megastallen, de NSB was diervriendelijk.

8. Er mag in Nederland een tweede kerncentrale gebouwd worden.
Sla deze vraag over. Ik zou denken dat op basis van milieu-overwegingen de NSB tegen zou zijn maar tegelijkertijd is het ook een vorm van schone of althans niet zo vervuilende energie. Ik sla deze vraag over.

9. De Tweede Kamer heeft 150 leden. Dat moet zo blijven.
Oneens. De NSB was sterk anti-elite en zou er alles aan doen deze te bestrijden. Inkrimpen van de Tweede Kamer zou een mooie gelegenheid zijn geweest.

10. Illegaal verblijf in Nederland moet strafbaar worden.
Eens. De NSB had niet veel op met buitenlanders

11. Immigranten moeten hun cursus inburgering zelf betalen.
Eens. Mochten er al immigranten komen, dan mogen ze niet profiteren van de sociale zekerheden en hun eigen kosten dragen.

12. De overheid mag de privacy van mensen inperken om criminaliteit en terrorisme te bestrijden.
Eens. De NSB stond voor een krachtige staat met uitgebreide veiligheidsbevoegdheden.

13. De versoepeling van het rookverbod voor kleine cafés is een goede zaak.
Sla deze vraag over. Ik denk dat de NSB gezondheidsfreaks als ze waren voor een rookverbod was maar tegelijkertijd kan ik me ook voorstellen dat ze de gewone man zijn rookertje niet wilde ontnemen. Vandaar dat ik deze vraag oversla.

14. Nederland moet doorgaan met de ontwikkeling van het gevechtsvliegtuig Joint Strike Fighter (JSF).
Eens. Ik denk dat de NSB voor een sterk Nederland was met een sterk gemeenschappelijk (met andere Europese landen) gevechtsvliegtuig.

15. Bij de werving van personeel voert de overheid een voorkeursbeleid voor vrouwen en allochtonen. Dat moet worden stopgezet.
Eens. Van buitenlanders moest de NSB niet veel hebben en vrouwen hadden hun typische vrouwelijke taken.

16. Er moeten speciale politieagenten komen tegen dierenmishandeling.
Eens. Nauwelijks voorstelbaar in die tijd maar gegeven het diervriendelijke karakter van de NSB kies ik voor eens.

17. De regering moet de plannen voor een aaneengesloten natuurgebied door Nederland, de Ecologische Hoofdstructuur, stoppen in verband met de bezuinigingen.
Oneens. De NSB zou een natuurpartij zijn.

18. De hoogte van de kinderbijslag moet afhankelijk worden van wat iemand verdient.
Oneens. De NSB had een sterk sociaal en bovendien antikapitalistisch programma.

19. De overheid moet weer zijn eigen vervoersbedrijven beheren.
Eens. De NSB is voor het beperken van de invloed van bedrijven.

20. De maximumtermijn van 24 weken voor de afbreking van zwangerschappen (abortus) moet worden verkort.
Eens. Vrouwen dienen kinderen te baren en abortus zoveel mogelijk beperkt.

21. Het collegegeld moet fors omhoog voor studenten die meer dan een jaar extra over hun studie doen.
Eens. De intellectuele ontwikkeling van het land krijgt toch al geld genoeg.

22. De islam is een godsdienst als alle andere en moet gewoon als zodanig worden behandeld
Sla deze vraag over. Ik weet wel dat Hitler zich positief uitliet over moslims en de islam (zie deel 3 van deze serie) maar in de jaren ’30 was er geen sprake van een massale islamitische migranten aanwezigheid in Europa. Je kunt je afvragen of de NSB daar toen positief op zou hebben gereageerd omdat het toch buitenlanders waren. Maar het staat te ver van NSB en Mussert af om hier een oordeel over te vormen.

23. Er moet een verbod komen op het dragen van een boerka.
Eens. In tegenstelling tot de vorige vraag denk ik dat deze vraag wel beantwoordbaar is. Immers, het eigen volk gaat voor en vreemde uitingen worden niet getolereerd.

24. De regering moet geen extra bevoegdheden aan de EU overdragen.
Oneens. In die zin dat de NSB de “Europeesche gedachte” ondersteunde.

De partijvoorkeur van Anton Mussert

Na invulling van de Stemwijzer was dit de uitslag: de PVV stond op plaats nummer één: 5 maal oneens en dus 16 maal eens op de 21 stellingen (bij drie maal ‘Sla vraag over’), gevolgd door CDA, VVD, CU, 50plus, SGP, SP, GL, PvdD, PvdA, D66 en OSF. Voor de Partij van de Arbeid en D66 was de uitslag 15 maal oneens en zes maal eens met ‘Musserts’ standpunten.

Op de stellingen 1, 2, 17, 19 en 24 was er verschil van mening tussen ‘Mussert’ en de PVV. Stelling 1 ging over de maximum snelheid, 2 over de AOW, 17 over de ecologische hoofdstructuur, 19 over de aanbesteding van het openbaar vervoer en 24 over de bevoegdheden van Europa.

Vragen 8 (kerncentrales), 13 (rookverbod) en 22 (islam) vallen buiten de boot omdat ik daar ‘Sla over’ heb ingevuld. Je kunt je natuurlijk de vraag stellen wat er gebeurt als je de overgeslagen vragen wel beantwoordt, maar dan bewust met het niet PVV-standpunt (vraag 8 PVV “eens”; vraag 13 PVV “eens”; vraag 22 PVV “oneens”). Wel dan blijft de uitslag hetzelfde: “Mussert” is het dan op weliswaar op 8 van de (nu) 24 vragen oneens met de PVV maar de PVV blijft partij nummer één: de partij waar de NSB leider het het meest mee eens.

En nu?

Ik vond deze exercitie interessant maar besef ook dat de waterdichtheid ervan op zijn minst voor discussie vatbaar is. De door Martin Bosma opgeroepen gedachte wat de uitslag zou zijn als Mussert de Stemwijzer zou invullen was echter te verleidelijk om te weerstaan. Ik stel hoe dan ook vast dat Bosma de plank missloeg.

De PVV is partij nummer één van ‘Mussert’ en de eerste linkse partijen van zijn virtuele voorkeur staan gedeeld op de achtste plaats op het lijstje, de PvdA en de SP, op een totaal van 12 politieke partijen. Je kunt je afvragen of Bosma niet beter had moeten weten met zijn uitdagende opmerking. Immers, de PVV voert in haar eigen partijprogramma een sociaal-economisch beleid dat gericht is op de gewone mensen en het handhaven van hun rechten of het versterken daarvan.

Dat de Stemwijzer aangeeft dat de PVV voor verhoging van de pensioensgerechtigde leeftijd is, is ingegeven door politiek opportunistische overwegingen om de gedoogcoalitie aan te gaan met VVD (partijvoorkeur nummer drie van “Mussert”) en CDA (voorkeur nummer twee). Ook is de PVV tamelijk diervriendelijk, het propageert de dierenpolitie, die er ook daadwerkelijk gaat komen en de partij stemde voor de wetswijziging op het rituele slachten. En vanzelf heeft de PVV het niet op alles wat buitenlands is, net als de NSB.

Gezond verstand

Wat is nu de waarde van deze oefening? Je kunt er allerlei conclusies aan verbinden en het staat iedereen vrij dat te doen. Bovendien daag ik de lezers uit met een andere “Mussert” analyse van de Stemwijzer te komen om te bezien of dan de uitslag ook verandert. Maar je hebt echt geen vergelijkingsmechanisme met de NSB nodig om vast te stellen waar de PVV of welke andere partij ook voor staat. Het gezonde verstand is, ik heb het al eens eerder aangegeven, meer dan voldoende.

Jan Jaap de Ruiter (www.janjaapderuiter.eu en @janjaapderuiter) is arabist aan de Universiteit van Tilburg. De komende weken verschijnen de laatste drie delen. Feiten en cijfers (8), Gezelligheid (9) en Epiloog (10). In november 2011 wordt de serie in een uit te geven boek gepresenteerd. Meer informatie daarover volgt later.