Het zijn immers die inkomsten en winsten die in de jaren voor de crisis het sterkst toenamen en fiscaal relatief voordelig zijn behandeld, zowel in vergelijking met andere inkomsten als in een internationale context.

We staan voor de grootste saneringsoperatie van de voorbije decennia. Er zal moeten worden bespaard. En er zullen bijkomende inkomsten nodig zijn. Wie anders beweert, belazert de boel.

“Er zal moeten worden bespaard. En er zullen bijkomende inkomsten nodig zijn. Wie anders beweert, belazert de boel”

En elke besparingsmaatregel of belastingverhoging zal door iemand betaald worden. Miljarden vallen niet als manna uit de hemel, noch via besparingen, noch aan de inkomstenzijde.

Globaal gezien zal iedereen zijn of haar steentje moeten bijdragen. Daarom is een evenwichtige en eerlijke verdeling van de inspanningen noodzakelijk. En dat is een totaal ander debat dan de steriele discussie over hoe het met de verhouding zit tussen besparingen en nieuwe inkomsten.

De vennootschapswinsten in ons land zijn verdubbeld tussen 2000 en 2008. Het werkelijk betaalde belastingtarief is in dezelfde periode zowat gehalveerd tot 11,8 procent. Vooral de grote vennootschappen slagen erin een minimum aan fiscale bijdragen te betalen.

In vergelijking met de rest van Europa kennen vennootschappen in ons land een zeer voordelige vennootschapsfiscaliteit. Bovendien is dat voordeel ten aanzien van het Europees gemiddelde de voorbije jaren sterk toegenomen.

“In vergelijking met de rest van Europa kennen vennootschappen in ons land een zeer voordelige vennootschapsfiscaliteit”

En ook de aandeelhouders worden in ons land fiscaal gunstiger behandeld dan in de rest van Europa, zowel wat dividenden als wat gerealiseerde meerwaarden betreft. Deze laatste zijn zelfs volledig vrijgesteld.

Voor de werknemers ziet het plaatje er helemaal anders uit. De belastingdruk op arbeid is in dezelfde periode amper afgenomen en blijft fors boven het Europees gemiddelde.

Als we kijken naar de inkomensverdeling van de niet-financiële vennootschappen tussen 2000 en 2009, dan stellen we vast dat de netto uitgekeerde dividenden bijna 5 keer meer zijn toegenomen dan de totale verloning van werknemers.

Het aandeel van de verloning van de loontrekkers in de toegevoegde waarde van de niet-financiële vennootschappen is het decennium voor de crisis met meer dan 4 procent afgenomen, terwijl het aandeel van de netto uitgekeerde dividenden in diezelfde periode met 30 procent is toegenomen.

De impact van de crisis dan: wat werkloosheidsgraad en werkzaamheidsgraad betreft, zijn we nog niet op pre-crisisniveau, terwijl het financieel vermogen van de particulieren eind 2010 alweer 10 procent hoger lag dan eind 2007.

We kunnen dus stellen dat voor vennootschappen en hun aandeelhouders het voorbije decennium een zeer vruchtbare en fiscaal voordelige periode is geweest, vooral in vergelijking met de werknemers.

De steeds weerkerende jammerklachten van de werkgeversorganisaties zijn dus vals. Ik ben het zeker niet altijd eens met vermogensbeheerder Geert Noels, maar als hij zegt dat hierrond een enorme ambiguïteit heerst, dan kan ik hem alleen bijtreden.

“De steeds weerkerende jammerklachten van de werkgeversorganisaties zijn dus vals”

“Voor grote bedrijven lijken we een heel slechte locatie op vlak van belastingen, terwijl dat totaal niet waar is”, zegt Noels. Door hun vals gejammer zorgen de werkgeversorganisaties dus voor de onterecht slechte reputatie van België inzake de vennootschapsbelasting. En dat alleen om te vermijden dat ook de grote vennootschappen een eerlijke bijdrage zouden leveren. Over een paradox gesproken.

En met betrekking tot de vermogensfiscaliteit citeer ik graag de door werkgevers en partijen als N-VA en Open VLD vaak geraadpleegde professor Axel Haelterman: “België is op dat vlak zowat een belastingparadijs”. De titel boven het interview met de professor-fiscalist was treffend: ‘Haal de centen waar ze zitten’.

De nota van de formateur is ook op fiscaal vlak verre van perfect, maar ze geeft wel de juiste richting aan: ook de grote vennootschappen en hun aandeelhouders zullen een bijdrage moeten leveren aan het terugdringen van het begrotingstekort.

Het zijn immers die inkomsten en winsten die in de jaren voor de crisis het sterkst zijn toegenomen en fiscaal relatief voordelig zijn behandeld, zowel in vergelijking met andere inkomsten als in een internationale context.

“Ook de grote vennootschappen en hun aandeelhouders zullen een bijdrage moeten leveren aan het terugdringen van het begrotingstekort”

En voor de inkomsten op arbeid zet de formateur een eerste stap om de belastingdruk te verlagen door de belastingvrije som voor de lage en middeninkomens op te trekken. Ook dat is meer dan terecht.

Gezien de huidige budgettaire situatie is een meer verregaande verlaging van die belastingdruk op korte termijn helaas niet mogelijk. Maar door de bestaande fiscale onevenwichten nu aan te pakken en zo de inspanning eerlijk te verdelen, zal er na 2015 wel ruimte komen voor de (verdere) verlaging van de belastingen op arbeidsinkomsten.

Dirk Van der Maelen

Dirk Van der Maelen is volksvertegenwoordiger en ondervoorzitter van de SP.A.