De Spaanse revolutie begon met massaprotesten op 15 mei, met de centrale focus op Madrid. Maar ondertussen zwermde ze al uit naaral naar een zestigtal Spaanse steden. Waaronder ook Sevilla.

De Plaza Mayor is voor de gelegenheid omgedoopt tot ‘Plaza 15 may’, en wordt al enkele weken bezet door een bonte mengelmoes van activisten. Op de trappen van de Plaza plakt een groot ‘arriba!’, en het hele plein is getooid met slogans, spandoeken, schilderijen en kraampjes. Mensen zitten verspreid te praten en te lezen, er is een klein straattheater, maar voor de rest is het hier vrij rustig. Maar schijn bedriegt. Hier broeit iets. Elena en Coldo, twee jongeren aan een infostand, leggen me graag uit waarom ze daar zijn.

Democracia Real Ya!

“We zijn deel van een grote beweging, die nu over heel Spanje bezig is. Het is een massabeweging, die heel verscheiden is, maar die vooral échte democratie wil. Niet de schijndemocratie die we hier in Spanje hebben.

In Spanje heb je twee grote partijen, een beetje te vergelijken met de twee partijen in de VS. Er zijn enerzijds de socialisten en anderzijds de PP, een beetje de republikeinen.

Verkiezingen zijn een schijnvertoning, want het gaat om twee varianten van hetzelfde. De politici zijn corrupt. Ze liggen niet wakker van de echte problemen van de mensen, vnl. de werkloosheid en de daarmee toenemende armoede. Ze gebruiken het excuus van de crisis om een hele hoop anti-sociale maatregelen dooor te duwen. Of ze willen vooral de banken en het grote geld redden. En dat zijn we beu!’

Invloed van de Arabische revouties?

Heeft de Spaanse Revolutie haar mosterd gehaald bij de Arabische revoltes? “Nee, niet echt”, zegt Elena. “Uiteraard vechten we uiteindelijk voor hetzelfde. En blijkbaar beginnen de laatste tijd mensen over heel de wereld dezelfde conclusies te trekken. De protesten in de VS, in de Arabische wereld, in Australië, in Frankrijk, in Portugal,… Het gaat allemaal om mensen die echte verandering willen. Natuurlijk is de situatie in Spanje niet te vergelijken met die in de Arabische wereld, en moet elk land uitmaken welke middelen en oplossingen het beste werken. Maar we lijken wel aan hetzelfde doel te werken, ja.”

Een oudere vrouw komt erbij staan, en zegt: “Ik steun de actie volop. Wat we willen is echte democratie. In Spanje, maar als het even kan eigenlijk op zo veel mogelijk plaatsen in de wereld. Deze revolutie moet uitdeinen!”

Invloed van de regionale verkiezingen?

En zitten de verkiezingen er nu voor iets tussen? (Op 22 mei waren er lokale en regionale verkiezingen in Spanje. De heersende sociaal-democraten werden afgestraft, met een stijging voor de liberale PP en een lichte stijging voor links). “Nee, de protesten zijn al uitgebroken voor de verkiezingen. En verkiezingen gaan ook niks veranderen. We hebben massaal opgeroepen om niet te gaan stemmen, wat ook gebeurd is.” (bijna een kwart van de Spanjaarden ging niet stemmen, nvdr) “Onze dromen passen niet in uw stembus, dat is onze slogan. Opnieuw: wij willen échte democratie.”

De eisen van ‘Democracia Real Ya!’

Als ik hen vraag war ze nu precies willen, neemt Colon er de flyer van ‘Democracia Real Ya!’ bij. “Onze eisen zijn eenvoudig:

Een. We willen dat de privileges van de politieke klasse worden stopgezet. We willen een strakkere controle op de aanwezigheid in het parlement, de afzetting van corrupte politici, het neerhalen van hun salaris naar het nivau van dat van de gemiddelde Spanjaard, en het publiek bekend maken van hun eigendom.

Twee. We willen dat er dringend maatregelen komen tegen de werkloosheid. Die bedraagt tot 45% bij de jongeren, al zeggen de politici dat dat niet waar is. We willen de pensioensleeftijd op 65 houden. En we willen een verbod op collectieve ontslagen bij grote, winstgevende bedrijven.

Drie. We willen kwaliteitsvolle openbare diensten. Er wordt nu massaal bespaard in de gezondheidszorg, het onderwijs en het publiek transport. Wij willen daar net méér middelen voor, ook voor gehandicapten- en ouderenzorg. We willen goedkoper hoger onderwijs en meer publiek geld voor onderzoek, om de objectiviteit ervan te bewaken.

Vier. We willen echte, daadwerkelijke controle op de bankwereld. We wilen niet dat ons belastingsgeld zomaar verdwijnt in de zoveelste ‘reddingsoperatie’ van een privé-bank. Maar we willen een echte publieke, transparante bank, gecontroleerd en beheerd door de mensen. We willen sancties op bankspeculatie, en we willen banken verhinderen gelden naar fiscale paradijzen door te sluizen.

Vijf. Fiscaliteit. We willen een vermogensbelasting op de grote fortuinen en de banken, een betere controle op fiscale fraude en eindelijk het nationaal installeren van een Tobin-taks op financiële transacties.

Zes. We ijveren voor een echte participatieve democratie. De overheid controleert vandaag nog te vaak het internet, dat moet stoppen. We eisen volksreferenda bij alle maatregelen die het dagelijks leven van mensen ingrijpend veranderen, en zeker bij Europese wetgeving die in nationale wetten worden omgezet. We eisen vooral een hervorming van heel het kiessysteem: dat moet veel dichter bij de mensen komen.”

Zeven. Sterke vermindering van de militaire uitgaven. Elena kijkt naar de flyer en fronst.”‘Eigenlijk zou er ook nog iets tegen de macht van de kerk in moeten. die wordt vandaag nog altijd voor een groot stuk door de overheid onderhouden. Dat moet ook maar eens gedaan zijn.”

Ziehier een reeks duidelijke die veel concreter en ‘linkser’ zijn dan het nogal vaag platform waar de 15-mei-beweging mee startte. Op het plein ook heel wat spandoeken die openlijk het kapitalisme als grote vijand benoemen. Wanneer ik iemand anders vraag waar deze beweging om gaat, vraagt hij: “Ken je het kapitalisme?” Ik knik, en hij grijnst: “Deze beweging is alles wat het kapitalisme niet is.”

Maar wanneer ik Elena en Coldo vraag of ze ‘links’ zijn, schudden ze het hoofd. “Deze beweging is niet links of rechts. Wij zijn niet van een politieke partij of groep. Wij zijn gewoon individuen, die samenkomen met hetzelfde idee. We hebben in dit land een heel sterke links-rechts-traditie. Maar uiteindelijk zitten we vandaag met een politiek establishment waar het verschil tussen links en rechts niet meer bestaat. Het zijn allemaal dezelfde corrupte politici. Links en rechts doet er voor ons niet meer toe. Wij willen gewoon verandering!”

Een massabeweging

En dat verlangen wordt blijkbaar door steeds meer mensen gedeeld. Ik kom zondagmiddag op het plein aan. De mensen vertellen hoe ze zich organiseren, hoe iedereen hier een tent mag opzetten, hoe bijna dagelijks discussie-sessies worden georganiseerd met de bevolking om het over de verschillende eisen te hebben. Er loopt wat volk af en aan, maar het lijkt eerder op het zoveelste kampement van goedmenende anarchisten.

Tot ze me vertellen dat ze een week geleden een betoging van 10.000 Sevillianen op de been brachten, en dat ze voor vanavond hetzelfde verwachten. Het lijkt me wat irreëel. Maar dan valt de avond, en komen mensen inderdaad massaal aangezwermd. Uiteindelijk breekt de beweging los, en staat er inderdaad weer zo’n 10.000 man op straat. Het is een hele bonte mengeling: jong en oud, kinderen en bejaarden, activisten,… maar vooral ‘hele gewone mensen’.

Hardhandig politie-optreden zal ‘Democracia Real Ya!’ niet doen opgeven. Integendeel zelfs!

Het eindigt met meer dan twee uur toespraken en gejuich op dezelfde Plaza 15 mayo. Ik speur naar politie, maar die houdt zich gedeisd. “De politie ruimde de opstand in Madrid woensdag al deels op”, vertelt Elena. ‘”En vrijdag werden de betogers op de Placa Catalunya in Barcelona, ondanks vreedzaam protest, hardhandig uit elkaar geslagen. Onder het mom van de veiligheid, voor de grote voetbalmatch zaterdag. Tot nog toe liet de politie ons hier gerust, al doen we ook een bezetting die volledig ‘onwettig’ is. Maar het maakt niet uit. Al slagen ze ons uiteen, dan komen we gewoon terug. Dit is te belangrijk om zo maar op te geven. En we zijn nog maar net begonnen!”