Voorstelling van de veldproef met GGO-aardappels begin mei in Wetteren (foto: Iorix)
Opinie, Economie, België, GGO's, Boerenbond, Voedsel en landbouw, Ggo, Piet Vanthemsche, Ggo-aardappelen, Aardappelproces - Piet Vanthemsche

GGO-aardappelen: laat wetenschappelijke experimenten hun werk doen

Piet Vanthemsche, voorzitter van de Boerenbond, vraagt kansen voor het wetenschappelijk onderzoek, ook voor onderzoek in Vlaanderen naar genetisch gewijzigde organismen of ggo's. Hij doet dat naar aanleiding van de controverse rond een veld met ggo-aardappelen in Wetteren.

vrijdag 27 mei 2011 12:55
Spread the love

Een veld met ggo-aardappelen vernietigen, verhindert onderzoekers om oplossingen te vinden voor zeer concrete problemen in de land- en tuinbouw. Het voeren van wetenschappelijke experimenten, ook rond ggo’s, is nochtans nodig omdat de landbouw voor grote uitdagingen staat. Alle aanpassingen die leiden tot verduurzaming van de sector, moeten worden bestudeerd.

Geen verandering zonder breedhoeklens

De wereldwijde landbouw wordt in de komende decennia geconfronteerd met formidabele uitdagingen. Niet alleen de toenemende vraag naar voedsel voor een groeiende wereldbevolking, maar ook de ontwikkeling van bio-gebaseerde chemie, hernieuwbare energie en het veranderend klimaat zetten het landbouwsysteem in toenemende mate onder druk.

Landbouw en veeteelt hebben een bepalende rol gespeeld in de geschiedenis van de mensheid. Tot ongeveer 13.000 jaar geleden was de mens een nomadische jager en verzamelaar. De evolutie nadien naar sedentaire gemeenschappen van akkerbouwers en veehouders vormt de basis voor de ontwikkeling van de gesofistikeerde maatschappij vandaag. Dat geldt ook voor de technologische en wetenschappelijke vooruitgang die we sindsdien gekend hebben.

De eerste West-Europese boeren gebruikten dieren en granen vanuit het Midden-Oosten en Azië. Later werd het ‘lokale’ genetisch materiaal uitgebreid met nieuwe soorten zoals aardappelen en maïs, die ontdekkingsreizigers meebrachten uit andere continenten.

De bevindingen van Mendel en de toepassing ervan in de twintigste eeuw zorgden voor een revolutie in de land- en tuinbouw. Het genetisch potentieel van planten en dieren werd door selectie en hybridisatie ingrijpend aangepast met het oog op hogere opbrengsten, hogere efficiëntie en ook om te voldoen aan de eisen van de markt en de vraag van de consument.

Zo evolueert de landbouw door de eeuwen. Dit gebeurt naargelang van het beschikbaar areaal, grondsoort, klimaat, kennis en kunde van teelttechnieken en beschikbare arbeid en afzetmarkt. Hongersnoden, oorlogen, dier- en plantenziekten maar ook normen en maatschappelijke waarden (of beter eisen en verwachtingen), versnellen evoluties en zetten aan tot verandering.

Verandering (transitie is het modewoord hiervoor) vereist evenwel een duidelijk zicht op de mogelijke toekomstverwachtingen. De Vlaamse (en Europese) burger verwacht van de boer dat hij voldoende, veilig, kwaliteitsvol en betaalbaar voedsel produceert. Steeds meer spreekt de burger zich niet enkel uit over het landbouwproduct maar ook over het productieproces.

Heel wat mensen en organisaties ontwikkelen een visie of poneren stellingen over de toekomst van de landbouw. Dit debat is niet enkel het monopolie van de landbouwsector zelf, maar wordt breed maatschappelijk gevoerd. Ik merk evenwel op dat velen dit doen met een eenzijdige focus op één aspect.

Meer dan ooit behoeft onze landbouw een toekomstvisie, gevormd door een breedhoeklens. Land- en tuinbouw is meer dan voedselproductie. Het wordt zoeken naar een evenwicht tussen voeding (plantaardige en dierlijke), bio-gebaseerde chemie en hernieuwbare energie. Dit moet gebeuren in een toegankelijk platteland dat niet alleen het werkveld is van de boer, maar ook het recreatie- en woongebied van de consument.

Landbouw heeft impact op milieu en natuur. Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, meststoffen, water en energie beïnvloeden de kwaliteit van bodem, lucht en water. Ook op vlak van dierenwelzijn wordt de lat steeds hoger gelegd.

Daarnaast wordt de land- en tuinbouw in Vlaanderen geconfronteerd met specifieke uitdagingen. De hele problematiek van ruimtelijke ordening en beschikbaarheid van landbouwgrond in ons overbevolkte en geïndustrialiseerd Vlaanderen, de behoefte aan handenarbeid om fruit te plukken, manueel te wieden of de oogst binnen te halen in een bijzonder krappe arbeidsmarkt, het behoud van het familiaal karakter van onze land- en tuinbouw met steeds grotere en kapitaalsintensievere landbouwbedrijven.

De vraag is hoe je, rekening houdend met alle beperkingen, de plant- en dierproductie bijstuurt. Landbouw zal altijd blijven bestaan, ook bij ons in Vlaanderen, voedsel is immers een basisbehoefte. Boeren zullen meer moeten produceren met minder, we noemen dat duurzame ontwikkeling.

In de toekomst zullen verschillende soorten landbouw naast elkaar bestaan: intensieve landbouw, biologische landbouw, verbrede landbouw die mikt op andere functies zoals zorg, onderwijs, recreatie, natuur.

Wie mee wil nadenken over de toekomst van de landbouw, nodig ik uit om zijn breedhoeklens te gebruiken. Oog en oor hebben voor alle mogelijkheden die beschikbaar zijn of kunnen worden ontwikkeld.  Wie begaan is met de voedselproductie van morgen, met oog voor mens, dier, milieu en natuur, moet alle input een kans geven.

Onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek is essentieel als basis voor innovatie en om het beleid en de sector bouwstenen voor de evolutie van de land- en tuinbouw aan te reiken.

Daarom is het belangrijk dat een experiment zoals dat met ggo-aardappelen in Wetteren doorgang kan vinden. De risico’s ervan zijn heel beperkt, de kennis die we kunnen opdoen, is relevant. De ogen van de onderzoekers zijn de bril waarmee we naar de toekomst kijken.

Piet Vanthemsche

Piet Vanthemsche is voorzitter van de Boerenbond.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!