Genuanceerde duiding?
Opinie, België - Mark Elchardus

Genuanceerde duiding?

Op DeWereldMorgen.be (13 mei) verscheen een bespreking van delen van 'Jong in Brussel' door Jan Hertogen. Een antwoord van Mark Elchardus.

donderdag 19 mei 2011 15:42
Spread the love

In zijn bespreking stelt Jan Hertogen een aantal vragen, twee reeksen in feite, 14 in het totaal. De eerste reeks bevat vragen die volgens hem de onderzoekers hadden moeten stellen en beantwoorden om te kunnen schrijven wat ze nu schrijven (bv. wordt de jongeren gevraagd of ze moslim zijn, werd gevraagd welke taal ze thuis spreken…).

De tweede reeks bevat vragen die de onderzoekers volgens Jan Hertogen beter hadden gesteld dan degene die ze nu hebben gesteld. Het gaat onder meer om de leeftijd van de jongeren, de verdeling naar geslacht, of ze binnen de 19 gemeente of in de rand wonen…. Het gekke is dat al die vragen wel degelijk werden gesteld en dat de antwoorden, soms uitvoerig, worden gerapporteerd in het boek.

Conclusie: Jan Hertogen bespreekt een tekst die hij niet heeft gelezen. Dat zet hem geenszins aan tot enige terughoudendheid. Zijn oordeel over de tekst die hij niet heeft gelezen is dat het “ (…) een sterk staaltje van de degeneratie van morele en wetenschappelijke normen” is. Ook los van de bombast is dat een straffe uitspraak. Ik las al verschillende keren dat De Wereld Morgen in tegenstelling tot de mainstream media genuanceerde duiding wil brengen. Dit zal dan een voorbeeld zijn?

Met zoveel woorden geeft Jan Hertogen daarenboven toe dat hij inderdaad geen kennis heeft genomen van de tekst die hij bespreekt. Hij vond, ik citeer hem weer, “de link” niet. Jan, het gaat om een boek, “Jong in Brussel” onder redactie van Nicole Vettenburg, Mark Elchardus en Johan Put, verschenen bij Acco. En deze tip nog: een boekenwinkel is altijd een goede gok als je een boek zoekt.

De bespreking van Jan Hertogen staat bol van de beledigingen. Ik laat die hier terzijde en licht het enige argument uit de bespreking dat, op het eerste gezicht althans, als een echt argument en niet als een oprisping of een poging tot karaktermoord kan worden beschouwd. In het onderzoek werd antisemitisme gemeten op basis van 4 uitspraken die in de bespreking licht verkapt worden weergegeven (joden willen alles domineren; de meeste joden denken dat ze beter zijn dan anderen; als je met een jood zaken doet, moet je extra goed oppassen; joden zetten aan tot oorlog en geven anderen de schuld daarvan). Het kernargument van Jan Hertogen is dat op basis van die vier uitspraken antisemitisme niet kan worden gepeild omdat als je dergelijke uitspraken over welke groep dan ook voorlegt aan welke groep dan ook, je gelijkaardige percentages instemmingen zult krijgen. Die uitspraken zouden er, met andere woorden, niet in slagen een verschil in houding tegenover joden te registreren. In het onderzoek hebben we die vragen uiteraard aan verschillende groepen voorgelegd. Daarbij stellen we vast dat van de niet-moslims ongeveer 10% met elk van die stellingen akkoord gaat, van de moslims gaat bij de 50% met elk van die stellingen akkoord. Dat is toch wel een bijzonder groot verschil en over dat verschil handelt de tekst: kan dat worden verklaard? De uitspraken registreren wel degelijk grote verschillen in houdingen en opvallend is de hoge mate van anti-joodse gevoelens, van antisemitisme van de moslimjongeren. Het feit dat Jan Hertogen dat volkomen blijkt te missen, doet het ronduit akelige gevoel ontstaan dat hij niet alleen een tekst bespreekt die hij niet heeft gelezen, maar dat hij zelfs de krantenartikels over die tekst niet met de nodige aandacht heeft gelezen. Het grote verschil in de antwoorden van moslims en niet-moslims werd in de meeste daarvan immers duidelijk vermeld.

Ik kan me alleen maar afvragen wat Jan Hertogen bezielt om zo grof te schrijven over een tekst die hij niet eens heeft gelezen, alsook wat De Wereld Morgen bezielt om zo’n bijdrage te plaatsen. Voor de lezer die de bespreking niet heeft gelezen en zou kunnen denken dat ik overgevoelig ben, toch nog de volgende passage uit de bespreking: “In feite zou tegen Elchardus en zijn equipe jeugdonderzoek een aanklacht tegen racisme kunnen worden ingediend”. Doen Jan, doen, make my day.  

take down
the paywall
steun ons nu!