Microfinanciering onder druk? (foto: Anneleen Meeuws, Trias)
Opinie, Nieuws, Wereld, Economie, België, Ontwikkeling, Ontwikkelingssamenwerking, Banken, Opinie, Sociale economie, Armoedebestrijding, Boeren, Microfinanciering, Microkrediet, Trias, Hefboomfunctie, Commerciële banken, Microfinancieringsexperts, Financiële producten op maat, Vermarkting - John Bliek

Microfinanciering verdient krediet

De jongste jaren hebben een aantal mistoestanden het imago van het microkrediet besmeurd, zo bleek uit de reportage die zondagavond werd uitgezonden door het VRT-actualiteitenprogramma 'Panorama'. Maar het slechtste wat we kunnen doen, is het kind met het badwater weggooien. Microkredieten blijven tot nader order een belangrijke hefboom voor de economische ontwikkeling van arme regio’s.

dinsdag 12 april 2011 11:30
Spread the love

Voor het opstarten of uitbouwen van een onderneming heb je geld nodig. In Vlaanderen stap je dan gewoon naar je bankkantoor. Maar in ontwikkelingslanden zijn de aanbieders van financiële producten vaak schaars, zeker op het platteland. Commerciële banken vind je er niet of nauwelijks. Want werken voor arme mensen, die erg verspreid wonen, kleine kredieten wensen en geen onderpand hebben, is voor de klassieke banken niet rendabel.

Vaak opereren in rurale gebieden wel woekeraars die kredieten verstrekken voor één dag, tegen tarieven tot 20 procent. In dit soort omstandigheden zijn aanbieders van microkredieten erg welkom. Ze zoeken naar alternatieve garanties in plaats van een formeel onderpand.

Vaak worden de leningen verstrekt aan groepen, waarbij de leden onderling voor elkaar borg staan. Het is ook belangrijk om de terugbetaling van de microkredieten af te stemmen op de inkomsten van kleine bedrijfjes: voor een boer is het makkelijker om schulden af te lossen na de oogst en verkoop van zijn producten.

Vanuit die sociale insteek zijn microkredieten een efficiënt instrument om meerwaardecreatie op gang te brengen in achtergestelde regio’s. Toch duiken geregeld verhalen op over misbruiken in de sector van de microkredieten. Zo is de toestand in sommige delen van India behoorlijk uit de hand gelopen.

Dikwijls beginnen de problemen in streken waar de commercialisering sterk om zich heen grijpt. Microfinanciële instellingen, vaak ondersteund met geld van niet-sociaalgeoriënteerde investeerders, verstrekken dan zoveel mogelijk kredieten om snel te kunnen groeien. Niemand heeft dan nog oog voor de betalingscapaciteit van de kredietnemer.

Er is niemand die alarm slaat wanneer arme ondernemers nieuwe schulden aflossen met nog maar eens een nieuwe lening. Het is belangrijk om mee te geven dat het hier gaat om specifieke situaties. In het merendeel van de regio’s, zeker op het platteland, is het aanbod van microfinanciering nog zeer beperkt.

Microkredieten mogen ook niet verward worden met microfinanciering. Microfinanciering is een overkoepelende term voor een aantal financiële producten: sparen, verzekeren, geldtransfers, enz.

Net die andere diensten zijn vaak van groot belang voor arme ondernemers en boeren. Door bijvoorbeeld te sparen, zijn zij in staat om financieel moeilijke periodes op te vangen of essentiële toekomstige uitgaven zeker te stellen (de scholing van hun kinderen bijvoorbeeld).

“Microkredieten mogen ook niet verward worden met microfinanciering. Microfinanciering is een overkoepelende term voor een aantal financiële producten: sparen, verzekeren, geldtransfers, enz”

De Vlaamse ontwikkelingsorganisitie Trias heeft partnerschappen met lokale aanbieders van microfinanciële diensten in Azië, Afrika en Latijns-Amerika. Stuk voor stuk gaat het om bankjes met een sociale missie, waarbij de bestrijding van de armoede in hun regio centraal staat.

Samen met hen maakt Trias een plan op om hun capaciteit te vergroten, met de bedoeling dat meer arme ondernemers toegang krijgen tot financiële producten op hun maat. Indien cijfers wijzen op extreme groei, een opeenhoping van achterstallige betalingen of erg hoge kredietbedragen, gaat Trias meteen rond de tafel zitten om dit te bespreken.

In negen overzeese regiokantoren beschikt Trias over microfinancieringsexperts. Vanuit de lokale context kunnen zij heel kort op de bal spelen en de banken helpen met hun planning, marketing, productontwikkeling, enzovoort.

Het beleid van Trias is duidelijk: de intrestpercentages van onze partners mogen een kleine winst opleveren zodat die bankjes kunnen groeien. Maar het mag ook niet meer zijn dan dat. Ze moeten zo efficiënt mogelijk werken en als dit extra marges oplevert, moeten ze dat geld investeren in renteverlagingen of de ondersteuning van lokale projecten, zoals de bouw van scholen.

Hopelijk zullen we dat soort projecten rond microkrediet nooit over dezelfde kam scheren als de wanpraktijken die in landen als India arme boeren tot wanhoop drijven.

“Hopelijk zullen we dat soort projecten rond microkrediet nooit over dezelfde kam scheren als de wanpraktijken die in landen als India arme boeren tot wanhoop drijven”

Andere Belgische spelers die zich met microfinanciering in het Zuiden bezig houden, zoals S.O.S. Faim, Alterfin, Incofin en Aquadev zullen dit standpunt zeker mee kunnen verdedigen.

Bovendien is voor Trias microfinanciering ook geen op zichzelf staand gegeven of thema. Naast financiële diensten, is het ook belangrijk dat boeren en ondernemers toegang krijgen tot andere diensten zoals vormingen, vermarkting en dat ze zich beter organiseren om samen hun belangen te behartigen.

Trias werkt dus niet enkel met microfinanciële partners, maar ook met andere organisaties die deze diensten kunnen leveren. Trias pakt de armoedeproblematiek dus op integrale wijze aan, samen met haar partners in het Zuiden.

John Bliek

John Bliek is expert microfinanciering bij de NGO Trias.

take down
the paywall
steun ons nu!