Kan je ons vertellen wat er de laatste week in Lattakia gebeurd is?

“Vorige week kwamen in Lattakia enkele honderden mensen op straat. Net zoals in een aantal andere steden. Lattakia is de thuisbasis van de president Bashir al-Assad en er wonen vooral alawieten (een sjiïtische strekking binnen de islam), soenieten en christenen.”

“Tijdens de betoging van vorig weekend stonden betogers tegenover voorstanders van de president, met daartussen politiemensen. Van 25 tot 31 maart verschenen er gemaskerde mannen die schoten vanuit auto’s en van op daken. Dertien mensen kwamen om, zowel burgers als politiemensen. Gelukkig konden zowel de inwoners als de politie de gewapende mannen aanhouden en werd het kalmer in de stad.”

“Maar er gebeurde nog meer waardoor de mensen zich vragen begonnen te stellen. Zo werden in de wijken waar vooral alawieten wonen geruchten verspreid, dat mensen uit de soenitische buurten zich bewapenden om hen aan te vallen. In de soenitische wijken waren er geruchten dat de alawieten hen zouden aanvallen. Niemand weet wie deze geruchten verspreidt.”

“Gelukkig praatten de mensen na een eerste golf van paniek met elkaar. Je moet weten dat er in Lattakia geen tegenstellingen zijn tussen de gemeenschappen. Iedereen heeft vrienden in de verschillende wijken. Zo werd snel duidelijk dat iemand de gemeenschappen tegen elkaar wilde opzetten. Door de organisatie van buurtcomités zijn de inwoners van Lattakia er in geslaagd om dit gevaar af te wenden. Toch ben ik er niet erg gerust in en ben ik bang dat er nieuwe provocaties gaan volgen om mensen tegen elkaar uit te spelen.”

Wie is er in Syrië de laatste weken op straat gekomen?

“Alles wat er nu gebeurt, is zeer verwarrend. In heel Syrië kwamen er tot op vandaag twee- tot drieduizend mensen op straat om te protesteren. Gisteren, vrijdag, betoogden telkens enkele honderden mensen in onder meer Lattakia, Banias, Damascus, Qamishli en Deraa. Het is niet duidelijk welke eisen ze hebben. Behalve de algemene vraag naar meer democratie, is er geen platform. Deze mensen zijn helemaal niet georganiseerd. Daar tegenover staat dat er op woensdag 30 maart 600.000 mensen in het hele land op straat kwamen uit steun voor de president.”

“In de toespraak van Assad, die op de betoging volgde, verwees de president naar buitenlandse inmenging. Ik weet niet of dit waar is, sommigen denken van wel, anderen geloven dat het een manier van Assad is om de bevolking af te schrikken. Veel mensen waren teleurgesteld in de speech van Assad. Iedereen verwachtte dat hij zou bevestigen dat de noodwet zou opgeheven worden en dat politieke partijen toegelaten zouden worden, maar dat is tot nu toe niet gebeurd.”

“Je moet weten dat er in Syrië bijna niet over politiek kan gediscussieerd worden en dat er een politieke repressie is. In de jaren tachtig gebeurde dit op een gewelddadige manier tegenover de moslimbroeders die zich bewapend hadden en tegenover de communisten.”

“Op donderdag 31 maart heeft de president wel toegezegd twee commissies op te richten. Eén ervan moet voorstellen formuleren om de noodwet op te heffen, een tweede moet oplossingen voorstellen voor zo’n 200.000 Syrische koerden die geen papieren hebben. De voorstellen moeten op 17 april klaar zijn.”

Wie heeft er belang bij provocaties zoals in Lattakia?

“De bevolking in ieder geval niet. Er is onder de bevolking een vrees dat Syrië dezelfde weg op gaat als Libië of Irak. Een land in chaos waarbij de verschillende bevolkingsgroepen tegen elkaar opgezet worden. En als er een buitenlandse inmenging komt, of zelfs een militaire aanval, dan zal de bevolking zich zeker aan elkaar sluiten, ze hebben er alleen maar bij te verliezen.”

“Je moet weten dat de situatie van de Syriërs er de laatste jaren op vooruit is gegaan. Via economische hervormingen kregen privé-firma’s meer mogelijkheden. De middenklasse leeft er goed en droomt ervan een auto te kopen.”

“De gebeurtenissen in Lattakia hebben aangetoond dat de mensen in staat zijn om de etnische verschillen te overstijgen, maar het is niet uit te sluiten dat ze door provocaties opgedreven worden. En wie weet, misschien sluiten alle Syriërs zich wel bij elkaar aan, en komt er een revolutie zoals in Tunesië of Egypte.”

Mario Fransen is stafmedewerker bij de solidariteitsbeweging Intal