Dichter bij huis is dat moeilijker. Wie vrijdag de kranten las, kon onmogelijk te weten komen waarom er een dag eerder 20 tot 30.000 betogers in Brussel waren. Onze twee kwaliteitskranten kozen een foto van een marginaal relletje aan het eind van de betoging van de socialistische vakbond ABVV. Een klein aantal betogers bleef wat te lang hangen in de buurt van de neutrale zone rond het parlement en de Wetstraat 16 en kreeg het daar na een tijdje aan de stok met de politie.
“Wij hebben het vermoeden dat het begonnen is door amokmakers die niets met de betoging te maken hadden”, zo citeert De Morgen de politie. Het belette de krant niet om de betoging helemaal weg te drummen en alleen maar te focussen op de schermutseling.
Een gefrustreerde Brit die na de betoging in Londen het zelfde fenomeen zag, twitterde: “According to my shit maths, if 200 people cause trouble at a protest with 500,000 attendees, the media will focus on 0.04% of the story.”
Eigenlijk moet die man niet klagen. In de Britse kranten doken wel knappe artikels op over de drijfveren van de betogers. Zelfs in een populair blad als de Daily Mirror dat zowaar even zijn working class-adem uit de jaren ’60 en ’70 terugvond. De journalist van de krant kiest zonder schroom de kant van de betogers: “marching shoulder to shoulder in defence of the services which bind us together”. Diensten als de bibliotheek, het onderwijs, kinderopvang en gezondheidszorg die onder druk staan door de besparingen van de regering-Cameron.
De journalist eindigt met de zin: “It made you proud to be part of something so huge and so positive”. Daarvoor kom je in een tiental paragrafen te weten waarom er betoogd wordt, wie de betogers zijn en wat ze denken over de besparingen van Cameron. In België kunnen de vakbonden alleen maar dromen van dat soort verslaggeving in de kranten.
Westerse lente?
Dat er een verband is tussen de opstanden in Jemen, Bahrein en Libië en de revoluties in Tunesië en Egypte is voor iedereen evident. De band tussen de betogers in Wisconsin, Londen, Portugal en Brussel wordt veel minder snel opgemerkt.
Uit de kranten van vrijdag kom je enkel te weten dat de Belgische vakbonden tegen “asociale maatregelen” zijn, maar wie de moeite doet om op zoek te gaan naar hun uitgebreidere analyses (dan vind je al snel tientallen bladzijden goed gedocumenteerde kritieken) ziet dat de vakbonden zowel in de VS als in verschillende Europese landen op straat komen om dezelfde redenen.
Na de financiële crisis hadden veel waarnemers verwacht dat die het einde van Tina zou inluiden (het There is no alternative van de neoliberale Britse politica Margaret Thatcher). De crisissen werden veroorzaakt door de hebzucht en het kortetermijndenken van een financiële kaste. Na de crash van het financiële kapitalisme leek het tijd voor regulatie en een terugkeer naar de lange termijn.
Maar na de financiële crisis kwam er een economische inzinking. Overheden moesten diep in het rood gaan om de banken overeind te houden en de gevolgen van hun wanbeleid op te vangen. Die overheidstekorten worden nu gebruikt om Tina opnieuw in ere te herstellen. Er is geen alternatief voor harde besparingen in de sociale zekerheid en de openbare diensten, voor meer flexibiliteit en loonmatiging.
Het verzet tegen die logica is wat de betogers in Wisconsin, Londen en Brussel bindt. Voorlopig doet men wat meewarig over die betogers. Het zijn achterhoedegevechten van mensen die willen vasthouden aan (20ste eeuwse) verworven rechten. Dat zou wel eens een vergissing kunnen zijn.
Hier botsen twee zienswijzen op de toekomst van onze Westerse maatschappijen. De uitkomst van die strijd zal het aanschijn van de Europese en Amerikaanse samenleving in de eerste helft van de 21ste eeuw bepalen. Net zoals de eerste jaren onder premier Thatcher zo bepalend waren voor de jaren ’80 en ’90. Of net zoals de keuzes die gemaakt werden net na de tweede wereldoorlog de economische groei en de maatschappelijke omwentelingen van de jaren ’50 en ’60 hebben gekneed.
Misschien leest u daar ooit nog wel eens iets over in uw krant.
