Meneer De Wever merkt op dat wij ons dan wel bevrijd mogen hebben van de kerkelijke normering, doch niet van de normering an sich. De kerkelijke werd vervangen door de abstract-juridische.

Waar de kerkelijke normering steeds samenviel met moraliteit, doet de abstract-juridische dat niet, zegt meneer De Wever en verwijst daarbij naar de wetten uit nazi-Duitsland; een logica die ik niet volg, want de rassenwet van Nürnberg weerspiegelde de morele principes van de ondemocratische en antisemitische nationaalsocialisten.

Meneer De Wever vervolgt: “wie zegt dat wetten moreel zijn?”  In onze hedendaagse cultuur wordt algemeen aangenomen dat wetten moreel zijn als ze worden gedragen door een democratische meerderheid. Of de normering nu godsdienstig of abstract-juridisch  was, er zal steeds over de morele kanten geredetwist kunnen worden.

De democratie werd o.a. bedacht om die dynamiek van de steeds veranderende/evoluerende moraal maatschappelijk te kunnen sturen. Democratie gaf de stem van God aan het volk en gaf de maatschappij een dynamisch karakter dat niet meer te stuiten viel.

Toch kon en kan enkel godsdienst de mensen een begrijpbaar kader met concrete betekenis geven. Jezus is een figuur die blijft spreken vanuit het evangelie. Zo is ook Mohamed een figuur die mensen zal blijven inspireren. Daarom zullen vele mensen godsdienstige normering verkiezen boven de abstract-juridische. Figuren blijven inspireren op een concrete en begrijpbare wijze. Dat is, op enkele extreme uitzonderingen na, perfect inpasbaar in de pluraliteit van onze democratie en hoeft niet tegenstrijdig te zijn.

Godsdienstnormen trotseren eeuwen en generaties. Juridische normeringen daarentegen worden continue aangevallen, geamendeerd en veranderd. Ze worden afgeschaft en er komen nieuwe bij. Het is te abstract en te chaotisch voor de gewone mensen. Godsdiensten doorstaan de tand des tijds en scheppen op die manier een groot vertrouwen.

In tijden van crisis zullen mensen altijd naar die waarden teruggrijpen. De stem van een god is veel helderder en duidelijker dan de chaotische wirwar van stemmen van het volk. Het lijkt me aangewezen om godsdiensten en democratie te begrijpen als complementaire waarden die samen een evenwicht brengen in onze complexe sociale wereld.

Op 8 maart lijkt meneer De Wever in een column te waarschuwen om godsdienstige waarden uit onze joods-christelijke traditie niet weg te gooien. Maar op 9 maart hoor ik in het Journaal op Één dat N-VA van leer trekt tegen hoofddoeken in het parlement. N-VA pleit voor het behoud van de neutraliteit; ‘abstract-juridische’ neutraliteit, meneer De Wever?

In een ‘neutraal’ parlement is geen plaats voor verschillen en kan de samenleving nooit weerspiegeld worden. Een ‘neutraal’ parlement is een contradictio in terminis. Een parlement lijkt me per definitie te moeten bestaan uit alle geledingen van de maatschappij.

Daar zijn ook gelovigen bij, meneer De Wever. Niet alleen de joods-christelijke, maar eveneens de mensen die hun morele inspiratie vinden in de figuur van hun profeet Mohamed. En uit morele overweging houden vele vrouwen uit die gemeenschap zich er graag aan om zich te tooien met een hoofddoek.

Uw partij, meneer De Wever, lijkt te pleiten voor een neutraal parlement waar de chaotische wirwar van ‘stemmen van het volk’ moet plaatsmaken voor een technocratische neutraliteit binnen een abstract-juridisch denkkader. Zo zet u niet enkel de godsdienst, maar ook de democratie aan de kant en maakt u het systeem zelf tot instrument voor normering. Op die manier belanden we straks terug in Nürnberg…

Wim Vereeken

Wim Vereecken is juridisch bemiddelaar bij de LBC-NVK.