Eindelijk is er wat commotie rond de toenemende censuur en preutsheid op het internet. Enkele internetpioniers wijzen op de nefaste rol van megabedrijven als Apple en Facebook. Er kwam meteen een repliek van enkele internetondernemers: “Niemand verplicht je om Facebook te gebruiken.”

Een foto van een vrouw die borstvoeding geeft of een petitie tegen BP, het kan je problemen opleveren met de Facebook-censuur. Een mogelijk racially offensive woord als De Zwarte Madam of een tekening van een blote borst in een jeugdstrip, Apple kan je app weigeren.

Ben Caudron, Clo Willaerts en co vergelijken die praktijken met het bedrijf Toyota dat plots zou beslissen dat hun wagens niet langer naar het verderfelijke Amsterdam mogen rijden of Philips dat moppen over joden wegzapt.

Alternatieven

Geen probleem, antwoorden Luk Van Braekel en een hele rits mede-ondertekenaars. Van Braekel en co vinden het verantwoord dat Facebook en Apple drempels inbouwen. En wie het daar niet mee eens is moet maar ophoepelen. “Niemand verplicht je om Facebook te gebruiken of een iPad te kopen. Er bestaan alternatieven waar de genoemde beperkingen niet bestaan.”

Minister van Economie en ICT Vincent Van Quickenborne sluit zich daar bij aan in een opiniestuk in De Morgen: “Er is niemand die je verplicht om Google te gebruiken als zoekmachine of Facebook om vrienden te maken”, aldus Van Quickenborne.

De verdedigers van Facebook en Apple valt wel enige inconsistentie te verwijten. Toen twee jaar geleden bleek dat de Mitterrand-biografie van (toen nog) VB-politicus Koen Dillen niet in alle boekenwinkels prominent in de etalage lag, ondertekende Luc Van Braekel een petitie tegen de “feitelijke toestand van censuur”. De ondertekenaars van die tekst ijverden in één ruk door voor de vrije verkoop van Filip Dewinters pamflet Inch’Allah.

Nochtans… niemand verplicht hen om het boek van Dillen in De Groene Waterman of de Standaard Boekhandel te kopen.

De vergelijking gaat trouwens niet eens op. Het boek van Dillen lag prominent in de Fnac. Het boek kon ook online gekocht worden. In dit geval waren er dus veel alternatieven voor boekhandels die liever een andere keuze maken.

Maar is er echt een alternatief voor Facebook? Neem een radiozender. Kan die even makkelijk 80.000 fans verzamelen op een alternatieve netwerksite? Of stel dat Google plots beslist om alle zoekresultaten naar dewereldmorgen.be weg te halen. We zouden in één klap een kwart van onze dagelijkse bezoekers verliezen. Een alternatief daarvoor hebben we niet.

Er is dus wel degelijk een probleem. Facebook en Apple maken het internet wat minder vrij. Doordat ze zo groot zijn en doordat ze zoveel internetgebruikers weten te binden.

De petitie van Caudron en co heeft het voordeel dat het dit probleem op de agenda zet. Over mogelijke oplossingen blijven zij wel vaag. “Zij roepen de beleidsmakers, vooral de Europese, op om privacy- en consumentenwetten zo aan te passen en toe te passen dat het wereldwijde web de vrijhaven van communicatie en creativiteit voor alle personen, verenigingen en bedrijven blijft”, klinkt het.

Hoe dat precies moet is niet duidelijk. Kan je Apple dwingen om de app van Snoecks ongecensureerd aan te bieden? Of Facebook verbieden om de Boycot BP-pagina af te sluiten? Hoe ziet zo’n wet er dan uit? En welke overheid of wetgever moet dat dan doen? De VN? Aan de lokale overheden kan je dat moeilijk overlaten want dan geef je Facebook en Apple aan Moebarak en zijn opvolgers. Nee, makkelijk zal de strijd voor een vrij en open internet niet zijn.