Vandaag staan heel veel mensen letterlijk in de kou. Over hoeveel mensen gaat het?

Bert D’hondt: “200.000 gezinnen zitten in de problemen. Meer dan 800.000 gezinnen kregen een waarschuwingsbrief omdat ze hun factuur niet konden betalen. Daarvan sloten er 100.000 een afbetalingsplan af met hun leverancier. 50.000 families kunnen dat plan niet afbetalen. Bij 3000 gezinnen werd de elektriciteit afgesloten. Zij zitten nu zonder elektriciteit of verwarming.”

De kloof tussen arm en rijk wordt ook steeds groter, zeggen jullie.

“Mensen met een laag inkomen besteden in verhouding veel meer geld aan energie. Tussen 2007 en 2008 is het percentage energiekost bij mensen met de 25 procent laagste inkomens gestegen van 6,1 naar 8,2 procent. De laagste inkomens besteden nu dus al meer dan 8 procent van hun inkomen aan energie. Bij de hoogste inkomens is die stijging zeer beperkt.”

Hoe komt dat?

“Energie wordt steeds duurder. Een stijging van de energiekost met 5 euro heeft voor iemand met een leefloon een veel groter effect dan voor iemand met een gewoon loon. De energiefactuur maakt een belangrijk deel uit van hun budget. Bovendien leven mensen met lage inkomens vaak in woningen die energie-onzuinig zijn.”

“Die woningen hebben huishoudtoestellen die ouder zijn en zeer veel verbruiken. Het is niet evident om ineens een nieuwe energiebesparende koelkast te kopen. Men moet dat kunnen voorfinancieren. Grotere kosten zoals nieuwe ramen en dakisolatie zijn voor mensen in armoede helemaal niet evident. Als je hierbovenop dan nog eens in een sociale woning leeft, kan of mag je die kosten ook niet zomaar doen.”

Wat kan de overheid daaraan doen?

“Op federaal niveau kan de energieregulator CREG perfect prijscontroles opleggen zoals het invoeren van maximumprijzen. Momenteel zijn er groepen zoals bejaarden en invaliden die beschermd worden met een sociaal tarief. Toch zijn er andere groepen met betalingsmoeilijkheden die uit de boot vallen. Met een maximumprijs kunnen ook die mensen beschermd worden.”

“Wanneer je zoveel schulden hebt dat geen enkele leverancier je nog electriciteit wil geven, kan je met een budgetmeter werken. Dat is een meter die je moet opladen met een soort bankkaart. Er komt elektriciteit uit voor zover je die opgeladen hebt. Mensen die met een budgetmeter werken en geen beschermde klant zijn, hebben een hogere energiekost dan voordien toen ze bij gewone leverancier zaten. Dit wil zeggen dat mensen die al in schulden zitten vaak niet het laagste tarief krijgen.”

“Op Vlaams niveau moet er dringend geïnvesteerd worden in de bouw van nieuwe energiezuinige sociale woningen en in de renovatie van oude sociale woningen. Door middel van een derdebetalersregeling kunnen mensen energiebesparende huishoudtoestellen krijgen en die afbetalen op basis van de energiebesparing die ze daarmee realiseren.”

Kerncentrales leveren jaarlijks 2,3 miljard euro winst op. Kan hier iets aan gedaan worden?

“Die kerncentrales zijn een illustratie dat bedrijven als Electrabel gigantische winsten kunnen maken terwijl wij, sinds de liberalisering en privatisering van de elekritciteits- en gasmarkt, steeds meer betalen. Daarom pleiten we voor een prijsregulering. Als de overheid maximumprijzen oplegt zal hun winst met enkele miljoenen dalen. Maar wat is 100 miljoen op die 2,3 miljard?”

“Het is een schande dat mensen in de kou zitten terwijl Electrabel zoveel miljarden winst maakt met afbetaalde kerncentrales. Daarom moet de overheid zorgen dat energie in de grondwet wordt ingeschreven als basisrecht voor alle mensen. Net zoals ook een dak boven uw hoofd hebben een basisrecht is.”