De praktijk van de Fed heet Quantitative Easing 2 (QE2), en is bedoeld om geld in de economie te injecteren en de druk op de markten te verlichten. Hoe gaat dat in zijn werk? “De Amerikaanse schatkist verkoopt obligaties per opbod, aan banken als Goldman Sachs. Die verkopen de obligaties door, onder andere aan buitenlandse regeringen. Bij QE2 koopt de Fed de obligaties van Goldman Sachs met geld dat ze zelf heeft aangemunt”, legt econome Ellen Brown uit.
“Maar de interesten van de obligaties stort de Fed rechtstreeks in de staatskas. Zo financiert de centrale bank nagenoeg renteloos het Amerikaanse begrotingstekort.” Brown vindt dat een goede zaak en stelt voor dat de Fed op lange termijn zelfs alle staatsschuld aankoopt: “We kunnen ons geen interest meer veroorloven op de staatsschuld, nu al gaat de helft van onze persoonsbelasting naar deze interest.”
“Mensen klagen over inflatie, maar eigenlijk zien we deflatie. Wanneer oude leningen worden afbetaald zonder dat er nieuwe leningen worden afgesloten, gaat er geld verloren. Vijftienduizend miljard dollar is op die manier verdampt. We moeten dat tekort aanvullen alvorens inflatie mogelijk is”, verklaart Brown.
Mythe van het tekort
QE1 vond vorig jaar plaats, toen de Fed 1200 miljard dollar aan rommelkredieten van privébanken overnam. “De positieve kant van deze operatie was dat banken een deel van hun ‘giftig afval’ konden dumpen. Maar om de banken echt te helpen, moet je duizenden miljarden aan rommelkredieten kopen”, zegt Randall Wray, hoogleraar economie aan de Universiteit van Missouri-Kansas City.
Volgens Wray hoeft de regering geen obligaties op de markt te brengen, want dat is een omweg. Sterker nog, als je weet hoe de regering geld in omloop brengt, is het hele idee van een tekort een mythe. “Met een muisklik geeft de regering geld uit. Het verschaft bankrekeningen krediet. De VS geven hun eigen munteenheid uit. Ze kunnen geen dollars lenen van zichzelf.”
“Economen kwamen er in de jaren zestig achter dat regeringen spenderen door bankrekeningen te spijzen. Maar als het volk dit mechanisme begrijpt, zou het meer diensten eisen. We hebben de mythe (van tekorten en de noodzaak om de begroting met geleend geld in evenwicht te krijgen) nodig. Regeringen zijn doodsbenauwd dat de mensen dit zullen achterhalen”, aldus Wray.
Kleine inflatie
Japan heeft ook in de voorbije twintig jaar lustig geld bijgedrukt. “In heel die periode was er slechts een totale inflatie van vijf procent. Dat wil zeggen dat ze veel meer konden en hadden moeten aanmunten”, stelt Mark Weisbrot, mededirecteur van het Center for Economic and Policy Research.
“Lijnrecht tegenover dat systeem staat de Europese Unie. Die zweert bij bezuinigingen: er is een bepaalde hoeveelheid geld waarmee de lidstaten het moeten stellen. Dat systeem werkt niet met landen als Griekenland, Ierland, Spanje en Portugal. Ze zullen meer geld moeten pompen in de economie.”
“De Japanners maken al geruime tijd geld bij, maar blijven de derde grootste economische macht. Niet slecht voor een klein eiland. Ze hebben een grote schuld, maar dat schaadt de productiviteit niet. De helft van de Japanse staatsschuld zit bij hun centrale bank.”
