Nieuws, Wereld, Politiek, Verenigde Staten, WikiLeaks -

Wikileaks zet supermacht in zijn blootje

De westerse diplomatieke wereld verkeert in crisis. Wikileaks is naar eigen zeggen in het bezit van 251.287 berichten die het diplomatieke verkeer openbaren tussen Washington en 274 ambassades over de hele wereld uit de periode 1966 tot februari van dit jaar.

maandag 29 november 2010 17:56
Spread the love

Bijna de helft van die berichten draagt het label ‘vertrouwelijk’ (101.748 documenten) of ‘geheim’. Wat nu is vrijgegeven, is nog maar een eerste pakket. In de komende maanden volgen nieuwe pakketten.

Het gaat om het derde grote lek met gevoelige Amerikaanse informatie. Eerder gooide Wikileaks al militaire en andere documenten op de straatstenen over de oorlogen in Irak en Afghanistan. Voorgaande Wikilekken toonden ons bijvoorbeeld een video waarin Amerikaanse gevechtstroepen bijna al ‘gamend’ omstaanders doodden vanuit een helikopter tijdens een militaire operatie.

De media-acties maken van Wikileaks en oprichter Julian Assange in Washington staatsvijand nummer één. Het Republikeinse lid van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, Peter King, wil dat Wikileaks als terroristische organisatie wordt gebrandmerkt. Senator Joe Lieberman, de voorzitter van de Commissie Binnenlandse Veiligheid, wil dat zijn regering maatregelen neemt om Wikileaks van het internet te halen, omdat het de nationale veiligheid van de VS en andere staten in gevaar brengt.

Diplomatieke en imagoschade

De politieke elite in Washington en andere hoofdsteden reageert gevoelig omdat er naast de diplomatieke schade, ook heel veel schade wordt berokkend aan het politieke imago. De gelekte documenten tonen immers de ruwe en platte kant van het diplomatieke spel waar Bondskanselier Angela Merkel vergeleken wordt met een Teflon-pan, de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Guido Westerwelle ‘arrogant’, de Franse president Sarkozy autoritair en de Italiaanse premier Berlusconi ‘verwaand’ en ‘fysiek en politiek zwak’ worden genoemd.

De diplomatieke correspondentie bevestigt dat er achter de schermen een niet al te proper politiek spel wordt gespeeld. De correspondentie geeft de spionagepraktijken tegen de VN en de bondgenoten weer, verhaalt hoe een oog wordt dichtgeknepen als het gaat over corruptie en mensenrechtenschendingen in vazalstaten zoals Afghanistan, hoe er gelobbyd wordt voor de bedrijfswereld, hoe de oorlog wordt voorbereid tegen landen of gebieden als Iran en Gaza, hoe regimes moeten worden gedestabiliseerd.

In de woorden van Wikileaks: “Deze vrijgave van documenten onthult de tegenstellingen tussen het publieke gezicht van de VS en wat wordt gezegd achter gesloten deuren. Ze toont aan dat als burgers in een democratie willen dat hun regeringen de uitdrukking moeten zijn van hun wensen, ze moeten vragen om te zien wat er zich afspeelt achter de schermen”.

Spionage tegen onderdanen van bondgenoten

Onder de opvallende informatie die is vrijgegeven vallen de spionagepraktijken tegen bondgenoten en hun nationale onderdanen die als een bedreiging van de nationale belangen van de VS worden gezien. Die informatie komt vrij op een ogenblik dat enkele noordelijke Europese landen onderzoeken zijn gestart naar spionagepraktijken door Amerikaanse ambassades tegen reguliere burgers. De Noorse publieke TV maakte bekend dat er van honderden Noorse burgers informatie is verzameld, wat ontkend wordt door de VS.

Actie tegen Iran

Wikileaks bevestigt ook hoe er achter de schermen druk overlegd en gelobbyd wordt voor een militaire actie tegen Iran. Het is een publiek geheim dat Israël daar een hevig voorstander van is en onder geen beding zijn nucleair monopolie in de regio wil delen met aartsvijand Iran. Minder bekend is dat verschillende Golfstaten zoals Bahrein en Saudi-Arabië Iran hard willen aanpakken. “Het gevaar om het (nucleair programma) te laten voortduren is groter dan het gevaar om het te stoppen” zo klonk het vanuit Bahrein dat de Vijfde Amerikaanse vloot herbergt.

Tussen de documenten op Wikileaks zit ook het verhaal van een lunch-gesprek tussen de Franse en Amerikaanse ministers van Defensie over de Franse vraag of Israël in staat is Iran aan te vallen zonder Amerikaanse steun. Volgens VS-minister van Defensie Gates kan Israël zo’n operatie alleen uitvoeren, maar zijn de slaagkansen onzeker. Over het mogelijk groot aantal slachtoffers van zo’n actie geen woord.

Gênante verhalen

Een ander in het oog springend verhaal is de correspondentie tussen de Jemenitische president en de Amerikaanse generaal Petreus. Daaruit blijkt dat Jemen bereid was om Amerikaanse bombardementen op eigen conto te schrijven. Vermoedelijk gaat het om bombardementen op veronderstelde kampen van Al Qaida in Jemen, hoewel het regime ook kampt met een opstand van Sjiieten in het noordwesten van Jemen. “We zullen verder blijven zeggen dat het onze bommen zijn, niet de uwe” aldus de president van Jemen, die het eigen parlement daarover gewoon voorloog.

Nog een opvallend verhaal is dat van de Afghaanse vice-president die in de Verenigde Arabische Emiraten toekwam met 52 miljoen dollar cash. De boodschap in de diplomatieke correspondentie was “dat hij het uiteindelijk mocht houden zonder te moeten zeggen wat de bestemming of origine van het geld was”. Gênant voor de VS omdat het geld bijvoorbeeld afkomstig zou kunnen zijn van drugshandel, afpersing of regelrechte diefstal van Amerikaanse belastingsgeld.

Kernwapens in Europa

De wikileaks-documenten geven ook de correspondentie weer over de nucleaire wapens in Europa met zinsneden als “Bijvoorbeeld, het terugtrekken van nucleaire wapens uit Duitsland en misschien uit België en Nederland”. Daarmee het publieke geheim bevestigend dat er kernbommen gestapeld liggen in Kleine Brogel.

Wikileaks trapt op zere tenen, zoveel is duidelijk en het krijgt daarvoor banbliksems en negatieve reacties uit zowel de politieke als mediawereld. De klokkenluider zou onverantwoord handelen of dreigt zelfs ‘bloed aan de handen’ te hebben door mensen in gevaar te brengen. Dat Wikileaks levens in gevaar zou brengen, klinkt weinig geloofwaardig van een regering die de laatste tien jaar verschillende bloedige oorlogen uitvocht. Beschuldigingen die we overigens niet te horen kregen toen Wikileaks de berichten uitbracht over de buitengerechtelijke moorden in Kenia waarvoor Julian Assange in 2009 de mediaprijs kreeg van Amnesty International.

Wikileaks slaagt waar klassieke media falen

Wat we vooral uit de Wiki-lekken onthouden is ten eerste dat van zodra informatie elektronisch wordt opgeslagen, het per definitie niet meer geheim kan zijn en ten tweede dat Wikileaks slaagt waar grote mediaconcerns falen. Opvallend, want Wikileaks is een burgerjournalistiek en media-activistisch project dat lang niet over de middelen beschikt van grote nieuwsorganisaties.

Dat zegt veel over de media die niet in staat blijken om hun werk naar behoren te doen. De media zitten dichtbij de macht, hebben zich voor hun bronnen erg afhankelijk gemaakt van de macht en laten er zich ook door gebruiken. Wikileaks doet zijn job. Het toont de ware aard van de macht die zegt democratisch te zijn. De les is dat we een fundamenteel wantrouwen moeten hebben in politieke, economische en mediamacht. 

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!