Lissabon: vredesbeweging formuleert kritiek tegen NAVO
Nieuws, Europa, Samenleving, Vredesbeweging, Nucleaire strategie -

Lissabon: vredesbeweging formuleert kritiek tegen NAVO

Honderden vredesactivisten uit meer dan dertig landen kwamen samen in Lissabon. Op een vredesconferentie formuleerden ze hun kritiek tegen de NAVO als nucleaire en mondiale alliantie.

zaterdag 20 november 2010 12:44
Spread the love

De NAVO presenteert zich graag als een Transatlantische Alliantie van democratische staten. Maar tot nu werd al aan 152 vredesactivisten de toegang tot het Portugese grondgebied geweigerd, en wordt hen het recht ontnomen om kritiek te uiten en te manifesteren. Niet echt democratisch dus.

De Portugese autoriteiten willen een vlekkeloos verloop van de NAVO-top in Lissabon, die door NAVO-Secretaris-Generaal Rasmussen wordt omschreven als een van de belangrijkste in de geschiedenis van de NAVO. Hiervoor laten ze niets aan het toeval over. De politie is massaal aanwezig en maakt van de stad een versterkte burcht.

Niet openbaar

Op de vredesconferentie van het internationale netwerk ‘No to War, no to NATO’ werd meermaals gewezen op het ondemocratische karakter van de NAVO. De ontwerptekst van het Nieuw Strategisch Concept (NSC) dat in Lissabon wordt goedgekeurd en dat de blauwdruk moet worden van de nieuwe NAVO voor het komende decennium, is tot vandaag niet openbaar gemaakt.

De parlementen van de NAVO-lidstaten wordt het hierdoor onmogelijk gemaakt om hun rol te spelen en hun regeringen te ondervragen over wat en hoe ze gaan beslissen in Lissabon. De NAVO hoeft blijkbaar geen rekenschap af te leggen aan de bevolking. Toch kennen we met grote zekerheid de grote lijnen van het NSC uit verschillende communiqués en rapporten van de NAVO.

De rol van de media

Sandra Monteiro (Le Monde Diplomatique Portugal) opende het plenaire ochtendgedeelte van de conferentie op 19 november met de bedenking dat we, indien we voor onze informatie louter afhankelijk zijn van de gewone media, we niet veel te weten zullen komen over het Nieuw Strategisch Concept, noch over het antidemocratische karakter van deze top.

Volgens Monteiro krijgen de NAVO-leiders veel ruimte in de reguliere media met hun verhaal dat de NAVO bijdraagt tot een veiligere, multilaterale en beter samenwerkende wereld. In werkelijkheid is de inzet van deze NAVO-top de ‘renovatie’ van het leiderschap van de VS over deze wereld. Om andere opkomende rivaliserende machten de pas af te snijden dus. De veiligheidspolitiek van de NAVO moet gezien worden in combinatie met de financiële en economische maatregelen.

Vermarkte wereld

Vitor Lima van het Portugese anti-NAVO-netwerk bevestigt de analyse van Monteiro. Volgens hem is het mondiale kapitalistische systeem gebaseerd op economische, institutionele en ideologische componenten waarbinnen alles wordt vermarkt. Arbeid is niet langer een sociaal gegeven, maar een technisch element voor kapitalistische productie. Werknemers kunnen vervangen worden als onderdelen van een machine en moeten slikken wat hun onderneming hen vertelt. In die vermarkte wereld verliezen we de burgerschapsrechten.

De economische, institutionele en ideologische basis van dit systeem zorgt onder meer voor nieuwe uitsluitingen, werkloosheid, ongelijkheid en milieuvernietiging. Er is een militair apparaat nodig om de controle en dominantie binnen dit systeem te behouden. De bedreigingen die in het NSC worden geformuleerd, liggen dan ook in die lijn of houden verband met de gevolgen van het systeem voor de bevolking: piraterij, georganiseerde criminaliteit, clandestiene immigratie, milieuproblemen, veiligheid van transport en energiecorridors, sociale conflicten,…

Het NSC wil van de NAVO een legaal instrument maken dat overal in de wereld kan optreden. Het gaat ook om de versterking van de eenheid onder leiding van de Verenigde Staten en de spreiding van de militaire en oorlogskosten over de andere NAVO-leden.

Nucleaire wapens centraal

Joseph Gershon van de American Friends Service Committee (AFSC) schetste de geschiedenis van de nucleaire doctrine van de VS en de NAVO. Alles wijst er op dat de NAVO een centrale plaats wil blijven geven aan nucleaire wapens in de militaire strategie, die dus niet zo nieuw is.

Volgens de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Hilary Clinton moet het nucleaire arsenaal gehandhaafd blijven zolang er nucleaire wapens bestaan. NAVO-secretaris-Generaal Rasmussen heeft meermaals laten verstaan dat de Alliantie de nucleaire afschrikking moet behouden. Dit ondanks het feit dat er geen geloofwaardige tegenstander is voor de alliantie en dat dit elders de verspreiding van kernwapens in de hand werkt.

Dit is met andere woorden een duidelijke keuze voor het behoud van de nucleaire ongelijkheid. Elke verandering in deze politiek, met inbegrip van de nucleaire wapens in Europa, moet gezamenlijk beslist worden. Dat betekent dat de betrokken landen in Europa er niet aan moeten denken de kernwapens van hun grondgebied te verwijderen zonder instemming van de andere NAVO-lidstaten, en dus ook van de VS.

Antirakettenschild

Jan Majicek (No Bases Network) komt uit Tsjechië, waar enkele jaren geleden massaal geprotesteerd werd tegen de plannen voor een radarinstallatie als onderdeel van een antirakettenschild. Dat was ooit de natte droom van president Reagan, maar werd nieuw leven ingeblazen door George W. Bush.

Omdat het verzet in Tsjechië, Polen en van de Russische regering echter te groot was, verving president Obama het door een meer aanvaardbaar project: een rakettenschild dat een plaats moet krijgen in de schoot van de NAVO, met componenten in heel wat NAVO-lidstaten.

Rasmussen beweert dat het om een project gaat waarbij we “veel defensie krijgen voor weinig geld”. Hij noemt het bedrag van 200 miljoen euro over tien jaar. Maar het gaat hier niet om de verdediging van de bevolking tegen een dreiging, wel om een systeem dat de militaire dominantie moet garanderen. Uiteindelijk gaat het erom dat Rusland wordt omcirkeld. Het systeem moet volledig in werking zijn tegen 2020.

Dertig jaar oorlog

Shams Arya is een vredesactivist uit Afghanistan. Hij vertelt hoe zijn land al dertig jaar door oorlog vernietigd wordt en de bevolking in armoede leeft. De NAVO beweert dat ze zich inzet voor democratie en vrijheid, maar ze houdt een marionettenregime in stand dat bevolkt wordt door krijgsheren en oorlogsmisdadigers.

De gewone Afghanen zitten tussen twee vuren. Aan de ene kant is er de VS/NAVO-bezettingsmacht en aan de andere kant de Taliban. Zij zijn de vijand, maar verschillen amper van het regime dat door de VS en de NAVO wordt gesteund. Meer nog, de Taliban zijn groot geworden met behulp van de VS en Pakistan tijdens de Sovjetbezetting.

Shams Arya gaat niet akkoord met de analyse in sommige progressieve middens dat de Taliban een anti-imperialistische strijd voeren. Het gaat om reactionaire krachten die het ideale argument vormen voor de VS en hun bondgenoten om Afghanistan te bezetten.

De nieuwe oorlogsstrategie van Obama heeft Afghanistan nog meer in de miserie gestort. Het aantal burgerslachtoffers blijft stijgen. Afghanen hebben begrepen dat de buitenlandse troepen het land tot een nog gevaarlijkere plaats hebben gemaakt. De Afghanen zijn zowel de bezetting als de Taliban beu. Er is een progressieve beweging nodig in Afghanistan. Die bestaat nu uit individuen en allerlei organisaties, maar wordt niet gesteund. Shams Arya hoopt dat daar verandering in komt.

Ludo De Brabander

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!