De internationale en Vlaamse pers reageerden enthousiast op het akkoord over biodiversiteit dat eind vorige week gesloten werd in de Japanse stad Nagoya. De Standaard spreekt over een ‘broodnodig succes’ en een ‘opsteker voor klimaatonderhandelingen’. De Tijd heeft het over een ‘cruciaal akkoord’.
“We werden bij de neus genomen”, reageert de Britse journalist George Monbiot in The Guardian. Hij checkte het bij alle (Britse) journalisten die hij kon bereiken. Hun enthousiasme bleek gebaseerd op het vrij inhoudsloze persbericht van de VN-top. Geen enkele journalist had inzage gekregen in de akkoorden.
In het persbericht is sprake van enkele doelstellingen om de biodiversiteit te vrijwaren. De snelheid waarmee natuurlijke habitats verloren gaan moet gehalveerd worden en 17 procent van het landoppervlakte en binnenlandse wateren en 10 procent van de zee- en kustgebieden moeten beschermd worden. Regeringen moeten ook minstens 15 procent van de gedegradeerde gebieden herstellen.
Monbiot wijst er op dat de VN-landen in 2002 een gelijkaardig akkoord sloten. Tegen 2010 moet de snelheid waarmee de biodiversiteit verloren gaat, aanzienlijk verminderd worden, zo klonk het toen. Maar er gebeurde niets. De snelheid waarmee soorten verloren gaan is nog altijd 100 tot 1000 keer groter dan het historisch gemiddelde.
Milieuorganisaties zeggen dat er niet alleen doelstellingen nodig zijn, maar ook sancties voor landen die de targets niet halen. Doordat er deze keer 20 subdoelstellingen zijn zou het nu wel makkelijker zijn om de vooruitgang op de voet op te volgen.
Om de biodiversiteit te vrijwaren zal er ook geld nodig zijn. WWF zegt dat de meeste rijke landen met lege zakken naar Nagoya kwamen. Bijkomende financiering en de verdeling van de fondsen zijn onderwerpen die pas op de volgende conferentie in 2012 aan bod komen.
Naast de doelstellingen over biodiversiteit komt er ook een anti-biopiraterijprotocol. Dat moet er voor zorgen dat arme landen en volkeren ook een graantje kunnen meepikken van de exploitatie van hun natuurlijke rijkdommen. Zowel milieuorganisaties als journalisten reageren enthousiast over dat protocol.
De Britse journalist Simon Crompton, gespecialiseerd in het doen en laten van de farma-industrie, tempert het enthousiasme. De industrie kon niet helemaal beletten dat ook derivaten in het vizier komen van dit protocol. Chemische en farmaceutische bedrijven nemen meestal geen patent op de natuurlijke rijkdom zelf, maar op afgeleide producten.
Maar de definitie van een derivaat is zo omschreven dat de biotechnologische industrie er zal van profiteren, schrijft Crompton. Derivaten moeten “natuurlijk voorkomen”, zo staat het in het protocol. Alles wat chemisch bewerkt werd, valt dus niet onder die definitie. Bovendien hebben de VS waar een groot aantal farmaceutische en biotechnologische bedrijven gevestigd zijn, het oorspronkelijke biodiversiteitsverdrag uit 1992 nog niet geratificeerd.
Wellicht menen veel waarnemers dat het niet eens zo belangrijk is wat er in het akkoord staat. Feit is dat er een akkoord is en dat is een opsteker na de chaos waarin de klimaatconferentie van Kopenhagen eindigde.
