Het initiatief ging uit van een collectief verontruste burgers. De oproep werd ondersteund door verschillende organisaties waaronder de Liga voor de Mensenrechten.
De betoging wilde de mensenrechtenschendingen aankaarten die plaatsvonden tijdens de duur van het No Border Camp.
Tijdens de Euromanifestatie van woensdag 29 september en de betoging tegen gesloten asielcentra op vrijdag 1 oktober werden in totaal 500 mensen “preventief” gearresteerd. Een “preventieve” administratieve aanhouding bestaat juridisch niet en is een regelrechte schending van het recht op betogen (zie artikel Le Soir).
Bovendien werden mensen onderschept die niets met het gebeuren te maken hadden zoals een Franse toerist of toevallig voorbijrijdende fietsers. De aanhoudingen gebeurden op basis van uiterlijk: wie er jong en alternatief uitzag en zich op straat begaf, riskeerde 12 uren opsluiting.
Het bleef echter niet bij arrestaties: fysiek geweld, psychologische kwellingen en zelfs seksuele misbruiken grepen op het commissariaat plaats. Uit verschillende getuigenissen blijkt dat hoofdcommissaris Vandersmissen rechtstreeks betrokken was bij de ergste feiten.
De getuigenis van de Amerikaanse antropologe Anne Maeckelbergh die door Mo* werd verspreid en vertaald (zie link onderaan), illustreert wat er zich zoal binnen de muren van het commissariaat afspeelde. Politiecommissaris De Coninck reageerde onmiddelijk: “De uitlatingen van die dame zijn onaanvaardbaar en zouden eventueel kunnen leiden tot bijkomende vervolgingen wegens smaad.” Het is maar zeer de vraag of de politie ook de tientallen andere klachten die momenteel binnenstromen bij het comité P zal kunnen afdoen als “smaad”.
Tenslotte kwam de persvrijheid in het gedrang. Op videobeelden is te zien dat tijdens de Europese betoging van 29 september fotografen werden bedreigd met pepperspray. Op vrijdag 1 oktober werd onze fotograaf MediActivista aangehouden toen hij foto’s nam van het politiegeweld. Ik was bij hem en wees de agenten erop dat wij journalisten van dewereldmorgen.be waren. De politie antwoordde echter dat ze mij ook zouden arresteren als ik niet vertrok. MediaActivista bracht de nacht in de cel door en werd pas de volgende ochtend weer vrijgelaten.
Het aanhouden van burgerjournalisten is een inbreuk op de persvrijheid. In België geldt de vrijheid van nieuwsgaring. Iedereen is dus vrij om journalist te zijn. Het is niet aan de politie om te bepalen wie journalist is en wie niet. De Vlaamse Vereniging van Beroepsjournalisten verdedigde dit standpunt reeds in het verleden.
Ten aanzien van al deze mensenrechtenschendingen reageerde minister Turtelboom dat het optreden van de politie “noodzakelijk en efficiënt” was.
