Collega’s: bestaat de perswet nog?
Opinie, Nieuws, België, Pers, Minderjarigen, Gerechtelijk onderzoek, Moordzaken, Familiedrama, Deontologische code, Bijzondere Jeugdzorg -

Collega’s: bestaat de perswet nog?

De berichtgeving over het vermoorde jongetje blijft maar doorgaan. Joggers vonden het lichaam van de jongen langs een pad. Dat maakt dat ook zij getraumatiseerd zijn en recht hebben op antwoorden. En wat krijgen we te weten via de pers? Saskia Van Nieuwenhove stelt zich vragen bij de aanpak van de media in dit dossier.

dinsdag 21 september 2010 10:30
Spread the love

En wat komen we te weten via de pers? Dat het gaat over een familie met een hele voorgeschiedenis: dat het politieke vluchtelingen zijn, gescheiden ouders ook, die bijna op voet van oorlog leven, dat het gezin ook een dochter heeft van zestien jaar en het jongetje 4,5 jaar oud was, én dat het jongetje ook al eerder werd vermist.

En welke details krijgen we via de pers? We krijgen de volledige naam van de moeder. Sinds Roland Janssen vinden we het normaal dat namen van slachtoffers en daders voluit in de pers worden bekend gemaakt, ook al gaat het om de vermoedelijke dader en zijn er geen bekentenissen. Dat hebben we collectief aangenomen – alles voor de sensatie, toch?

Zo verscheen zondag op De Standaard-online een grote foto van een kind van 4 jaar met als ondertitel: Rachid (en zijn volledige naam), het slachtoffer. Eén: het was een foto van zijn zus, toen zij diezelfde leeftijd had. Het is een afschuwelijke fout. Staat iemand stil bij het feit dat deze minderjarige zus een foto van zichzelf ziet met als ondertitel de naam van haar pas vermoorde broertje?

Twee: welke nieuwswaarde heeft dit eigenlijk? Wordt de zaak duidelijker voor de goegemeente, of hopen we met een foto van een kindje meer kranten te verkopen?

En ten derde: het mag niet! Jullie lezen het goed: het is bij wet verboden. In het geval journalisten een naam onder een foto van een minderjarige willen plaatsen, hebben zij de toestemming van de ouders nodig. Bij kinderen onder toezicht van het parket mag het gewoon niet, ook niet mét de toestemming van de ouders. In deze zaak gelden beide voorwaarden.

De ouders werden verhoord, zij konden bezwaarlijk toestemming geven voor de publicatie van de foto. Daarenboven worden bij een familiedrama de andere minderjarige kinderen geplaatst onder toezicht van het parket. Van de minderjarige zus mag dus eveneens geen letter verschijnen.

Ook de naam van de moeder wordt in zijn volledigheid prijsgegeven, alsook de plaats waar ze onder toezicht zit. Dat terwijl ‘goede bronnen’ binnen politie en gerecht laten weten dat de vrouw duidelijk labiel is, en er waarschijnlijk ook een psychiater zal worden aangesteld. Wat is de nieuwswaarde van deze gegevens? De perswet is nochtans ook hier zeer duidelijk.

Bij het vermelden van de strafinstelling gebruiken we de initialen. Bij de volledige naam – van een veroordeelde gevangene – schrijven we: “in de gevangenis”. De combinatie van naam en strafinstelling mét naam mag enkel in zeer uitzonderlijke gevallen. Bij de Kleine Piraat in Tongeren bijvoorbeeld. Omdat daar de nieuwswaarde is dat hij, net daar, een cipier heeft bedreigd.

Hoe lang gaan journalisten die deontologische code blijven schenden? Of denken we: het zijn toch maar politiek vluchtelingen dus ze zullen wel geen advocaat hebben die een klacht kan neerleggen, waardoor we een boete moeten betalen?

Want die mogelijkheid bestaat. Zo heeft Chris Van den Durpel, terecht trouwens, een proces gewonnen omdat de pers zijn zieke broer had geïnterviewd zonder toestemming van de voogd (Chris).

Maar er worden geen lessen getrokken uit deze zaken. We blijven maar minderjarigen opvoeren, hoe pijnlijk dat ook is voor zijn familie en naasten. Tegelijkertijd worden de essentiële vragen net niet onderzocht. De pers heeft de taak burgers te informeren.

Hoe kan het bijvoorbeeld dat de jongen al eerder vermist werd en de Bijzondere Jeugdzorg niet had ingegrepen? Dat is de vraag die op de eerste pagina van alle kranten had moeten staan. En het antwoord ook als het even mogelijk was.

De mediageile foto’s van kinderen horen er niet thuis. Misschien kunnen dan in de toekomst, bij eerdere signalen aan officiële diensten, dergelijke drama’s worden vermeden.

Saskia Van Nieuwenhove is journaliste

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!