Het nuleffect van nultolerantie
Opinie, Nieuws, Samenleving, België, Nultolerantie, Brussel, New york -

Het nuleffect van nultolerantie

Brussel heeft zojuist de grootste politieactie ooit achter de rug. 550 politieagenten met tientallen voertuigen werden ingeschakeld. Een stoer beleid, gebaseerd op New Yorks' voorbeeld. Maar werkt nultolerantie wel? Politicoloog Bleri Lleshi bekeek nultolerantie in New York en in Brussel en kan niet echt positieve aspecten vinden.

vrijdag 4 juni 2010 14:10
Spread the love

De Verenigde Staten telden in 2008 iets meer dan 2,3 miljoen gevangenen. Hoewel in de VS zo’n vijf procent van de wereldbevolking woont, heeft het daarmee wel bijna een kwart van de gevangenen in de wereld.

De criminoloog André Kuhn schreef zo’n vijftien jaar geleden dat de VS een slecht voorbeeld gaf om te volgen. Daar was niet iedereen van overtuigd: verschillende landen zoals het Verenigd Koninkrijk, Nederland en Frankrijk namen het ‘zero tolerance’- experiment uit New York over. Brussel is nu aan de beurt.

De grootste politieactie die ooit in Brussel werd ondernomen, hebben we net achter de rug. 550 politieagenten met tientallen voertuigen werden ingeschakkeld. Toeval of niet, diezelfde dag kwamen er ook ‘bewijzen’ naar buiten dat de afgekondigde nultolerantie van een tijdje geleden wel degelijk werkt. Deze actie is nog maar het begin, want hoe ‘impressionant’ de cijfers ook zijn, volgens de Anderlechtse burgemeester Gaëtan Van Goidsenhoven “is de oorlog nog niet gedaan”.

Blauw is veilig

Minister van Binnenlandse Zaken Annemie Turtelboom is ervan overtuigd dat “meer blauw op straat de veiligheid ten goede” komt . De directeur van de Brusselse Gerechtelijke Politie, Glenn Audenaert, grijpt naar het bekende voorbeeld van New York waar ‘zero tolerance’ volgens sommigen tot positieve cijfers heeft geleid.

Brussel zal dat voorbeeld volgen, want “net als in New York zullen we de hele stad kuisen” beweert Audenaert. Hij doet er een schepje bovenop en belooft binnen twee jaar een bendevrij Brussel. Hoe indrukwekkend de gespierde taal van deze ‘nultolerantiekliek’ ook mag zijn, ik heb veel vragen bij deze aanpak. Volgens mij is die, zeker op lange termijn, niet de juiste, We zullen hier in de toekomst een zware rekening voor gepresenteerd krijgen.

Voor bepaalde politici en politiemensen is de nultolerantieaanpak aantrekkelijk omdat het probleem van wanorde. op een simplistische manier wordt aangepakt. De voorstanders beweren dat de sociale, politieke en economische oorzaken van criminaliteit te ingewikkeld zijn en praktische oplossingen moeilijk te vinden.

Ze stellen voor om de kernpunten aan te pakken en op die manier tot een effectieve daling van criminaliteit te komen. Volgens hen kan een praktische en efficiënte oplossing voor de sociale problemen gerealiseerd worden door de effecten aan te pakken, in plaats van de oorzaken.

Negatieve resultaten

Zoals al vermeld is Brussel niet de eerste stad die het beleid van nultolerantie aanhangt. In vele andere Amerikaanse en West-Europese steden is die aanpak getest en in de meeste heeft het negatieve resultaten opgeleverd. Dit is de huidige ‘nultolerantie-kliek’ blijkbaar ontgaan.

Weet meneer Audenaert wat de New Yorkse politie kapot heeft gemaakt met zero tolerance?

In de twee jaar na de invoering steeg het aantal klachten van de bevolking over het optreden van de politie met 41 procent. In het rapport van Amnesty International uit 1996 staat dat het gebruik van geweld door de New Yorkse politie vaak inging tegen de internationale basisrechten van de mens inging. “Net als in New York”, inderdaad, want betere voorbeelden zijn er blijkbaar niet gevonden.

Als we niet van de huidige aanpak afstappen, dan staan we voor serieuze problemen op lange termijn. Ik noem er een paar: ontwrichting van familiebanden, stigmatisering van de barrières op de arbeidsmarkt, toename van vervreemding en wantrouwen tussen politie en politici met de burgers en vooral het in gevaar brengen van het democratische engagement van de jongeren. Het is te gemakkelijk om nadien te komen klagen dat ze de burgers niet kunnen bereiken en laten participeren. Met de keuze voor nultolerantie is het antwoord voor later nu al klaar.

Waar we naartoe moeten streven is wederzijds vertrouwen, democratische participatie en gemeenschapsopbouw. Er moet dus een coördinatie en samenwerking met de gemeenschap komen. Die gemeenschap staat  echter niet sterk in haar schoenen. Daarmee zijn we terug bij wat volgens mij de kern van het probleem is: de socio-economische situatie binnen deze gemeenschappen.

Er is armoede, werkloosheid, erbarmelijke huisvesting, slechte gezondheidsverzorging en falend onderwijs. Als nu eerst en vooral deze problemen worden aangepakt, dan zal het probleem van de criminaliteit op den duur veel minder groot zijn.

Het zal nooit verdwijnen, want wie dat belooft maakt een valse belofte. Criminaliteit heb je nu eenmaal overal, en zeker in grote steden. Maar de gemeenschap zal in elk geval in een veel sterkere positie staan om haar steentje bij te dragen. Wij willen allemaal zo weinig mogelijk criminaliteit in onze buurten maar dat moet niet bereikt worden door middel van repressie en nultolerantie-praktijken die tot criminalisering en uitsluiting leiden.

Bleri Lleshi is Brussels politicoloog, documentairemaker en co-auteur van het pas verschenen boek “Identiteit en Interculturaliteit – Identiteitsconstructie bij jongeren in Brussel”, uitgegeven bij VUBPRESS. 

take down
the paywall
steun ons nu!