Wat wint de Zuid-Afrikaan bij het WK?
Verslag, Nieuws, Afrika, WK -

Wat wint de Zuid-Afrikaan bij het WK?

Het wereldkampioenschap voetbal in Zuid-Afrika staat in het teken van economische groei en armoedebestrijding. Maar het blijft onduidelijk of de Zuid-Afrikaanse bevolking wel baat heeft bij het mega-evenement.

donderdag 3 juni 2010 16:42
Spread the love

De Amerikaanse hoogleraar Victor Matheson deed in 2006 al onderzoek naar het effect van megasportevenementen op lokale, regionale en nationale economieën. Hij concludeerde dat de voorspelde economische boost er niet altijd komt. Volgens verschillende economen is het zelfs onmogelijk winst te halen uit de organisatie van een wereldkampioenschap voetbal. “De taak van de Zuid-Afrikaanse overheid is beslissingen te nemen in het voordeel van de Zuid-Afrikaanse bevolking. Alleen lijkt dit niet het geval”, zegt Collette Shulz Herzenberg van het Instituut voor Onderzoek naar Veiligheid en Corruptie van Kaapstad.

3 miljard dollar

Volgens de bekroonde Zuid-Afrikaanse journalist Sam Sole werkt het Zuid-Afrikaans Organiserend Comité vanuit een minderwaardigheidsgevoel en wil het er alleen een historisch wereldkampioenschap van maken om de vorige editie van het economisch sterkere Duitsland te overtreffen. “De Zuid-Afrikaanse regering wil het land vooral als toeristische trekpleister op de kaart zetten en op die manier het negatieve imago van het land kwijtraken. Hierdoor laat de regering zijn armere inwoners in de steek.”

De wereldvoetbalorganisatie FIFA investeerde ruim 1 miljard dollar in het evenement. Doordat de organisatie voor 2 miljard dollar aan tv-rechten en ruim 1 miljard aan marketingrechten en licenties verkocht, kan het rekenen op een omzet van ruim 3 miljard dollar en een winst van 2 miljard. Volgens FIFA-voorzitter Sepp Blatter dient deze winst om de organisatie van het volgende wereldkampioenschap voetbal in Brazilië te bekostigen.

Minder rooskleurig

Het financiële plaatje voor het Zuid-Afrikaans Organiserend Comité is minder rooskleurig. De werking van het comité alleen al kost 423 miljoen dollar, waarvan maar 200  miljoen dollar zou zijn terugbetaald door de ticketverkoop. Sole vindt deze kosten te hoog voor een land in ontwikkeling. “Het marketingplan van de FIFA voor het wereldkampioenschap is op maat gemaakt voor sterke economische landen als Frankrijk of Duitsland”, zegt hij.

Ook Zuid-Afrikaans auteur en journalist Ashwin Desai is niet te spreken over de manier waarop het WK wordt georganiseerd. “De FIFA legt haar eigen regels en wetten op aan het gastland om haar winst veilig te stellen en deze winst gaat ten koste van de Zuid-Afrikaanse bevolking”, zegt hij. “In en rond elk stadion is er een zone waar de lokale handelaars geen producten aan de man mogen brengen. Ook mogen de Zuid-Afrikanen nabij deze zones geen producten verkopen die concurreren met commerciële partners van de FIFA.”

De organisatie van een wereldkampioenschap brengt grote langetermijnkosten met zich mee, terwijl het verleden al aantoonde dat de economische boost meestal tijdelijk is. Ook is de dalende werkloosheid meestal van korte duur. Zo zijn veel van de  gecreëerde jobs slechts tijdelijk. Bij de bouw van de verschillende stadions kregen de arbeiders maar het Zuid-Afrikaanse minimumloon uitgekeerd en hadden ze geen werkzekerheid.

Stadions slopen

De vraag is ook welke infrastructuur nog nuttig is na het WK. Volgens Rod Solomons, oud-directeur-generaal voor Sport en Recreatie van de provincie West-Kaap, zette de wereldvoetbalorganisatie de Zuid-Afrikaanse regering onder druk om voor de halve finale in Kaapstad het nieuwe Green Point-stadion te bouwen, in plaats van het bestaande Athlone-stadion te vernieuwen.

“Zowel op lokaal, provinciaal als nationaal niveau waren we het erover eens dat een vernieuwing van het Athlone-stadion de beste oplossing was”, zegt Solomons. “Het Green Point-stadion ligt in het midden van een blanke zakenwijk en is erg moeilijk te bereiken voor de gewone Zuid-Afrikaan. Maar omdat Green Point mooi gelegen is tussen de Tafelberg en de Atlantische Oceaan, maakte Athlone geen schijn van kans.”

In Zuid-Korea en Japan werden veel stadions van het WK 2002 gesloopt omdat de onderhoudskosten te hoog waren en het gebruik te klein was. De vrees bestaat dat dit straks ook in Zuid-Afrika gebeurt. “Na het WK blijven de gebouwde stadions leeg”, zegt journalist Ashwin Desai. “Het worden karkassen. Monumenten van het Afrikaanse Imperialisme van de FIFA.”

Het wereldkampioenschap kost inmiddels vier keer zoveel als oorspronkelijk gedacht en velen vragen zich hardop af of de Zuid-Afrikaanse overheid het geld niet beter in huisvesting, gezondheidszorg en werkgelegenheid had geïnvesteerd. Wil het land de strijd tegen de armoede winnen, dan zal er meer nodig zijn dan de bouw van nieuwe stadions en het organiseren van een vooraanstaand voetbalevenement, zeggen critici.

Bert De Vriese | IPS

take down
the paywall
steun ons nu!