Daniel Pearl was een journalist voor de Wall Street Journal. In 2002 werd hij door extremistische moslims ontvoerd en onthoofd in Karachi, toen hij Pakistan bezocht om vermeende connecties te onderzoeken tussen Al-Qaeda en ‘shoe bomber’ Richard Reid. Zijn familieleden waren deze week aanwezig bij de ondertekening van de wet die aan hem werd opgedragen.

Het Amerikaanse Department of State (DoS – ministerie van Buitenlandse Zaken) publiceert elk jaar een verslag rond mensenrechten in andere landen, de ‘Country Reports on Human Rights Practices‘. Volgens de nieuwe wet moet de dienst nu uitgebreider rapporteren over de staat van de persvrijheid in andere landen.

Bovendien moet het DoS die landen identificeren die de persvrijheid schenden, die zulke schendingen toelaten of faciliteren, die niet voldoende doen om een onafhankelijke pers te garanderen, of die onvoldoende doen om geweldpleging tegen journalisten te vervolgen en te verhinderen.

Elf journalisten vermoord

De organisatie ‘Reporters zonder grenzen’ (Reporters Without Borders of RWB) schat dat er dit jaar wereldwijd al 11 journalisten werden vermoord. 163 journalisten werden in hechtenis genomen.

RWB klaagt ook het verblijf aan van Mumia Abu-Jamal in een Amerikaanse dodencel, op beschuldiging van moord op een politieagent. Mumia Abu-Jamal, een voormalig Black Panther-activist, was ook een militant journalist.

Volgens de organisatie woog die factor mee door bij zijn doodsvonnis in 1982, op een proces dat bol stond van racisme en procedurefouten. Abu-Jamal heeft steeds zijn betrokkenheid bij de moord ontkend en vecht voor de herziening van zijn proces.

Misschien moet de rapportage door het DoS uitgebreid worden met de VS zelf?

Op de ‘Wereld Persvrijheids-index 2009’ van RWB klom de VS van de 36ste naar de 20ste plaats. Die stijging is enkel te wijten aan de minder havikachtige benadering van de pers door Obama.

Intussen blijft bijvoorbeeld de houding van de VS hetzelfde ten opzichte van journalisten in Irak en Afghanistan, waar verschillenden van hen werden verwond en gearresteerd door het Amerikaanse leger. Eén journalist, Ibrahim Jassam, wordt nog steeds gevangen gehouden in Irak.

En in België?

Ons land is gezakt van de zevende naar de elfde plaats. Redenen daarvoor zijn onder meer het misbruiken van boetes, dagvaardingen of juridische stappen tegen journalisten, de censuur van het weekblad Humo, de symbolische schadevergoeding die MO* Magazine werd opgedragen te betalen voor het publiceren van een cover met Georges Forrest, een industrieel die actief is in de mijnbouwsector in Congo, en de arrestatie van journaliste Wahoub Fayoumi voor het behoren tot een terroristische groepering.

Waarschijnlijk zal de razzia op het Koerdisch tv-station ROJ de Belgische positie voor het jaar 2010 nog minder gunstig beïnvloeden. Vraag is ook of deze zal gerapporteerd worden door het DoS?