In de film Liberté, laatste productie van Toni Gatlif, huren twee Fransmannen een paar zigeunermuzikanten in om voor hun kippen te spelen omdat deze geen eieren meer willen leggen. De zigeuners lijken erg geamuseerd met dit voorstel, maar ze worden er voor betaald; dus lang twijfelen ze niet. Eens dat ze daar komen, krijgen ze voor zich een hoop trieste kippen te zien, verduft in een kippenboerderij.
Als je het mij vraagt, lijkt België erg op een van die suffe kippen. Het is er zelfs erger mee gesteld, het loopt als een kip die haar ei niet kwijt kan. Het is nooit een echte grote eer geweest om te zeggen dat je uit België komt en nu dat we al een aantal jaren in een van de meest onzinnige periodes van dit land zitten, wordt het met de dag pijnlijker om het woord België te laten vallen. Ikzelf en nog vele anderen rondom mij kiezen voor Brussel als referentiepunt. Brussel, niet omdat onze politici hier zo voorbeeldig zijn en de zaken vlot lopen, alles behalve, maar tenminste zit het niet vol kleingeestige mensen geduizeld in hun eigen grote gelijk.
De situatie is grotesk en Jean-Luc Dehaene heeft nog maar een paar dagen om ons (weer) eruit te halen. In Liberté zijn de zigeunermuzikanten met vier, maar Dehaene zal het solo moeten doen. Alle kippen naar de hok verleiden. Ik kan het maar moeilijk geloven hoe de ‘belgen’, hoe wij allemaal dus, kunnen aanvaarden om op zo’n dieptepunt te belanden. Ik besef wel dat het uiteindelijk niet zo moeilijk is, om telkens alle verantwoordelijkheden van je af te schudden en alle schuld bij de ander te zoeken. De ander die niet is wat jij bent. Lang genoeg was die geproblematiseerde ander de ‘allochtoon’, vandaag is het vooral “Brussel”, de ‘Vlaming’ en de ‘Waal’. In dit land zijn we meesters geworden in het problematiseren. Het ergste is dat we hier ook nog trots op zijn.
Vandaag in Vlaanderen is ‘Belg’ een woord geworden dat we niet langer zo makkelijk over onze lippen krijgen. Met uitzondering van een generatie trouwe belgicisten en een deel van de jongere generatie, die de ridicule taferelen in dit land beu is en vooral de gespierde taal van de ‘eigen’ politici niet langer kan aanhoren. Namen van die politici hoef ik niet te noemen want de lijst lijkt oneindig. Van links tot extreemrechts hebben ze min of meer hetzelfde doel dat ze gewoon anders verwoorden. Hun doel is de grote vis in de pan. Deze vis gaan ze uit de vijver die ze zelf hebben aangelegd halen.
Wil men herrie schoppen in dit land dan is Brussel de makkelijkste en meest voordehandliggende aanleiding. Als er problemen zijn dan komen ze uit Brussel, zoveel is duidelijk. We zijn het gewoon geworden om van Brussel een slagveld te maken voor alle conflicten die de kop opsteken. BHV is dan ook een uitgelezen kans voor de Waalse en Vlaamse politici. Veel verantwoording tegenover de Brusselaar hebben ze niet, integendeel, hoe meer ze van Brussel een probleem maken, hoe meer stemmen en palmaressen achter eigen naam. Kortom Brussel is geworden wat het nooit wou zijn, de zelfgemaakte vijver.
Alle hoop op een man leggen toont de belachelijkheid en de zwakte van dit land. Het toont het vermogen van onze politieke vertegenwoordigers die geen halve stem waard zijn, want behalve tot banale uitlatingen over de ander en absurde ultimata lijken ze tot niet veel meer in staat te zijn. En toch, veel keuze hebben we niet, want we zijn gedoemd tot hun kunde en het lijkt er op dat ze nog even zullen rondlopen want wie met de grote beloftes komt, voor hen rinkelt de stemmenkassa.
BHV splitsen of niet splitsen, this is not the question. Want in beide gevallen gaat het aanvaardbaar moeten zijn voor alle betrokken partijen. Dus wat eerst en vooral moet gebeuren is naar elkaar echt luisteren. Iets wat tot op het huidig moment onmogelijk is gebleken. Luisteren is een eerste stap om in dialoog te treden want niemand kan deze zaken op eigen houtje oplossen. De standpunten van de ander gaan we moeten begrijpen door deel te nemen aan een dialoog die ons leidt en niet een dialoog die wij leiden of erger zelfs, geen dialoog, zoals nu het geval is. Er moet een common ground mogelijk gemaakt worden waar dialoog gecreëerd en ondersteund wordt. Dit zal ongetwijfeld een lang en moeizaam proces worden, wat doodnormaal is als er verschillende opinies, opvattingen en overtuigingen bestaan over het onderwerp dat besproken wordt. Juist daarom is het zo belangrijk dat dit op voet van gelijkheid gebeurt met een wederzijds respect.
Om terug te komen op België en de kippen. Ooit afgevraagd hoe lang een kip zonder kop kan blijven rondlopen?
