Nu ook het Hogerhuis de Cooper Letwin Bill heeft goedgekeurd kan dit een wet worden en zou een Brexit zonder deal wettelijk niet meer mogelijk zijn. Premier May is echter sowieso zinnens de EU-uitstel te vragen tot 30 juni. Ondertussen voert ze zwaar gecontesteerde onderhandelingen met Labour en dat verbaast mij. Tot driemaal toe stemden tegenstanders van de Brexit het door May onderhandelde akkoord weg.

Zij hopen immers dat de rede alsnog zal zegevieren en dit hele pijnlijk beschamende circus zo snel mogelijk wordt afgesloten met een herroeping van artikel 50. Voor notoire Brexiteers ging de deal dan weer niet ver genoeg. Welke deal zij dan precies willen is, ondanks alle ‘twists and turns’ van de afgelopen weken, niet duidelijk.

Geen enkele politieke leider die de Brexit bepleitte had namelijk een plan of zelfs maar de intentie de politieke verantwoordelijkheid te nemen er eentje uit te werken, integendeel. Farage die zichzelf profileerde als redder van de Britse gezondheidszorg en Europa liefst zag ontbinden in factoren, wil vooral privacy nu hij zijn land in een ongekende chaos heeft gestort. De belofte om 350 miljoen pond per week in de nationale gezondheidszorg te pompen, trok hij in zodra het resultaat van het referendum bekend werd.

Dit alles is tekenend voor een democratisch systeem waarin het populistische politici mogelijk wordt gemaakt ieder zinnig debat te reduceren tot een toogdiscussie. Waarbij ze met in vitriool gedoopte simplismen, hele groepen tegen elkaar opzetten voor eigen electoraal gewin. Wanneer de overwinning binnen is, schuiven ze hun politieke verantwoordelijkheid af op mensen die tegen wil en dank het puin moeten ruimen.

En al tart het wellicht zelfs de verbeelding van de platste opportunist, om als politiek pleitbezorger van de Brexit nu via een opiniestuk May’s aanpak frontaal aan te vallen en daaruit opnieuw electoraal garen te proberen spinnen, maar dat is dan buiten ander notoir Brexiteer Boris Johnson gerekend. Ook hier klinkt regelmatig de roep tot een splitsing van België. Een praktische, betaalbare uitkomst voor die scheiding is bij deze harde roepers, steevast ver te zoeken. Welke gevolgen dit voor de bevolking zal hebben, is van geen belang. Dat er wel degelijk consequenties zijn, wordt op cynische wijze duidelijk dankzij dit andere populistische wangedrocht: de Brexit.

Paul Buyse, hoofd van de Belgische Brexit High Level Group, sprak zich uiterst kritisch uit over de gevolgen die de Britse uitstap heeft voor het Belgische zakenleven. Deze groep helpt ondernemingen zich voor te bereiden op de Brexit en brengt de impact ervan in kaart. Britse bedrijven die hun hoofdzetel naar het Europese vasteland brengen, verkiezen het dure Parijs en Amsterdam boven de Europese hoofdstad. Brussel heeft een slechte reputatie, stelt professor Hylke Vandenbussche.

De complexe structuur van ons land nekt ons. Het belet ons met één stem te spreken en Britse bedrijven aan te trekken, voegt Paul Buysse toe. Op Radio 1 pleitte hij laatst onomwonden voor een herfederalisering. Een claim die hij kan maken, omdat hij politiek ongebonden is. Met deze uitspraak toont hij haarscherp waar het misloopt. Wanneer ratio in de politiek de duimen legt voor populistisch gebral uit angst voor stemmenverlies, is de democratie per definitie ten dode opgeschreven.

En waar is men in België nu eigenlijk bang voor? Separatistische partijen halen amper 30 procent van de stemmen op de helft van de totale stemgerechtigde populatie. Een overgrote meerderheid is dus niet gewonnen voor de ongefundeerde roep tot meer regionale bevoegdheden, laat staan voor een onafhankelijk Vlaanderen. De EU roept haar lidstaten ondertussen op om zo snel mogelijk tijdelijke, individuele richtlijnen uit te schrijven inzake handel, vrij verkeer van mensen en alle andere privileges die zullen wegvallen nu Groot-Brittannië heeft ‘gekozen’ het verder alleen te rooien.

In ons land leidt dit per direct tot Kafkaiaanse toestanden. Op dit ogenblik dient een Vlaams parlementslid een Brexit-voorstel in, terwijl enkele kantoorgebouwen verder een Waals parlementslid exact hetzelfde werk verzet, met als sluitstuk een federale minister en diens kabinet die eveneens hun duur betaalde tijd verdoen aan exact hetzelfde probleem. Deze absurde situatie is het resultaat van jarenlang politiek onverantwoord gedrag. Waarbij men in plaats van samen te werken, besloot op kosten van de burger niet enkele politieke postjes maar meteen complete parlementen toe te voegen.

Misschien moeten we van het recente voorstel tot grondwetswijziging alsnog een communautair verhaal maken, eentje dat opnieuw verbindt in plaats van verder verdeelt. Milieu, mobiliteit, gezin en werk zijn beleidsdomeinen waar nu niet één maar drie of zelfs vier ministers de plak zwaaien, die bedrijven het hazenpad doen kiezen naar oorden waar één vergunning van één overheid voldoende is en de meerkost aan huur niet opweegt tegen de administratieve boycot die hen op Belgische bodem te wachten staat.

In het bedrijfsleven zijn dergelijke situaties een zeer kort leven beschoren. Een pijlsnel doorgevoerde herstructurering, zal de loonkost in dergelijke situaties met twee derde verminderen en één, rechtlijnig beleid zal het uithangbord zijn om de handelsrelaties met andere commerciële partners tot een zakelijk succes te maken.

In een goed werkende democratie geldt hetzelfde. Iets wat Britse bedrijven ondertussen duidelijk beseffen.

Sara De Mulder is antropologe en kernlid van Liberales en Bestuurslid Groep Lucienne