Het loonakkoord (IPA) hangt aan een zijden draadje

Begin volgende week weten we of de achterban van de vakbonden zich achter het ontwerploonakkoord schaart. De Algemene centrale van het ABVV stemde deze week al tegen. ACV Metea stemde voor, maar voegde er meteen een aantal strenge voorwaarden aan toe.

woensdag 20 maart 2019 15:05
Spread the love

Dat het interprofessioneel akkoord met zijn maximale loonsverhoging van 1,1 procent en 10 cent per uur meer voor de minimumlonen een mager beestje blijkt, is al lang de discussie niet op de vergaderingen waar de militanten van de vakbonden hun stem mogen laten klinken.

Vraag is wel welk signaal de vakbonden geven door al dan niet voor het ontwerpakkoord te stemmen. Is er dan meer of net minder mogelijk dan 1,1 procent loonstijging? Bij de Algemene centrale van het ABVV stemmen ze tegen, net om heel duidelijk te maken dat 1,1 procent en 10 cent voor de minimumlonen te schamel is. “Dit is een echte klap voor al diegenen die nu al niet meer rondkomen. Een aalmoes die niets zal oplossen”, klinkt het.

Vraag is ook hoe het dan verder moet met de kleine toegevingen van de werkgevers in de kwestie van het SWT (het vroegere brugpensioen) en de landingsbanen. Daar ging sowieso al een groot vraagteken boven. N-VA en Open VLD ontbonden hun duivels toen bekend werd dat de minimumleeftijd voor sommige categorieën van werknemers iets minder snel zou stijgen dan de regering voorzien had. Het is onduidelijk hoe het daarmee verder moet. Moet er daar rond een meerderheid gevonden worden in het parlement of is het parlement helemaal niet nodig als de sociale partners het onder elkaar regelen?

Bij ACV Metea zijn het die paragrafen over het SWT en de landingsbanen die de militanten over de schreef hebben getrokken. “Onze leden zullen eventuele politieke arrogantie niet pikken. Het is net dit deel binnen het ontwerpakkoord dat onze militanten over de meet getrokken heeft om het IPA goed te keuren. Dit evenwicht kan niet verstoord worden of we hebben een probleem!”, klinkt het waarschuwend.

Voor de Algemene Centrale waren die negatieve reacties bij de rechtse partijen net een reden om het ontwerpakkoord af te keuren. “In het ontwerpakkoord stonden ook positieve zaken, rond eindeloopbaan bijvoorbeeld. Maar die werden onmiddellijk door verschillende ex-regeringspartijen in vraag gesteld. Eens te meer werd het sociaal overleg genegeerd, een (zeer bescheiden) verbetering van de eindeloopbaan voor werknemers gehypothekeerd. Op die manier is een positieve consultatie over het ontwerpakkoord onmogelijk gemaakt.”

De argumenten van de tegenstanders

Hieronder vindt u een anonieme tekst waarmee tegenstanders van het ontwerpakkoord hun collega’s probeerden te overtuigen om tegen te stemmen.

Is 1,1% salarisverhoging een overwinning?

Een concreet voorbeeld maakt veel duidelijk: een werknemer met een bruto maandloon van 3.000 euro is gehuwd met een partner die ook een inkomen heeft en ze hebben twee kinderen ten laste. Bruto stijgt zijn loon met 33 euro per maand, maar netto bedraagt de loonsverhoging slechts 14 euro per maand, nog geen halve euro per dag. Kruimels dus.

Na 4 jaar van maatregelen van de regering Michel hebben werknemers meer dan 9 miljard euro verloren. Voor een mediaan salaris is dit verlies gelijk aan 127€/maand! Tegelijk steeg de bedrijfswinst met 10,66 miljard euro.

Er is geld, er is geld! Het is dan ook logisch om te weigeren dat de lonen slechts met maximaal 1,1% kunnen stijgen. Sociale vrede is meer dan 1,1% waard.Als we het ontwerp van interprofessioneel akkoord (IPA) verwerpen…

….. dreigen we alles te verliezen?

NEE. Afgezien van de loonkwestie zijn de andere onderwerpen (minimumloon, vervroegd pensioen, welzijnsenveloppe,….) niet echt afhankelijk van het IPA. De regering kan de beslissingen daarover uitvoeren als de werknemers het ontwerp van het interprofessioneel akkoord verwerpen. (zie hieronder).

Bovendien betekent het feit dat werkgevers en vakbonden het eens zijn over een overeenkomst niet automatisch dat de regering die volledig zal uitvoeren. De echte sleutel tot de uitvoering van een overeenkomst is nog steeds een goede krachtsverhouding.

…. verliezen we zonder IPA 1,1% loonsverhogingen?

NEE. Ten eerste zou de 1,1% voor niemand gegarandeerd zijn: het is een MAXIMUM-norm die in de onderhandelingen tussen werkgevers en vakbonden in de sectoren niet mag worden overschreden. Met andere woorden, een maximumloonnorm van 1,1% betekent dat sterke sectoren een verbod krijgen om de stijging van 1,1% te overschrijden.

Ten tweede is de beste garantie voor zwakke sectoren om 1,1% of meer te krijgen, een hogere maximummarge (bv. 2,5% of 3%) en een nieuwe actie(dreiging). Want met een maximale marge van 1,1% en een ongunstige krachtsverhouding kondigen verschillende werkgeversfederaties al aan dat ze minder dan 1,1% zullen geven.

Ten derde zou de verwerping van de ontwerpovereenkomst betekenen dat er geen loonmarge is. Dit zou een ambitieuzere hervatting van de strijd voor loonsverhogingen mogelijk maken.

…. is sociale vrede de beste garantie voor het verhogen van onze salarissen?

NEE. In de onderhandelingen wilden de werkgevers absoluut een ‘sociale vredesclausule’ opnemen. Met andere woorden, in het geval van een overeenkomst zouden de vakbonden zich ertoe verbinden om tot 1/1/2021 geen aanspraak te maken op een verhoging van meer dan 1,1% in de sectoren en bedrijven. Aan de andere kant, als het IPA wordt verworpen, blijven werknemers en vakbonden vrij om loonsverhogingen te eisen, ervoor te strijden en er collectief over te onderhandelen.

… verliezen de uitkeringsgerechtigden de welvaartsenveloppe?

(het is een enveloppe die het mogelijk maakt om het bedrag van de sociale uitkeringen – pensioenen, ziekte, werkloosheid, enz. – te verhogen tot boven de index om degenen die ervan profiteren uit de armoede te halen)

NEE. Het bedrag van deze enveloppe was al door de regering begroot. Tijdens de IPA-besprekingen onderhandelen werkgevers en vakbonden over de verdeling van deze enveloppe over de verschillende posten (pensioenen, ziekten, werkloosheid, ….). Werkgevers en vakbonden onderhandelen niet over de hoogte van de enveloppe.

…. verliezen werknemers automatisch maatregelen voor vervroegde uittreding?

Nee. Verlenging van de regelingen voor vervroegde uittreding is de verantwoordelijkheid van de overheid. De Open-VLD (in de regering) heeft al aangegeven hiertegen gekant te zijn. Dus zelfs als de werknemers het ontwerp-IPA goedkeuren, is het mogelijk dat de regering de maatregelen voor vervroegde uittreding niet zal toepassen.

Als we de mogelijkheid willen hebben om voor de pensioenleeftijd te vertrekken, gaat dat ook zonder IPA, maar dan moeten we serieuze druk uitoefenen op de regering. We hebben al bewezen dat we dat kunnen.

…. spelen we zonder IPA automatisch de eindeloopbaanmaatregelen kwijt?

NEE. Nogmaals, de regering kan deze maatregelen nemen zonder overleg met de sociale partners. Bovendien geldt de mogelijkheid om op 55-jarige leeftijd een tijdskrediet van één dag per week te krijgen, enkel voor werknemers die:

– ofwel een zwaar beroep uitoefenen (7 jaar in de laatste 15 jaar of 5 jaar in de laatste 10 jaar gewerkt hebben in opeenvolgende ploegendiensten, met onderbroken uurroosters of in nachtarbeid)

– ofwel een lange carrière hebben (35 jaar)

– ofwel 20 jaar nachtarbeid hebben verricht

– ofwel werkzaam zijn in de bouw en in het bezit zijn van een medisch attest

– of werkzaam zijn in een onderneming in herstructurering of in moeilijkheden.

De verkiezingen van mei 2019 (over drie maanden!) zijn een kans om de regering onder druk te zetten om het eindeloopbaantijdkrediet te handhaven.

.… gaat de verhoging van het minimumloon niet door, zonder IPA?

De verhoging van het minimumloon vereist de wijziging van een collectieve arbeidsovereenkomst (CAO 43) van de Nationale Arbeidsraad. Dit kan op elk moment gebeuren. Anderzijds betekent de ondertekening van het ontwerp-IPA dat men zich gedurende 2 jaar verplicht om niet meer dan 10 cent per uur verhoging van het minimumloon op te eisen.

Tien cent is een aalmoes. Totaal ontoereikend om waardig te leven. De aandeelhouders ontvangen jaar na jaar meer dividenden en werknemers met een minimumloon zouden tevreden moeten zijn met 10 euro per maand?

Als we het ontwerp van interprofessioneel akkoord verwerpen…
… is het om meer te krijgen!

Als de werknemers de in het ontwerp-IPA voorgestelde kruimels verwerpen, zullen we moeten blijven strijden om een groter stuk van de taart te krijgen. In Nederland (dat geen automatische loonindexering kent) kregen de metaalarbeiders, na maandenlange beurtstakingen, een gemiddelde loonsverhoging van 9,3% voor de periode 2019-2020. In Duitsland verkregen de metaalarbeiders vorig jaar 4,3% loonsverhoging, na een maand van waarschuwingsacties en roterende stakingen.

In België werd de dag na de algemene staking van 13 februari plotseling een “rekenfout” ontdekt en steeg de maximale loonmarge van 0,8% naar 1,1%… Maar is sociale vrede maximaal 1,1% waard? De werkgevers zijn erg bang zijn voor sociaal verzet. Daarom bevat het ontwerp-IPA een ‘sociale vredesclausule’. Als de ontwerpovereenkomst wordt goedgekeurd, kunnen we gedurende 2 jaar (!) geen actievoeren om meer loon te eisen.

En drie maanden voor de verkiezingen is ook de regering erg bang voor de sociale beweging. Het IPA verwerpen is weigeren dat onze lonen in de keurslijf worden gestopt!

Als werknemers het ontwerp-IPA aanvaarden, betekent dit dat zij blijven aanvaarden dat hun loon in een keurslijf is opgesloten. Momenteel worden de loonsverhogingen in België niet bepaald door de krachtsverhouding van de werknemers in België. De stijging in België wordt bepaald door… loonsverhogingen in Frankrijk, Duitsland en Nederland. Dit is het basisprincipe van de wet van 1996.

Het is tijd om onze lonen vrij te maken. Het is tijd om de vrijheid terug te winnen om collectief te onderhandelen. Het is tijd om de wet van 1996 af te schaffen.

take down
the paywall
steun ons nu!