Interview met Yves Van Hulsel
Begin vorig jaar kondigde beweging.net in Geel aan de CD&V ‘links’ te laten liggen. Naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober stapte beweging.net, samen met SP.A en Groen, in een nieuwe politieke formatie, de Brugpartij. Hoe kijkt Yves Van Hulsel van beweging.net vandaag terug op die aanpak? En wat is de repercussie op de rol van beweging.net in het geheel van de christelijke arbeidersbeweging?
Beweging: Wat is de aanleiding geweest om niet langer met de CD&V in zee te gaan bij de verkiezingen?
Yves: Door een samenloop van omstandigheden besliste beweging.net Geel in 2012 de samenwerking met CD&V niet verder te zetten. Er was de onverwachte slechte verkiezingsuitslag van CD&V. We worstelden al langer met het gevoel dat beweging.net en de inhoud van de sociale agenda die door onze vertrouwenspersonen werd ingebracht, ondergewaardeerd werd. Klap op de vuurpijl was het volledig buiten spel zetten van de beweging.net verkozene, OCMW voorzitter in de vorige coalitie, met een enorme staat van verdienste en algemeen gewaardeerde realisaties op het sociaal domein. Al die elementen samen brachten ons er toe een ernstige evaluatie te maken van het tot dan toe gevoerde beleid en de relatie met de CD&V. We beslisten het beleidswerk van de coalitie (N-VA en CD&V) met argusogen te volgen en tijdens de tweede helft van de legislatuur een eerste evaluatie te maken.
Beweging: Hoe hebben jullie dat aangepakt?
Yves: In 2016 begonnen we met het hoofdbestuur een ruime interne bevraging. Hoe ervaart men de legislatuur tot nu toe? Merken we een verschil met onze eerdere aanwezigheid in uitvoerende mandaten? Welke krachten van verandering merken we? Wat is er tot nu toe gebeurd rond sociaal beleid, uitbouw van dienstverlening (afbouw of uitbesteding van diensten), mobiliteit, ondersteuning verenigingsleven? Niet alles is slecht, ‘het beweegt’ maar niet elke verandering is ‘ten goede’, vonden wij. Met het hoofdbestuur van beweging.net trokken we dan ook de boer op. Op alle mogelijke plaatsen legden we de volgende vragen voor. Hoe ervaren jullie het beleid? Moet beweging.net blijven wegen op het beleid en hoe dan? Worden we een actiegroep of gaan we andere partijen benaderen? Moeten we een eigen partij oprichten of gaan we opnieuw met de CD&V praten?
Beweging: En wat leverde die bevraging op?
Yves: We kwamen redelijk snel tot het volgende inzicht. Actiegericht optreden klinkt mooi maar het is ons niet te doen om hier of daar een kleine overwinning te boeken of één actiepunt te verwezenlijken. Daarmee verschrompel je de impact op het beleid. Als beweging.net een eigen partij oprichten is niet meer doenbaar. En met de CD&V opnieuw in de boot stappen, al is er geen slaande ruzie tussen ons, is ook geen optie omdat het vertrouwen in de CD&V eigenlijk zoek is. Dus bleef de vraag over hoe we dan wel kunnen wegen op de politiek. Hoe kunnen we als beweging.net beleid ontwikkelen, mee keuzes oriënteren en over voldoende gewicht beschikken om dat daadwerkelijk hard te maken? We legden die vragen weer voor aan de leden van beweging.net, contacteerden de Gelenaars, lieten externe experts aan het woord en legden informele contracten met andere partijen.
Beweging: Jullie zijn duidelijk niet over één nacht ijs gegaan. Hoe heeft die intense en langdurige bevraging tot een nieuwe politieke formatie geleid?
Yves: Op basis van onze inhoud rond sociaal beleid, mobiliteit, vrijwilligerswerk, verenigingsleven en dorpsbeleid gingen we dan in 2018 het gesprek aan met andere partijen. Het eerste gesprek met Groen was vrij bemoedigend omdat er heel wat overeenkomsten waren tussen onze programma’s. Omdat Groen op dat moment al afspraken had gemaakt met SP.A om samen als nieuwe partij (en dus niet als kartel) naar de gemeenteraadsverkiezingen op te trekken, leek het ons het moment om mee in te stappen en zo een nieuw politiek feit te creëren. Oorspronkelijk ging men uit van de naam ‘SP.A –Groen +’ maar wij wilden absoluut dat ‘plusje’ niet zijn. Wij wilden niet zo maar de ene of andere partij versterken of ons wagonnetje gewoonweg aan een andere locomotief aanhechten. We stonden op een volwaardige deelname aan het initiatief met daarbij ook ruimte voor onafhankelijken die niet meteen tot een van de deelnemende groepen behoorden. De naam ‘Brugpartij’ (zie: https://debrugpartij.be/v1/) zegt genoeg. Het is een nieuw politiek feit waar de centrumlinkse krachten zich verenigen in een nieuwe partij die de traditionele partijlijnen overstijgt. Iedereen brengt natuurlijk zijn eigen geschiedenis mee binnen, hoeft zijn verleden niet te begraven maar niemand laat zich onder druk zetten door ‘de lijnen’ die door nationale partijbesturen worden uitgezet.
Beweging: Jullie betreden duidelijk nieuwe paden. Welke accenten leggen jullie nu, met welk programma komen jullie naar buiten? Maken jullie met die nieuwe aanpak het verschil?
Yves: De verkiezingsuitslag van 14 oktober mag dan niet opgeleverd hebben wat er van verwacht werd (5 verkozenen), het geloof in de net opgestarte partij blijft groot. Ook al zitten we in de oppositie, we voelen langs alle kanten dat we met dit initiatief de wind in de zeilen hebben. Op een moment dat het geloof in de traditionele politieke partijen afneemt, hebben wij in Geel iets op gang gebracht dat enthousiasmerend en wervend overkomt. Een ander politiek beleid is mogelijk. Vele inwoners van Geel zien in politiek opnieuw een positief verhaal en doen er zich niet meer van af met de dooddoener dat politici allemaal zakkenvullers zijn. Met onze sociale- en duurzaamheidsagenda, laten we zien dat een goed beleid heel positief kan zijn. De nieuwe invulling die wij aan de politiek willen geven was ook herkenbaar in de lijstvorming. Het werd een mix van mensen met een verleden in de traditionele partijen en in het middenveld met een aantal onafhankelijken. De lijsttrekker was een onafhankelijke. Daarmee werd te kennen gegeven dat de ‘oude structuren’ alleen niet zaligmakend zijn. We brengen ook een frisse wind in de politiek met open fractievergaderingen, een digitale nieuwsbrief ( de kleine Bruggemeester) en ‘de Gazet van Geel’. Naast de sterke nadruk op sociale aspecten en duurzaamheid houden we de vinger aan de pols ivm vrijwilligerswerk, het middenveld en het participatie- en dorpsbeleid. Op dit moment doen we dat vanuit de oppositie en we voelen ons daarbij niet nutteloos of machteloos. En het spreekt vanzelf dat we hopen bij de volgende verkiezingen ‘er wel bij te zijn’. Maar voor een goed begrip: wij zijn een lokale centrumlinkse partij met de nadruk op lokaal.
Beweging: Hoe verhouden jullie zich dan tot de grote maatschappelijke vraagstukken van vandaag? Is er aandacht voor de klimaatbetogingen, de staking van 13 februari en de standpunten van beweging.net?
Yves: Wij gaan hier ter plekke niet uit van grote nationale thema’s en de agendapunten van de nationale partijen. De vraag of we het bovenlokaal beleid kunnen gebruiken voor het lokaal beleid bekijken we pragmatisch. Of we moeten oproepen voor bijvoorbeeld klimaatbetogingen, de nationale staking van 13 februari en de aanpak (van beweging.net) rond pensioensparen, bedrijfswagens en hospitalisatieverzekering, daar zijn we nog niet mee klaar. Uiteraard zullen verschillende leden deelnemen aan betogingen, aan stakingen en acties voor een beter mobiliteit terwijl anderen weer zullen klagen omdat de treinen alweer niet rijden. Als partij hebben we voor dergelijke acties nog niet opgeroepen. Leden die vanuit hun vroegere achtergrond daar aan meedoen kunnen die ervaringen binnen brengen, niemand moet zijn of haar verbinding met de organiserende partijen en organisaties wegsteken. En dan zien we wel na een interne discussie wat daarmee lokaal kan worden aangevangen. Want dat blijf onze eerste prioriteit: de lokale realiteit en het beleid dat daar moet ontwikkeld worden. ‘Denk globaal en handel lokaal’. En het is niet zo dat wij als partij geen gemeenschappelijke sokkel hebben. We hebben een gedeelde basis, een visie of een missie als je wil. En die wordt sterk geïnspireerd door de idealen van de Franse revolutie: liberté, égalité, fraternité. Daar willen we hard over nadenken en ook initiatieven nemen om daar vandaag, in een gewijzigde context, mee om te gaan. Zo heeft de samenleving, ook in Geel, nood aan een eerlijke herverdeling, want zoals P. De Grauwe opmerkte: een te groot verschil tussen die ‘hebben en niet-hebben’ ontwricht de democratie. Wij denken dat we in Geel met de Brugpartij een breed progressief draagvlak kunnen creëren om deze thema’s opnieuw via politieke actie met succes op de agenda te zetten.
Beweging: Kan beweging.net als partner in de christelijke arbeidersbeweging iets leren van jullie aanpak?
Yves: Wat wij hier in Geel ondernomen hebben kan moeilijk als ‘model’ door beweging.net nationaal worden overgenomen. Wij profileren onszelf niet als een model. We zijn wel, weloverwogen en doordacht, aan een ‘oefening’ begonnen om met een goeie balans aan politiek te doen en uiteindelijk op het beleid te wegen. Die goeie balans bestaat erin dat we geloven dat het driespan ‘vrijheid, broederlijkheid, gelijkheid’ niet zo maar een leuze is. Voor ons betekent dat het autonoom denken van mensen au sérieux nemen en van daaruit samen, via participatie in beleidsprocessen, maatschappelijke ongelijkheid beperken en solidaire herverdeling nastreven. Dat biedt perspectief om op een nieuwe manier aan politiek te doen en in tegenstelling tot vroeger wel weer mensen aan te spreken. In Geel kan je 1/3 van de bevolking als progressief links omschrijven. Maar die krachten zijn nu versnipperd. Wij denken dat de Brugpartij het middel is om hen te verenigen.
Beweging: Jullie blijven onder het label beweging.net actief en blijven er een belangrijke partner in zien, maar toch hebben jullie ook vragen bij de eerder traditionele, klassieke manier van aanpak van beweging.net.
Yves: Voor ons is beweging.net een belangrijke partner maar we beseffen ook dat beweging.net niet het monopolie heeft op solidariteit. Waar het voor ons op aankomt is dat we ook over het muurtje kijken. Het wordt tijd dat we de handen in mekaar slaan. Bovendien moeten we van ‘de tijdsgeest’ profiteren. We leven in een overgangsfase. Het debat rond burgerparticipatie, de nieuwe brede acties rond klimaat en duurzaamheid, de gele hesjes die inkomensongelijkheid en gebrek aan toekomst voor grote groepen in de samenleving aankaarten, zijn evenveel signalen die ons aan het denken moeten zetten. Veel van wat vanzelfsprekend was – in onze instituties en in onze manier om de maatschappij te organiseren – is eigenlijk aan herdenken toe. Moeten we geen nieuw gezicht geven aan waarden van herverdelen en solidariteit, waarden die we altijd verdedigd hebben? Hoe zien we morgen de rol van de vakbonden, van de mutualiteiten, van een georganiseerd middenveld? Als nieuwe benaderingen zich opdringen moeten we ook met nieuwe antwoorden komen. En dat kan als progressieven bereid zijn verder dan de eigen horizon te kijken en vooral te ontdekken wat ons bindt eerder dan wat ons scheidt.
Beweging: Hoe zien jullie dan de rol van bewegig.net? Wat kan en moet beweging.net doen, welke processen moet beweging.net mee op gang brengen?
Yves: Naar mijn mening mag beweging.net niet meer vertrekken van voorgeprogrammeerde modellen. De vraag is wat het beste is met het oog op de realiteit van vandaag. Daarbij mag niet voorbijgegaan worden aan de wijze waarop de beweging in her verleden vergroeid is geworden met het beleid en de impact die dat heeft gehad op bepaalde domeinen. Beweging.net moet ook zelf voor de spiegel gaan staan. Waar naartoe met de beweging vandaag? Zeker is dat vandaag een aanpak die van bovenaf wordt opgelegd en dan naar de basis moet doorgesluisd worden, niet meer werkt. Ik denk dat beweging.net haar leden moet aansporen niet in ‘het model’ te stappen maar op zoek te gaan naar nieuwe modellen. Stap in dat zoekproces. Ons programma is ok, maar laten we samen leggen wat we samen kunnen uitvoeren en herstellen wat er door privatisering, kromme fiscaliteit, en een terugtrekkende overheid is verknoeid. Het oude model en de vroegere instituties blijken niet meer voldoende en het nieuwe pasklare model bestaat ook niet. Maar laat dat net de uitdaging zijn. Alle militanten die aan een nieuw politiek project werken met andere gelijkgezinden, zonder afbreuk te doen aan ieders achtergrond en van onze eigen syndicale achtergrond, moeten door beweging.net ondersteund worden om stappen vooruit te zetten in dat proces. Kan beweging.net iets leren van wat wij hebben opgezet? Wij geloven in ons project maar het is te vroeg om onze aanpak nu aan iedereen als ‘de oefening’ die iedereen moet maken af te schilderen. We zijn zoekende maar we geloven dat ons project kans op slagen heeft.. Zien we het te groot? Overspelen we onze hand? Ik denk het niet. De opportuniteit was er en de keuzes die we tot nu gemaakt hebben, hebben ons niet ontgoocheld. Integendeel.
Beweging: Yves, bedankt en we wensen je nog veel succes.
Interview: Jef Mariën en Anne Dhooghe
