Foto: Han Soete
Verslag, Milieu, Samenleving, België -

Greta Thunberg bij Youth for Climate in Brussel: “Ik zou de waarheid zeggen over de ernst van de situatie”

Zeker 8.500 scholieren betoogden in Brussel. Minstens 3.500 in Gent. In totaal gingen donderdag 21 februari dus meer dan 12.000 jonge mensen de straat op. Voor de zevende keer. Voor het klimaat. Youth for Climate-initiatiefnemers uit de buurlanden Nederland en Duitsland waren er dit keer ook bij. En als eregast Greta Thunberg, de eerste schoolstaker voor het klimaat, uit Zweden. Wat zou ze zelf als eerste doen als ze de macht zou hebben? "Ik zou de waarheid zeggen."

vrijdag 22 februari 2019 17:17
Spread the love

Youth for Climate gaat over de grenzen heen. Dat is gisteren, donderdag 21 februari 2019, nog eens goed duidelijk geworden. Voor de zevende keer staakten in België duizenden scholieren om de overheid tot verantwoording te roepen voor het klimaat. In Duitsland voeren scholieren al iets langer actie. In Nederland demonstreerden voor het eerst twee weken geleden, op donderdag 7 februari, 15.000 scholieren. En niet te vergeten Zweden, waar Youth for Climate afgelopen zomer begon. 

Greta Thunberg (16) protesteert dit keer mee in Brussel. De Zweedse scholiere begon vorig jaar in augustus als eerste met een wekelijkse schoolstaking om dan met een protestbord bij het Zweedse parlement de overheid tot verantwoording te roepen. En óók Luisa Neubauer en Stijn Warmenhoven, de initiatiefnemers in (respectievelijk) Duitsland en Nederland, zijn erbij. Samen met Anuna De Wever, Kyra Gantois en Adelaide Charlier – en een tiental politieagenten, stewards en opdringerige journalisten – stappen ze voorop door Brussel. “We hopen dat nog meer landen met het starten van een eigen Youth for Climate zullen volgen”, zegt Anuna tijdens de persconferentie na afloop.



Foto: Helenka Spanjer

“In Duitsland staken de scholieren al langer dan twee maanden in meer dan 200 steden”, vertelt Luisa. “In Duitsland heerst er veel woede onder de jongeren, omdat de regering niets doet om ons te voorzien van een toekomst. Duitsland blijft een van de grootste bedreigingen voor de klimaatcrisis. Dus ik ben erg blij dat we ons verenigd hebben hier in Brussel. We laten eigenhandig zien dat we ons niet laten beperken door grenzen. We hebben te maken met een globaal probleem dat we wereldwijd moeten aanpakken.” 

“Teleurgesteld dat er nog niks is veranderd” 

Anuna is blij dat Youth for Climate internationaal zo groot is geworden en dat overal klimaatstakingen zijn. “Maar ik ben best teleurgesteld dat er nog steeds niks is veranderd. We zijn nu zeven werken verder. Iedere keer betogen we met duizenden scholieren op straat. Mensen doen dat niet voor niets. We geloven in het doel. Als journalisten ons vragen wanneer we gaan stoppen met staken, dan is dat de verkeerde vraag. Het gaat niet om ons, maar om de politici. Zij moeten hun beleid veranderen en met concrete acties komen. Want op dit moment is er geen plan voor onze toekomst. En als er geen plan is voor je toekomst, dan heeft het geen zin om op de schoolbanken te zitten. Ik hoop dat politici snel inzien dat we een plan nodig hebben. Wij zijn jong en willen een veilige toekomst en die ligt nu niet in het verschiet.”

“Er zijn nu klimaatstakingen geweest op elk continent behalve Antarctica”, zegt Greta. De mars in Brussel vond ze intens en geweldig. “Het is bijzonder dat het niet alleen in West-Europa plaatsvindt, maar overal. Het geeft hoop dat jonge mensen voor zichzelf opkomen, hun stem laten horen en oudere generaties verantwoordelijk houden voor wat ze ons hebben aangedaan en blijven doen.”



Foto: Han Soete

“Wij jonge mensen komen voor de zevende keer op straat omdat we niet blij zijn met het beleid dat politici nu voeren”, voegt Kyra toe. “Er wordt veel gesproken over het feit dat wij spijbelen en over complottheorieën, zoals dat wij gezonden zouden zijn door verschillende politieke partijen en de Russen. Ik zou graag stoppen hierover te praten en focussen op wat de politici gaan doen. Stop ons te vragen wanneer we ophouden met betogen. Want we stoppen niet tot we een duidelijke boodschap hebben van iedereen, ook van de overheid, dat onze toekomst veilig is.” 

15 maart: Global Strike for Future 

15 maart vindt er een grote internationale klimaatstaking plaats. “Daar kijken we erg naar uit”, zegt Greta. “We hopen dat er veel mensen zullen zijn.” Kyra: “Wij roepen iedereen op om in de voormiddag in zijn of haar stad een Youth for Climate-mars te organiseren vanaf een centraal punt naar het lokale station, om dan een trein naar Brussel te pakken waar Youth for Climate internationaal, oftewel Anuna, ik, Adelaide, een grote mars gaan organiseren.



Foto: Han Soete

Teachers for Climate, Students for Climate en Workers for Climate steunen de actie van 15 maart. Alle drie zijn ze ook aanwezig op de persconferentie. “Neem verdomme je verantwoordelijkheid, want we zijn het een beetje beu om steeds op straat te moeten komen. Het is vermoeiend. Doe er iets aan”, roept Students for Climate de politici op. 

“We nodigen vakbonden uit een stakingsaanzegging te doen” 

“Als leerkrachten kunnen wij niet anders dan fier zijn op wat onze jongeren doen”, benadrukt Teachers for Climate. “Wij voeden hen op tot kritische burgers en dat kunnen ze nu ook toepassen. Veel leerkrachten hebben ook al getoond dat zij volledig achter de klimaatspijbelaars staan. Zij organiseren samen met scholieren, ook van de basisschool, acties een sociaal rechtvaardig klimaatbeleid te eisen. Daarom hopen wij dat wij 15 maart samen met de scholieren op straat kunnen komen. We nodigen daarvoor de vakbonden uit om een stakingsaanzegging te doen. Wij hebben dat nodig om op die historische dag aan hun zijde te kunnen staan.”



Foto: Han Soete

Workers for Climate treedt daarin bij. “Wij roepen onze vakbonden, ACV, ACLVB en ABVV, op om al die acties te ondersteunen en al hun militanten, dat zijn meer dan 3 miljoen mensen in België, actief te mobiliseren. Het liefst met een stakingsaanzegging. Op die manier kunnen al die mensen zonder schroom en zonder moeite de acties van de jongeren mee kunnen ondersteunen, zolang dat nodig is. Op zijn minst totdat er concrete acties worden ondernomen door de politici. Daarom roepen wij al onze vakbondsorganisaties op om actief deel te nemen aan de Global Strike for Future van 15 maart.” De grootste centrale van de socialistische vakbond ABVV heeft intussen laten weten een stakingsaanzegging te hebben ingediend. 

“Ze breken oplossingen op door particratie in België”

Vier landen met een eigen afdeling Youth for Climate verzamelden zich op de klimaatmars in Brussel. Verschillende generaties zijn hier samengekomen. Hét teken dat we eraan moeten samenwerken. Dat is het belangrijkste”, zegt Anuna. “In plaats van elkaar de schuld geven voor de fouten, moeten we elkaar helpen om tot oplossingen te komen.” 

De Duitse afdeling van Youth for Climate heeft onlangs contact gehad met jongeren in Italië en Portugal. Luisa: “We praten met hen over hoe ze de klimaatstaking kunnen aanpakken. Recent ontving ik een sms van iemand in Turkije en van iemand in Litouwen. Zij willen ook in hun land met klimaatstakingen starten.” “Ik ben laatst door Spanje gecontacteerd”, reageert Anuna hierop. Luisa: “We doen ons best om capacity building voort te zetten in heel Europa en met name in landen die nog niet overspoeld worden door klimaatstakingen.”

Adelaide hoopt dat ze nooit alleen zullen zijn in hun klimaatstrijd. “Dit is een globaal probleem.” En: “Wij schreeuwen nu op straat, omdat wij echt bang zijn. Wij willen je hoop niet. We willen dat je ook bang bent en dat je hiervoor in actie komt.” 



Foto: Han Soete

Die angst zien de actievoersters nog te weinig bij politici. Ze bezochten eerder het Europese, Waalse en Vlaamse parlement. “We zien te veel dat politici elkaar de schuld geven voor de fouten rond het klimaatbeleid. En als ze met oplossingen komen, dan breken ze die op door de particratie in België. We moeten actie ondernemen voor het klimaat, maar niet binnen de partijen. We moeten samenwerken, maar dat houdt politici tegen.” 

“Ga ik dezelfde toekomst hebben als zij?”

Ook merkt Anuna geen grote urgentie op bij politici. “Wij panikeren meer over het klimaatbeleid dan zij. Ik heb aan verschillende politici gevraagd of ik dezelfde toekomst ga hebben als zij. Dan reageerden zij verbaasd: ‘Ja natuurlijk, hoezo niet?’ Zo weet ik dat zij de ernst niet zien die ik zie.”

“Greta omschreef het onlangs als een huis dat in brand staat”, voegt Luisa toe. “Wat je nu ziet gebeuren is dat iedereen kijkt naar de brand, maar doorgaat met zijn dagelijkse leven. Niemand grijpt naar een emmer water, want iedereen zegt dat China’s emmer groter is. Zo is een brand nog nooit gedoofd.”

“Meesten beschikken niet over basiskennis”

Wat zouden ze zelf als eerste veranderen als ze de macht zouden hebben? “Het openbaar vervoer en de vleesindustrie”, antwoordt Anuna direct. 

“Ik zou de waarheid zeggen”, zegt Greta. “Over de ernst van de situatie, over wat we moeten doen, wat we kunnen redden, en over hoe snel dat moet gebeuren, en hoe snel de transitie moet plaatsvinden. En ik zou de feiten verspreiden om mensen bewust te maken. Want de meeste mensen waar ik mee praat, beschikken niet eens over de basiskennis van de klimaatcrisis. Die weten niet wat de Keelingcurve is. Zij weten niet wat het albedo-effect is. En dat is absurd. Als politici vandaag over de klimaatcrisis praten, dan spreken ze erover alsof het één van de vele problemen is dat ze moeten oplossen. Maar dat is het niet. Het is een existentiële crisis die ons bestaan en onze beschaving bedreigt. Het is geen onderwerp voor discussie, het is een feit. Of we beperken de opwarming tot 1,5 graden Celsius, of niet. Dus we moeten de waarheid spreken en de crisis als een crisis behandelen.” 



Foto: Han Soete

Kyra zou daarom het systeem veranderen, “want het systeem dat we nu hebben, werkt niet.” “En ik zou beginnen door te handelen”, zegt Adelaide. “Daarnaast wil ik dat het voor iedereen mogelijk is om door Europa te reizen per trein in plaats van per vliegtuig. ’t Is idioot dat een treinrit veel meer kost dan een vliegtuigticket. We kunnen niet voortleven in een maatschappij die ons zegt het vliegtuig te pakken en zo ons aanmoedigt om te vervuilen.” 

“Planeet vernielen is meest makkelijke optie”

Luisa noemt het global carbon budget, oftewel de maximale hoeveelheid CO2 die landen mogen uitstoten. “Om binnen deze grenzen te blijven moeten we stoppen met het verbranden van olie, kool en gas. We leven momenteel in systemen waarbij het goedkoper en makkelijker is om de planeet te vernietigen en de natuur om ons heen te vernielen. Dat is zo absurd dat het moeilijk is om te bevatten. We hebben een wereld nodig waarin ons ecosysteem en de planeet beschermen de meest makkelijke, goedkope en comfortabele optie is. Ik geloof niet dat dat eenvoudig is, maar dat heeft niemand ooit beweerd.” 

Hoe zie je de toekomst als we helemaal niets doen? “Ik weet het niet”, antwoordt Greta. “En ik denk dat dat het beangstigende is. We kunnen een kantelpunt overgaan, waarna we niet meer terug kunnen, en er een kettingreactie start die tot gevolgen leidt buiten de controle van de mens om. Het engste hiervan is dat we niet weten wat er dan gaat gebeuren.” 

Daarom is het hypocriet om te zeggen dat ze naar school moeten gaan, studeren en wellicht een klimaatwetenschapper worden, terwijl die nu al genegeerd worden, vindt Anuna. “Studeren zonder te weten hoe onze toekomst eruit zal zien, motiveert niet. Niet staken zou meer onverantwoordelijk zijn. Door te staken nemen we de verantwoordelijkheid en komen we op voor onze toekomst. In tegenstelling tot de politici, die zich helemaal niet verantwoordelijk gedragen.” 

“We doen de job die politici moeten doen” 

“Het is natuurlijk een keuze om deze uitdaging, dit probleem, aan te gaan”, zegt Adelaide. Zij, Anuna en Kyra waren erbij op de zondagse grote klimaatbetogingen, maar voelden zich niet gehoord door de aanwezige volwassenen. Daarom begonnen ze met staken op donderdagen. “Wij doen wat politici zouden moeten doen. We nemen er een extra job bij. We doen het om iedereen z’n leven te redden. Het is zwaar maar we hopen dat ’t het waard is.” 

Op vragen over hoe ze omgaan met alle media-aandacht, antwoordt Luisa scherp: “Wij zijn allemaal goed in aanpassen. Jammer genoeg ook aan slecht beleid.” Waarop Kyra opmerkt over de grote media-aandacht voor Greta’s bezoek: “Wij vinden het allemaal geweldig dat het zo groot in de media komt. Het is de bedoeling om de boodschap verder te verspreiden. Alleen vonden we het wat jammer dat het vandaag niet op een vrij respectvolle manier is verlopen. We zouden aan de media willen vragen om ervoor te zorgen dat de volgende marsen met meer respect kunnen verlopen.



Foto: Han Soete



Foto: Han Soete

“Belangrijk is dat we blijven staken”, benadrukt Anuna. “Veel mensen zeggen: ‘Oké, je hebt je punt gemaakt, ga weer terug naar school.’ Maar er is nog niks veranderd. Dus het is belangrijk dat we door blijven gaan. Ik heb van drie scholen gehoord dat de leerlingen 6 uur moeten nablijven en een 0 krijgen voor al hun toetsen als ze gaan staken. Dat vind ik verschrikkelijk. Die scholen begrijpen dan niet waar onderwijs over gaat.”

“Deze generatie zal stemmen voor klimaat”

Anuna, Greta, Kyra, Adelaide en Luisa roepen werkelijk iedereen op om vrijdag 15 maart op straat te komen om te zeggen: ‘I’m done, because you’re shitting on my future. We komen of je wil of niet.’ Dat waren de legendarische woorden van Greta Thunberg tijdens haar speech in het Zweedse parlement toen zij begon met de klimaatstaking. Dé legendarische woorden waarop Anuna en Kyra in Antwerpen aan de keukentafel dachten: ‘Oké, let’s go, dit moeten we in België voortzetten’ en zo Youth for Climate hier begonnen, zegt Anuna. 

Dat was ook hun motivatie om Sign for my Future te steunen. Kyra: “Ik denk dat het concept zelf van Sign for my Future iets heel goed is.” Anuna: “Het is geen green card waar bedrijven zich achter kunnen verschuilen en doen alsof ze milieubewust handelen. Zij hebben hiermee een bindende klimaatwet getekend en ze moeten binnen hun bedrijf grote en drastische maatregelen gaan nemen.”

En wat als politieke partijen de Youth for Clmate-beweging willen gebruiken voor hun beleid? “Ze mogen hun gang gaan”, zegt Luisa. “Maar handel er alsjeblieft naar. We willen elke politieke partij dwingen om van klimaatverandering een topprioriteit te maken. Dat is de enige reden waarom we doorzetten.” 



Foto: Helenka Spanjer

“Deze generatie zal stemmen voor klimaat, dus wil je herkozen worden, zorg dan dat je een goed klimaatbeleid hebt”, voegt Anuna toe. Maar kennen ze een beleidsmaker die als voorbeeld kan dienen rond klimaatbeleid voor andere beleidsmakers die dit tegenwerken? “Het antwoord is heel simpel”, zegt Greta. “Nee.”

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!