Arbi El Ayachi. Foto: Lilian van Rooij
Interview, Europa, Samenleving - Yassin Akouh

“Wij leven spijtig genoeg in een tijdperk waar mensen tegen elkaar worden opgezet”

Wat gebeurt er als acht moslims met uiteenlopende opvattingen over de islam tien dagen lang in één huis verblijven? De Nederlandse vestiging van het Belgische productiehuis Sputnik heeft hier een programma over gemaakt. Het programma ‘Moslims Zoals Wij’ is gebaseerd op de BBC-serie ‘Muslims Like Us’. Het programma werd één week lang dagelijks uitgezonden op de Nederlandse zender NPO-2 bij de publieke omroep NTR. Yassin Akouh sprak met de enige Belgische deelnemer, Arbi El Ayachi.

maandag 21 januari 2019 18:18
Spread the love

Twijfelde je om deel te nemen aan het programma?

El Ayachi: Ik twijfelde omdat de media in het algemeen vanuit een bepaald perspectief kijkt naar mensen die anders zijn. Ik was me hier heel erg bewust van en daarom was ik nieuwsgierig naar de makers. Wie zit er achter het programma? Waarom willen ze dit maken? Maar toen ik het productiehuis Sputnik Media leerde kennen en na een lang gesprek was ik ervan overtuigd dat dit goed zou komen. Ze wilden juist hetzelfde als ik. 

Had je vooroordelen over personen toen je ze voor het eerst zag?

El Ayachi: Ik wist dat er bepaalde mensen bij elkaar gezet zouden worden om een conflict te creëren, want het is televisie en er moet iets gebeuren. Als ik een conservatieve gelovige tegenover een minder conservatieve moslim zou zetten dan weet ik dat dat voor een interessant gesprek zal zorgen. Toen ik aankwam had ik wel vooroordelen, maar deze werden binnen een paar dagen compleet weggewerkt. Op een gegeven moment leer je de mens achter de mens kennen. Het is ongelofelijk maar het was net alsof we één familie waren na enkele dagen.

Waren er deelnemers die je al kende?

El Ayachi: De enige die ik toevallig kende was Döne Fil. Ik kwam haar bij een ander programma tegen en wist direct: dit is de lesbische moslima in het programma. Ik heb ook alle afleveringen gezien van de BBC en Australië dus ik had wel zo iemand verwacht. Het voelde toch ook aan als een opluchting dat ik iemand al kende, je kunt het een beetje vergelijken met de eerste schooldag op een nieuwe school.

Wat is een meerwaarde van een programma als dit?

El Ayachi: We kregen veel reacties op sociale media en de reacties waren vrij positief. Het was vrij nieuw dat wij als moslims elkaar niet gingen afkraken. Reacties op sociale media waren bijvoorbeeld: ‘dit is de Oemma in het klein (de wereldwijde islamitische gemeenschap) we zijn niet perfect, we weten het allemaal niet, maar we zijn wel allemaal zoekende.’ De meerwaarde van Moslims Zoals Wij is dat er een spiegel voor de maatschappij wordt gehouden en er een realistisch beeld is gemaakt van een doorsnede van de moslimgemeenschap. Ik moet er altijd om lachen maar jaarlijks leer ik veel mensen kennen door mijn comedy die heel anders over mij denken dan ik daadwerkelijk ben. Wanneer ik mij voorstel, merken ze op dat ik van Marokkaanse afkomst en moslim ben. Dan zeggen ze: ‘Ik ken ook een Marokkaan, Mustafa, ken jij hem ook? Net alsof wij Marokkanen elke vrijdag bij elkaar komen en dingen bespreken, zo is het niet. We bidden alleen samen haha.

Wat is het meest speciale dat je hebt geleerd tijdens je deelname?

El Ayachi: Het meest dat me is bijgebleven is hoe snel we oordelen over anderen, zonder hun verhaal te kennen en dan heb ik het over de mens in het algemeen. Zeker in deze generatie van sociale media hebben we snel een oordeel over mensen zonder hun achtergrond te kennen. In het huis heb ik geleerd om niet al mijn gedachtes te vertrouwen en echt goed te luisteren naar andere personen. Ik vind het spijtig dat ik dit gaandeweg in mijn leven kwijt ben geraakt, want dit zijn lessen van onze geliefde profeet die wij verloren hebben in deze tijd. Onze profeet was openhartig en gaf iedereen de ruimte om zichzelf te zijn. In het huis werd ik met mijn neus op de feiten gedrukt, dat hoe openminded ik ook dacht te zijn, ik toch mijn eigen vooroordelen had. Ik heb ook iets moois geleerd van de deelnemer Mohamed Abdulahi namelijk: ‘Een mens moet je eigenlijk los maken van het gedrag’. Je kunt wel iets verkeerd doen, maar dat betekent niet dat je een slecht mens bent of blijft. Iedereen begaat fouten en het is verkeerd om te oordelen over wie goed is en wie slecht is, want dan duw je juist mensen van je weg. 

Zou er een Vlaamse variant van het programma moeten komen?

El Ayachi: Ik vind zeker dat er een Vlaamse versie moet komen of ze kunnen de Nederlandse versie in Vlaanderen vertonen. Alles is klaar, het materiaal is er, daarna kan het gesprek met elkaar worden gestart. Dat hebben we zeker nodig; in gesprek met elkaar en niet over elkaar.

Welke invloed heeft het programma Moslims Zoals Wij op de maatschappij?

El Ayachi: Elk programma dat een gesprek start is een toenadering naar elkaar, en is daarom een enorme meerwaarde voor de maatschappij. Wij leven spijtig genoeg in een tijdperk waar mensen tegen elkaar worden opgezet en waar mensen een kant moeten kiezen. Als je geen kant wilt kiezen dan wordt dat wel voor je gedaan. Ik vind dat veel conflicten kunstmatig in leven worden gehouden. Met elkaar in gesprek gaan leidt tot verbinding. Ik ben stand-up comedian en maak grappen over moeilijke thema’s en als ik kijk naar wat ik de maatschappij kan meegeven dan is dat om moeilijke thema’s bespreekbaar te maken. Hierdoor kunnen we wederzijds begrip creëren. Er is niet één goed of fout, we zijn allemaal goed op onze eigen manier. Alleen moeten we ook begrijpen dat we met elkaar op een wereldbol leven en dat we het met elkaar dragelijk moeten maken. 

Ben jij of één van de andere deelnemers bedreigd geweest?

El Ayachi: Er kwamen berichten binnen vanuit de rechtse hoek zo van: ‘Kijk daar heb je de liberale media die moslims aan het vermenselijken zijn’. Deze uitspraken hebben mij wel geraakt, want deze mensen beweren dat moslims geen mensen zijn en de omroep NTR een menselijk beeld is aan het creëren over moslims. Hopelijk niet bij een grote groep maar deze boodschap wordt wel verspreid. Dat idee dat wij moslims geen mensen zijn, leeft dus ergens en dat vind ik wel eng en bedreigend. Van de geschiedenis en het heden moeten wij toch geleerd hebben dat wanneer je dit doet er hele erge dingen gebeuren. Maar ik heb ook zoveel positieve reacties gezien, dus ik hoop dat het hierbij blijft.

Wat heb je geleerd uit je deelname aan het programma?

El Ayachi: Ik kreeg veel vragen rondom het incident met Hazjir Adil omdat hij de moskee niet wou betreden tijdens onze uitstap naar het vrijdaggebed. Ik heb van hem geleerd hoe je je intenties moet zuiveren. Hij vond het hypocriet om voor de draaiende camera’s te bidden. Mensen kennen Adil nog niet als de persoon die bidt. Tijdens het gebed heb je een bepaalde relatie met de schepper, maar hij had deze nog niet. Adil zei tegen mij: ‘Ik kan nu mijzelf pushen om naar binnen te gaan, maar dat zal geforceerd zijn’. Het is misschien raar om dit te zeggen, maar ik vind dat enorm sterk van hem, omdat hij met de juiste intentie naar de moskee wil gaan. Sommige mensen gaan naar de moskee uit traditie of gewoonte van de familie. We vergeten soms de werkelijke waarde van een bezoek aan de moskee, dat heb ik geleerd van Adil. We moeten ons vragen stellen. Waarom ga ik naar de moskee? Waarom ga ik bidden? Dat zijn heel moeilijke vragen. Maar wanneer je de antwoorden hebt, ga je met een veel beter geweten en duidelijke intentie naar de moskee.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!