Ook in regeringskringen schrok men van de onverwachte grote opkomst voor de klimaatbetoging. Wouter Beke (CD&V) en Gwendolyn Rutten (Open Vld) zagen meteen een ‘sterk signaal’. Bevoegd minister Marie-Christine Marghem (MR) ging nog een stap verder en liep zelfs even mee met de betogers. Toen ze er op gewezen werd dat de betoging tegen de regeringen gericht was, schoof ze de hete aardappel door naar de Vlaamse regering. De federale regering zou wel willen, maar de Vlaamse regering zou op de rem staan. Het was meteen een kans voor minister Schauvliege om zichzelf nog eens op de borst te kloppen.

Maar hoe zit het nu eigenlijk met de prestaties van de verschillende regeringen? In 2015 beloofde de internationale gemeenschap, waaronder België dus, op de klimaatconferentie van Parijs de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder 2 graden en te streven naar 1,5 graden. Het klimaatrapport van het IPCC stelde onlangs nog dat de netto-CO2-emissies op mondiaal niveau nul moeten zijn tegen 2050 om onder de 1,5 graden te blijven.

De ngo Climate Action Network Europe maakt elk jaar een Europese ranglijst op. Ons land prijkt op een weinig benijdenswaardige zestiende plaats. Volgens CAN zullen we onze doelstellingen voor 2020 niet eens halen en speelt België geen voortrekker binnen de Europese Unie.

België blokkeert

Dat laatste is een understatement. In september blokkeerde België een gezamenlijke Benelux-verklaring waarin beloofd werd scherpere klimaatdoelen na te streven. Toen een cruciale Europese ministerraad zich in oktober boog over het optrekken van de Europese klimaatdoelstellingen, kwam er geen enkele Belgische milieuminister opdagen. We hebben er nochtans vier (federaal, Vlaams, Waals en Brussels).

Enkele maanden daarvoor stond N-VA op de rem tijdens het debat over ambitieuzere Europese doelstellingen rond hernieuwbare energie. Omdat Wallonië en Brussel zich wel achter de nieuwe doelen schaarden, kwam er een typisch Belgisch compromis uit de bus. Ons land onthield zich bij die stemming. “Met dat stemgedrag bevond België zich in de club van Oost-Europese landen die al decennialang het Europese klimaatbeleid bemoeilijken. Voor veel waarnemers was het een schok om vast te stellen hoe sterk ons land terugkrabbelde”, reageerde de Bond Beter Leefmilieu toen.

De lat ligt nu op 32 procent hernieuwbare energie. België stuurde samen met de steenkoollanden Polen, Tsjechië en Hongarije aan op 27 procent. Frankrijk, Nederland, Zweden en Spanje wilden verder gaan dan 32 procent.

Laat de anderen het maar doen

De Vlaamse regering legde de eigen doelstellingen 2 procent lager dan die van haar eigen minister van Energie Bart Tommelein. De minister moest zijn ambities rond energie uit wind, warmtepompen en geothermie terugschroeven onder druk van N-VA. De ambities inzake biobrandstoffen in de transportsector werden opgetrokken, maar dat is federale materie. De Vlaamse regering maakte er zich dus makkelijk vanaf.

De doelstelling van 2020 – een aandeel voor hernieuwbare energie van 13 procent – zal België niet halen. We komen nu aan een schamele 8,7 procent.

Minister van Klimaat Joke Schauvliege zei in de Zevende Dag dat Vlaanderen op koers ligt om het klimaatdoel voor 2020 te halen. Vlaanderen beloofde om de uitstoot met 15,7 procent te verlagen tegenover 2005. Dat wordt onmogelijk want volgens de laatste beschikbare cijfers steeg de uitstoot opnieuw in 2016. Daardoor zaten we in dat jaar maar 0,4 procent lager dan in 2005.

Volgens Bond Beter Leefmilieu halen we in het beste geval de drempel van 5 procent. Dat is nog geen derde van de oorspronkelijke ambitie. Aangezien de cijfers altijd met vertraging bekend gemaakt worden, zal Schauvliege dan al lang geen minister van Leefmilieu zijn. Het zal dan aan een volgende minister zijn om te beloven dat het deze keer wel echt zal lukken.

Te weinig ambitie

Volgens de Europese taakverdeling moet België tegen 2030 haar uitstoot in de sectoren transport, gebouwen, landbouw en afval met 35 procent verminderen ten opzichte van 2005. Hoe ons land dit zal klaarspelen, wordt uit de doeken gedaan in een nationaal klimaat- en energieplan dat de verschillende regeringen in december moeten indienen bij de Europese Unie. Of ze het gaan klaarspelen is gezien hun parcours van de voorbije jaren zeer onzeker.

Die doelstelling is nochtans veel te weinig ambitieus, toch zeker als je die vergelijkt met de alarmerende boodschap in het recentste klimaatrapport van het IPCC. Om in 2050 klimaatneutraal te zijn, moet de uitstoot in 2030 al met een veel groter percentage worden teruggedrongen.

Eén ding is dus zeker. Met de huidige generatie politici die aan de macht zijn in België blijven de 75.000 betogers op hun honger zitten.