Rohingya kinderen in het Kutupalong vluchtelingenkamp vlakbij Cox's Bazar in Bangladesh. Bron: Flickr
Nieuws, Samenleving, Politiek -

Rohingya protesteren tegen terugkeer naar Myanmar

Rohingya-vluchtelingen in de kampen in Bangladesh willen niet terug naar huis. Met duizenden protesteerden ze gisteren (donderdag) tegen een poging om ze te repatriëren naar Myanmar, omdat het er nog lang niet veilig is.

vrijdag 16 november 2018 14:00
Spread the love

Gisteren zou de vrijwillige terugkeer beginnen. De regeringen van Myanmar en Bangladesh waren dat eind vorige maand overeengekomen in een bilateraal akkoord: ze zouden 2260 mensen van 486 gezinnen terugbrengen over een periode van twee weken. Maar na grote demonstraties in verschillende van de 27 kampen in Bangladesh werd de terugkeer afgeblazen. 

De protesten begonnen net na de middag in een van de kleinere kampen in Unchiprang, vlakbij de grens, en verspreidden zich naar andere plaatsen zoals Kutupalong, het grootste van de opvangkampen. 

De demonstranten riepen slogans en zwaaiden met boodschappen als: “We gaan niet terug”, “We eisen veiligheid”, “We eisen burgerschap en gerechtigheid”. Toen een rij bussen aankwam om de eerste vluchtelingen naar de grens te brengen, weigerde iedereen om op te stappen. 

Niet veilig

Sinds augustus zijn al meer dan 700.000 Rohingya, onder wie 60 procent kinderen volgens Unicef, gevlucht voor wreedheden in de Myanmarese staat Rakhine.

Voor velen zijn vreselijke beelden in het geheugen gebrand van verkrachtingen, seksueel geweld en het in brand steken van huizen met mensen binnen. 

“Waarom zouden we terugkeren”, vraagt Nahar, een 26-jarige moeder van drie die in juli aankwam in de kampen rond Cox Bazar. Ze is ervan overtuigd dat een terugkeer naar Myanmar haar dood zal betekenen. 

Yousuf Ali, inwoner van het naburige kamp Shamlapur, denkt er net zo over: “Wil je dat we zelfmoord plegen?”

De overheid van Bangladesh werkt samen met VN-agentschappen en lokale en internationale organisaties om behuizing, medische zorg, school en voedsel te voorzien voor bijna een miljoen mensen.

Geen succes

“We waren klaar voor de repatriëring”, zegt Mohammad Abul Kalam, commissaris voor Vluchtelingen in Bangladesh. “We hadden eerder al op een vrijwillige beslissing aangestuurd op basis van de juiste informatie. Maar niemand besliste terug te keren dus moesten we het programma uitstellen.”

Dinsdag had de VN al contact gezocht met vijftig gezinnen die geselecteerd waren voor repatriëring, maar geen enkel van de gezinnen ging akkoord.

“Ze hebben geweigerd maar we blijven paraat om hun terugkeer te faciliteren”, zegt Kalam. “Ook onze collega uit Myanmar was present aan de andere kant van de grens. Voor zover we weten heeft Myanmar alle voorzieningen genomen om de langverwachte repatriëring te laten doorgaan.”

De hoge VN-commissaris voor de Mensenrechten, Michelle Bachelet, drong er deze week nog bij Bangladesh op aan om de pogingen te stoppen omdat die in strijd zouden zijn met de internationale regels. 

Mensenrechten

“Met het huidige bijna complete gebrek aan verantwoording, en zelfs nog steeds nieuwe schendingen, betekent de repatriëring van Rohingya-vluchtelingen momenteel effectief dat ze teruggegooid worden in de cyclus van mensenrechtenschendingen die deze gemeenschap al decennia meemaakt”, zei ze. 

In oktober zei Marzuki Darusman, hoofd van de VN-onderzoeksmissie in Myanmar, dat de harde positie van de Myanmarese regering “met voorsprong het grootste obstakel is voor repatriëring”. Hij zei ook dat “Myanmar de cycli van geweld zal blijven kennen als er geen einde komt aan de straffeloosheid.” De VN hebben opgeroepen tot een diepgaand onderzoek naar genocide, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden in Rakhine.

De Bengaalse minister van Buitenlandse Zaken, Abul Hassan Mahmood Ali, liet donderdagavond dan weer weten dat zijn land de Rohingya niet zou dwingen om terug te keren naar Myanmar. 

“Er zijn geruchten dat we ze onder dwang doen terugkeren”, zei hij op een persconferentie. “Maar we hebben van bij het begin gezegd dat de terugkeer vrijwillig moet zijn. We geven deze mensen onderdak, dus waarom zouden we ze dwingen terug te keren?”

Ook de lokale VN-coördinator Mia Seppo heeft inmiddels gereageerd. “De VN verwelkomt het engagement van de Bengaalse regering om vast te houden aan het principe van vrijwillige terugkeer, zoals vandaag is gedemonstreerd”, zei ze. 

Fouten

Volgens Abu Morshed Chowdhury, voorzitter van de kamer van koophandel van Cox’s Bazar Chamber of Commerce en medevoorzitter van het ngo-forum, zijn de plannen voor de terugkeer gebrekkig. “Hoe kan een vluchteling terugkeren, zelfs indien dat vrijwillig is, zonder garanties op staatsburgerschap? De VN-agentschappen hebben de verantwoordelijkheid om dit te verzekeren.”

Volgens Chowdhury moeten de VN “een meer actieve rol spelen om een succesvolle repatriëring mogelijk te maken.”

Caroline Gluck, woordvoerder van het VN-vluchtelingenagentschap UNHCR in Cox’s Bazar, zegt dat elke vluchteling het recht heeft om vrij te beslissen over zijn of haar toekomst en het recht heeft om terug te keren. Hun beslissing moet gebaseerd zijn op relevante en betrouwbare kennis van de omstandigheden in hun thuisland.

“Maar door de moeilijke toegang tot Rakhine kan de UNHCR dergelijke informatie nu moeilijk geven”, zegt ze. “Alleen de vluchtelingen zelf kunnen beslissen of ze gebruik maken van hun recht terug te keren en het moment kiezen waarop dat voor hen juist is. Het is cruciaal dat de terugkeer niet overhaast gebeurt.”

Volgens Gluck steunt de UNHCR de vrijwillige terugkeer van de Rohingya-vluchtelingen in veiligheid en waardigheid. “We zullen met alle partijen samenwerken om die doelstelling te bereiken”, zegt ze. “Maar we zijn van mening dat de huidige omstandigheden nog niet in lijn liggen met de internationale standaarden. De verantwoordelijkheid om die juiste omstandigheden te creëren, ligt bij Myanmar.”

take down
the paywall
steun ons nu!