Siegfried Bracke. Bron: Flickr
Opinie, Politiek, België -

Lessen uit Bracke en Schiettekatte

Zoals we mochten verwachten met naderende verkiezingen, probeerden politieke tegenstanders elkaar andermaal in een schandaalsfeer te duwen. Na de terechte heisa rond beschimmelde, ongezonde sociale woningen in Gent opperde Siegfried Bracke dat een sp.a-mandataris zelf in een – gezonde – sociale woning leeft. Later in de week ging het al om meerdere sp.a-mandatarissen. Snel werd duidelijk dat één van hen sp.a-fractieleider Anne Schiettekatte is.

woensdag 10 oktober 2018 13:40
Spread the love

Er vloeide al veel inkt over de hypocrisie van Siegfried Bracke en de moeilijke vraag over wat er nu precies zou moeten gebeuren op het moment dat een bewoner van een sociale woning geen deel meer uitmaakt van de groep mensen waarvoor sociale woningen lijken te dienen. We kunnen uit de communicatie van de twee kampen in dit moddergevecht echter bijkomende lessen trekken: lessen over Brackes elitaire opvatting over politiek en de aard van verkiezingen, bij uitbreiding ons gans politiek systeem en het paradoxale geklaag om het over de inhoud te hebben.

Voortvarend en zeker van z’n stuk, zoals bij de andere schandaaltjes die de Gentse actualiteit de voorbije jaren teisterden, ging Bracke tekeer tegen de wantoestanden. In die voortvarendheid verklapt hij echter zijn visie op politiek. Zonder namen te noemen maakte hij een sp.a-mandataris en op die manier gans de sp.a verdacht.

Wat betekent het dat een sp.a-mandataris in een sociale woning leeft? De suggestie van Bracke was allerminst dat de persoon in kwestie alle recht heeft op die woning. Neen, de suggestie was en is dat er iets stinkt aan dat zaakje. Dat werd duidelijk in het feit dat Bracke niet ingaat op de naam en geschiedenis van Anne Schiettekatte, wat immers de mogelijkheid zou vormen om te begrijpen waarom ze in een sociale woning leeft.

Naast strategische motieven – de schandaalsfeer versterken rond sp.a Gent – komt hier nog iets bloot te liggen, die nog veel meer van betekenis is voor Brackes opvatting en het huidige politieke en bureaucratische bestel met verkiezingen. De vooronderstelling is dat een politicus niet in een sociale woning kan leven, dat een politicus welgestelder is dan dat.

Enerzijds is dit een kwalijk elitaire opvatting van Bracke, gezien onze democratie die steeds beweert dat iedereen kan participeren en gerepresenteerd kan worden, anderzijds houdt dit een beschrijving in van de realiteit. Om campagne te voeren en verkozen te worden heb je de dag van vandaag nu eenmaal twee zaken nodige waar het minder welgestelde mensen aan ontbreekt: tijd en geld. In zijn voortvarendheid om het alternatief te vertegenwoordigen normaliseert Bracke net het status quo van een politiek die weggelegd is voor een bepaalde politieke klasse van personen die capabel zijn om de “politieke” problemen op te lossen zoals een loodgieter leidingen herstelt, op een apolitieke wijze.

Deze apolitiek is echter uitermate politiek in de zin dat het de ongelijkheid en het elitaire dat ingebakken zit in de status quo rechtvaardigt. In deze zin is Bracke op geen enkele manier een alternatief voor het zogenaamde establishment.

Een tweede les kunnen we halen uit de twee kwistig gebruikte, voorgekauwde, maar desalniettemin veel betekenende zinnetjes die we de voorbije jaren meerdere malen mochten horen in de buurt van sp.a Gent: “wettelijk is er niks mis mee” en “laat ons het nu alstublieft over de inhoud hebben”. De nadruk op het gegeven dat het “wettelijk” niet mis is, verklapt veel meer. Het moment dat de wet ingeroepen wordt, hangt er wel eens stront aan een andere knikker. Net als bij de Optima- en Publipart-heisa, is een vraag voorbij de wet welgekomen.

Anne Schiettekatte moet als fractieleider en werknemer bij WoninGent ongetwijfeld in contact gekomen zijn of weet gehad hebben van de ellenlange wachtlijsten bij het toewijzen van sociale woningen. Ook al zou het maar een druppel op een hete plaat zijn, de kans is er altijd geweest om haar sociale woning op te geven en elders voor eenzelfde prijs te wonen. Hierdoor zou ze – anoniem – toch een gezin op de wachtlijst een betaalbare woning gegeven hebben. Wat uiteraard een moeilijke keuze is als je graag woont in het huis en de buurt in kwestie.

Het is voor dergelijke overwegingen dat de tweede uitspraak boven komt: “laat het ons over de inhoud hebben!” Is dit een terechte oproep? Neen, niet helemaal, want verkiezingen zijn nog steeds momenten waarop we mensen op eigen verantwoordelijkheid de verantwoordelijkheid geven om ons te vertegenwoordigen.

Wettelijk gezien heeft niemand de plicht om voor en na de campagne hetzelfde te verdedigen. De inhoud hangt telkens vast aan de persoon die een mogelijke vertegenwoordiger is. Het is hier dat de nadruk op het “wettelijke” een wanhopig karakter krijgt. Als je een vertegenwoordiger zoekt voor jezelf maakt het minder uit of de daden al dan niet wettelijk zijn.

De vraag is of je je wil laten vertegenwoordigen door iemand die zeer geregeld in contact komt met de miserie van de wachtlijsten, maar die zelf, hoewel het niet meer nodig is en de huur een marktconforme prijs is, in een sociale woning blijft leven? Het is hier dat je kan spreken over een clash tussen het wettelijke en het ethische, een publiek mandaat en een persoonlijke ethiek.

De casus rond Schiettekatte is de omkering van de politicus die met veel bravoure een baby troost of z’n duit in het zakje doet bij de Warmste Week en bovendien nog beweert dat hij of zij hetzelfde zou doen mochten er geen verkiezingen zijn.

Deze beschouwingen kunnen we begrijpen als uitdagingen voor alle emanciperende politieke projecten. Elke politiek die weg wil van de politieke apolitiek van het status quo zal zich ongetwijfeld moeten bezighouden met het openbreken van de ongelijkheid die in de norm zit ingebakken.

Dit openbreken omvat op zijn beurt een transformatie van de vorm waarin we aan politiek en beleid doen, in het spoor hiervan wordt een andere politieke inhoud ook pas mogelijk. Daarenboven zullen we pas dan de perverterende spanning tussen het publieke mandaat en de persoonlijke ethiek kunnen herdenken.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!