“Dr. Denis Mukwege is momenteel in het ziekenhuis”, vertelt Eric Wijnants, Coördinator van Dokters van de Wereld vanuit het Panzi Hospitaal in Bukavu. “Net voor het nieuws binnenkwam was hij nog een vrouw aan het opereren in de operatiekamer. Dat is typerend voor zijn persoonlijkheid: ook op het moment dat hij de Nobelprijs wint, gaan zijn patiënten voor op alles. Intussen zijn de vrouwen in het hospitaal het dorp ingetrokken om te zingen en feest te vieren. Deze Nobelprijs is ook een ode aan de vrouwen van Bukavu: het is namelijk hun kracht en weerbaarheid die Dr. Mukwege motiveert om te blijven strijden tegen de gruwel die hij het afgelopen decennium dag na dag in zijn operatieblok heeft gezien.”  

“Samen met de partners, de dokters, de vroedvrouwen, sociaal assistenten, psychologen en juristen van Panzi, vormen we één ploeg rond dit project en Dr. Denis Mukwege is de man die iedereen samenbrengt in de strijd tegen seksueel geweld.  Wij zijn zeer fier dat hij deze prijs wint. Wij wensen hem proficiat met deze Nobelprijs voor de Vrede en zijn uiteraard ongelofelijk trots dat we aan de zij staan van dit project”, vertelt Pierre Verbeeren, Directeur Dokters van de Wereld.

Al 20 jaar in de strijd tegen seksueel geweld

In 1999 sticht Dr. Mukwege het Panzihospitaal en wordt hij voor het eerst geconfronteerd met de verschrikkingen van het seksueel geweld dat in Congo wordt ingezet als oorlogswapen: ontelbare vrouwen komen bij hem langs, genitaal en seksueel verminkt door gewapende milities. Dr. Mukwege -diep geraakt door het leed van de vrouwen die hij behandelt- besluit zich te specialiseren in het herstel van deze overlevers van verkrachting. Sindsdien is het Panzihospitaal een rustplaats voor fysiek, psychologisch en sociaal herstel van vrouwen en meisjes die seksueel verminkt werden.    

Risico voor eigen leven

De missie van Dr. Mukwege wordt niet door iedereen gewaardeerd. Buiten Congo wordt Dr. Mukwege wereldwijd gewaardeerd, met de Nobelprijs voor de Vrede als hoogtepunt. Een groot verschil met zijn thuisland, waar hij al een aantal keer aan de dood ontsnapte: “Elke week krijg ik een tweetal doodsbedreigingen. Maar die dreigementen hebben het tegenovergestelde effect: in plaats van me te ontmoedigen, motiveren ze me om nog verder te gaan in mijn strijd”, vertelt een strijdbare Mukwege toen hij een aantal weken geleden op bezoek was in Brussel. 

Ook de Congolese autoriteiten zijn niet de grootste fan van Dr. Mukwege die er niet voor terugdeinst om de problemen in zijn land op tafel te leggen. “Ons hospitaal werd al een paar keer onderworpen aan buitensporige belastingen. Belastingen die andere hospitalen niet moeten betalen. Het is maar één van de voorbeelden van hoe de overheid ons werk wil belemmeren.” Om zijn werk te ondersteunen besloot Dokters van de Wereld daarom partner te worden van het Panzi-project.   

De toekomst

Intussen wordt verkrachting niet meer alleen als oorlogswapen gebruikt maar zijn er ook steeds meer burgers die zich vergrijpen aan seksueel geweld, vooral voormalige kindsoldaten. De slachtoffers worden bovendien steeds jonger: “Het aantal volwassen slachtoffers is stabiel of zelfs aan het dalen, maar het aantal jonge meisjes en kinderen zit in stijgende lijn. Soms gaat het over kinderen die jonger zijn dan tien jaar.”   

Toch ziet Dr. Mukwege de toekomst positief in. “De Congolese vrouwen mobiliseren zich bundelen hun krachten. Vandaag hebben ze de kracht en moed gevonden om te protesteren, om klacht in te dienen, om hun daders voor de rechtbank te dagen. De stem van de Congolese vrouw wordt elke dag luider.”