Foto: Comac
Opinie, Nieuws, Milieu, Politiek, België, Lokaal, Brussel - Comac

VBO leerstoel op de VUB om het klimaat te redden: brandweer en pyromaan tegelijk

Enkele dagen geleden kondigden de VUB en ULB de inwijding aan van een nieuwe leerstoel. Deze leerstoel van het Verbond der Belgische Ondernemingen (VBO) gaat over duurzame ontwikkeling en meer specifiek over de circulaire economie. Op de uitnodiging is er een afbeelding te zien van een stad doordrongen van de natuur. Dit moet het innovatieve karakter van deze nieuwe leerstoel vertegenwoordigen. Wil het VBO echt iets doen voor het klimaat? Wil het echt investeren in een onderwijs gebaseerd op de noden van de planeet en de bevolking? Een analyse.

vrijdag 14 september 2018 13:17
Spread the love

De inauguratie van de leerstoel over circulaire economie van de VUB en de ULB samen, die opgezet is in samenwerking met het VBO, heeft woensdag 13 september plaatsgevonden op de hoofdzetel van het VBO. Studenten van de VUB en de ULB zijn erop af gekomen om actie te voeren als verzet op de komst van het VBO op hun campus.

“De VUB en ULB vieren met veel pracht en praal een nieuwe leerstoel in samenwerking met het VBO, en dit allemaal op ondemocratische wijze waarbij de mening van de studenten niet gevraagd is geweest of waarvan ze zelfs niet op de hoogte waren gezet,” zegt Charlotte Dumont, ondervoorzitter van Comac ULB.

Naomi Stocker, voorzitter van Comac VUB, vervolgt: “Het VBO vertegenwoordigt de Belgische afdelingen van Exxon Mobil, Shell en Total, die allemaal deel uitmaken van de lijst met de 100 meest vervuilende bedrijven die vandaag verantwoordelijk zijn voor meer dan 71 procent van de uitstoot van koolstofemissie. De ULB en VUB beslissen dus om hun deuren te openen voor de grootste vervuilers om ons te komen uitleggen hoe het klimaat … of hun winst te redden?”

De multinationals zijn verantwoordelijk voor de opwarming van de aarde

Het VBO vertegenwoordigt Belgische ondernemingen van de drie landsdelen, goed voor 75 procent van de jobs in de privésector. Het verdedigt echter lang niet de belangen van de werknemers, maar vooral van de patroons van de verschillende multinationals. In de rangen van het VBO kunnen we bijvoorbeeld de Belgische Petroleumfederatie vinden. Deze federatie heeft onder andere Exxon Mobil, Total en Shell onder haar vleugels.

Hun doel is om in gesprek te gaan met politici en te lobbyen voor wetten en maatregelen die de belangen van hun multinationals dienen. Dit was bijvoorbeeld het geval bij de flexibilisering van jobs, de hervorming van de pensioenen, maar ook de verlaging van de (al zeer lage) klimaatdoelstellingen was een punt dat het VBO actief wou doordrukken. Pieter Temmerman, CEO van het VBO bevestigde: “Schiet ons niet in de voet”, toen hij uitlegde dat het Europees klimaatprogramma te veel zou kosten aan de Belgische ondernemingen (1).

De multinationals Exxon Mobil en Total maken deel uit van de 100 ondernemingen verantwoordelijk voor 71 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Dit zijn de ondernemingen, vertegenwoordigd door het VBO, die verantwoordelijk zijn voor de opwarming van de aarde. En het zijn hun belangen die zullen primeren in het gevoerde onderzoek van deze nieuwe leerstoel.

Onze planeet is meer waard dan de winsten van multinationals, we mogen het klimaat niet overlaten aan de markt

De circulaire economie beoogt het hergebruik van afval in het productieproces. Hoewel verschillende linkse krachten hier voorstander van zijn, wordt de circulaire economie vooral opgeëist door de grootste ondernemingen. Al in 2015 stelde de Europese Ronde Tafel van industriëlen (ERT) dat de circulaire economie de productiekosten zou verlagen, de winsten zou verhogen en een nieuwe afzetmarkt zou creëren (2). Ook wekt de circulaire economie veel interesse van ondernemingen die anticiperen op het komende tekort aan grondstoffen rond 2030.

Deze machine is ondertussen al in gang geschoten: in maart 2017 beschuldigde Go4Circle (3) het publiek agentschap Net Brussel aan voor oneerlijke concurrentie (4). Net Brussel recupereert industrieafval dat winstgevend zou kunnen zijn voor ondernemingen actief in de herverkoop van dat afval. Dit is een hinderpaal voor de winsten van bedrijven, of liever, de ‘goede concurrentie’. Het agentschap heeft ondertussen al 1,5 miljard aan subsidies zien verdwijnen, goed voor 20 procent van zijn totale subsidies. Hier is geen sprake van een degelijke publieke dienst ten bate van de bevolking en het klimaat, maar alleen van een nieuwe, veelbelovende markt. Het afval wordt een koopwaar, onderhevig aan de grillen van de markt. Dit net als de emissierechten, de “vervuilvergunningen” die enkel een nieuwe markt hebben gecreëerd en niet hebben geleid tot een daling van de uitstoot van de broeikasgassen.

Verre van echt te strijden tegen de opwarming van de aarde, zien de multinationals in de circulaire economie vooral een middel om hun productiekosten te verlagen, om het tekort aan grondstoffen te boven te komen, om minder afhankelijk te zijn van deze grondstoffen en om een nieuwe afvalmarkt te creëren. Al dit in het kader van een nog grotere winst creëren voor de multinationals en een wereldwijde economische competitiviteit op te bouwen.

Het is nodig om te investeren in onderzoek naar circulaire economie en naar recuperatie van afval. Maar als dit onderzoek door privé-ondernemingen omkaderd wordt, zal het niet als doel hebben om het klimaatprobleem op te lossen, maar om de winsten van deze ondernemingen te garanderen ondanks de klimaatcrisis en plundering van grondstoffen.

Onderwijs ten dienste van de samenleving

Door deze leerstoel in te huldigen, kiezen de ULB en VUB ervoor om het onderwijs ten dienste te stellen van de multinationals. De universiteiten moeten een leidende rol spelen in de strijd tegen de klimaatverandering, maar ook een plaats zijn om de kritische geest van studenten te ontwikkelen.

De VUB en ULB moeten dus het onderzoek naar circulaire economie in handen nemen, maar daarbij moeten ze verzekeren dat het onderzoek een echt antwoord kan bieden op het klimaatprobleem. Dit is niet mogelijk door in zee te gaan met het VBO. Onze planeet is meer waard dan hun winsten.

Zoals Naomi Klein zegt: “Als het nodige niet was gedaan om de uitstoot te verminderen, dan is het omdat het beleid fundamenteel incompatibel was met het gedereguleerde kapitalisme, wiens ideologie heel de periode heeft gedomineerd waarin we aan het klauteren waren om het hoofd te bieden aan het klimaatprobleem.” (5)

 

Het artikel is eerder gepubliceerd op de website van studentenvereniging Comac.

Bronnen:

(1) https://ptb.be/articles/la-belgique-n-atteindra-pas-ses-objectifs-climat…

(2) “the more efficient use of products, components and materials enables more value to be captured, both through cost savings and by developing new markets or growing existing ones” https://www.ert.eu/sites/ert/files/generated/files/document/2015_09_16_-_ert_position_-_circular_economy.pdf

(3) Fédération qui représente les entreprises de l’économie circulaire

(4) https://www.levif.be/actualite/belgique/bruxelles-proprete-condamnee-pou…

(5) Klein, N. (2015), Tout peut changer, Editions Actes Sud, Canada.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!