De Venezolanen hebben de voorbije twee jaar al een ‘mini-burgeroorlog’ meegemaakt toen gewelddadige bendes maandenlang de straten van de hoofdstad Caracas tot een slagveld omtoverden. De VS dreigen al maanden met een militaire inval, eventueel met behulp van buurland Colombia. Sinds een paar jaar zitten Amerikaanse militairen op 7 Colombiaanse legerbasissen.

Wij staan er naar te kijken, zoveel vluchtelingen. De omringende landen zijn niet happig om ze op te nemen. In Brazilië werden ze zelfs teruggedreven. Tot daar één kant van het verhaal.

De omgekeerde beweging

Een aantal jaren geleden lachte de toekomst Venezuela nog toe. De prijzen van de aardolie vlogen de pan uit. Reusachtige beleidsplannen tilden brede lagen van de bevolking uit de armoede. Gezondheidszorg en onderwijs werden gratis. Goedkope woningen werden in massa aangebouwd.

In buurland Colombia teisterde tezelfdertijd een aanslepende burgeroorlog de maatschappij. Naast de terreur van paramilitaire bendes die het vuil werk opknapten voor het leger heerste de drugshandel die tot in de hoogste regeringskringen doorgedrongen was en nog altijd is. Mensen werden uit hun huizen en hun akkers verdreven of afgeslacht, met als gevolg een massale uittocht van Colombianen, vooral naar welvarend buurland Venezuela. Wat hier minder geweten is, onder de vluchtelingen die Venezuela verlaten zijn er massa’s Colombianen zijn die naar hun land terugkeren.

Colombia meent dat deze migratie betaald moet worden

Venezolaans radiostation Alba Ciudad en de krant Correo del Orinoco meldden dat op 4 september een vergadering plaatsvond van 11 Zuid-Amerikaanse landen in Quito, hoofdstad van Ecuador. Die namen zich voor om financiële hulp te vragen aan de VN voor de massale migratiegolf uit Venezuela. Dat nieuws schoot uiteraard in het verkeerde keelgat van Venezolaans president Nicolás Maduro. Op 10 september liet hij de wereld het volgende horen:

“Colombia heeft 5.600.000 landgenoten in Venezuela wonen. Die hebben daar werk, loon, pensioen, sociale zekerheid, woonst, gezondheidszorg, openbaar onderwijs. Bovendien zijn ze Venezuela binnengekomen in armoedige omstandigheden.’

Verder berekende hij dat 12.000.000 Colombianen de voorbije dertig jaar, zowat 30 procent van de bevolking, uitgeweken zijn naar de VS, Europa, Costa Rica, Panama, Ecuador, Peru, Chili, Brazilië en Argentinië. Venezuela daarentegen, zegt hij, verzorgt op zijn grondgebied een bevolking die voor 30 procent uit andere landen komt.

Hij lanceert daarom een nogal populistisch aandoende uitdaging: “Ik heb het voorstel gelanceerd om een internationale aanvraag in te dienen. We eisen van de Colombiaanse regering schadevergoeding voor de 5.600.000 Colombianen die hier wonen.”

Het klinkt allemaal sterk overtrokken maar duidt wel op de elke dag verslechterende relaties tussen beide buurlanden. Dit kan in de gegeven omstandigheden snel uit de hand lopen.