Ze wil schoolbesturen en scholen stimuleren tot schaalvergroting en zo het onderwijslandschap ‘optimaliseren’. In een kleine school kunnen de diverse uitdagingen volgens haar veel moeilijker opgelost worden dan in een grote school. En voor schoolbesturen wordt onderwijs- en andere regelgeving zo complex dat de Vlaamse Regering blijkbaar twijfels heeft of er nog wel voldoende bestuurskracht en expertise aanwezig is bij de schoolbesturen.
Omdat het een fundamentele onderwijshervorming betreft, moest de Vlaamse Regering de sociale partners eerst informeren vooraleer ze een eerste principiële beslissing neemt. COC heeft ernstige bedenkingen bij dat decreet. Het stuurt het Vlaamse onderwijs in een verkeerde richting, die van de economische logica.
Gelukkig gooit de Vlaamse Regering het kind niet met het badwater weg. Scholengemeenschappen kunnen blijven bestaan. Dat scholengemeenschappen beter zouden kunnen functioneren als zij uit één schoolbestuur bestaan, stelde COC al in 1999 bij het ontstaan van de eerste scholengemeenschappen. De oorspronkelijke conceptnota ‘Bestuurlijke Optimalisatie Schoolbesturen’ (BOS) voorzag het einde van het bestaan van scholengemeenschappen met de intrede van een nieuw model: schoolbesturen met bijzondere kenmerken (SBK). Daar ziet de Vlaamse Regering nu blijkbaar van af. Eén letter die toegevoegd wordt (nu: SGBK’s, scholengemeenschappen met bijzondere kenmerken) maakt een wereld van verschil.
Eerst en vooral vragen we ons af wie nu vragende partij is voor dit decreet. De onderwijsvakbonden waren geen vragende partij en de meeste onderwijskoepels al evenmin. De huidige regelgeving biedt immers alle mogelijkheden voor fusie, schaalvergroting en professionalisering van besturen. Wie wil, kan nu al een soort ‘scholengemeenschap met bijzondere kenmerken’ (SGBK) vormen. Tenzij minister Crevits een wapen wil geven om schoolbesturen meer in het gelid te laten lopen? Of moet het secundair onderwijs op deze manier het ‘Toekomstplan voor het Basisonderwijs’ betalen? Dat in de SGBK’s personeelsleden meer werkzekerheid kunnen krijgen, klopt niet. Die garanties bestaan al binnen de huidige regelgeving over de scholengemeenschappen.
Ten tweede komen de rillingen COC op de rug bij de achterliggende filosofie en de gebruikte terminologie die rechtstreeks uit het managementhandboek komt: “schaalvergroting, optimalisatie, efficiëntie, flexibiliteit, … “. De SGBK wordt de multinational in een geglobaliseerd onderwijslandschap. Globalisering, wantscholengemeenschappen zullen voortaan Vlaanderenbreed georganiseerd kunnen worden terwijl ze net regionaal zouden moeten zijn in functie van het studieaanbod en de leerlingen van die regio. Schaalvergroting, want geen enkel wetenschappelijk onderzoek toont aan dat er een verband is tussen schoolgrootte en onderwijskwaliteit. Integendeel, de concrete ervaringen in binnenen buitenland leren dat kleinschaligheid wel eens beter zou kunnen zijn. Flexibiliteit, want een leraar mag geen nummer in een grote onderwijsfabriek worden die zonder meer van hier naar daar kan geschoven worden. Voor COC is het nog steeds de leraar die het verschil maakt. En wat is de leerling in die fabriek dan nog? Wil Vlaanderen echt haar onderwijs in handen geven van zo’n multinational?
Ten derde is er de professionalisering van de inspraak. Of beter het ontbreken daaraan. Schoolbesturen krijgen alle middelen in handen om zich te professionaliseren. Zij moeten advocaten, architecten, financieel managers… kunnen aanwerven want het wordt toch allemaal zo complex. En aan de andere kant van de tafel van de inspraak- en overlegorganen zit een leraar die er tussen de soep en de patatten in zijn vrije tijd nog wat vakbondswerk bij wil nemen. Het BOS-decreet rept met geen woord over een betere inspraakregeling en over een vrijstelling voor vakbondswerk. Dit is voor COC geen schande meer, dit is de schande ver voorbij!
COC ondertekent geen blanco cheque. Er kunnen winsten geboekt worden door grondig na te denken over taken of functies die beter op een hoger (bestuurs)niveau aangepakt kunnen worden. Maar met het huidige ontwerpdecreet opent de Vlaamse Regering alle poorten om een waterhoofdmodel te installeren. Er worden geen extra middelen voorzien. Incentives zullen dus ten koste gaan van bestaande (andere) voordelen. Wat de ene krijgt, zal van de andere worden afgenomen. De vrijheidsmarges zijn momenteel onbeperkt. De Vlaamse Regering schuift de hete aardappel door en zal bijvoorbeeld pas later het percentage personeelsleden bepalen dat op het niveau van bestuur kan benoemd worden. Onaanvaardbaar voor COC. De meest cruciale figuur in een school is en blijft voor COC de directeur die het pedagogisch en personeelsbeleid moet kunnen blijven voeren in een school. En de middelen die de Vlaamse Regering investeert in onderwijs, moeten voelbaar zijn in de klas.
