Opinie -

Over Rani, de ontsnapte leeuw in Planckendael

Waarom moest de ontsnapte leeuw eigenlijk dood?

vrijdag 22 juni 2018 14:10
Spread the love

Cecil en Axelle

U herinnert zich ongetwijfeld nog Cecil, die indrukwekkende Afrikaanse leeuw die in de zomer van 2015 in een Afrikaans natuurpark werd gedood door een zekere Walter Palmer. Palmer, de tandarts die van jagen zijn hobby had gemaakt, werd prompt de meest gehate man van Amerika. De dood van Cecil leidde inderdaad wereldwijd tot verbolgen reacties, zelfs in die mate dat toen een andere jager later door een andere leeuw werd gedood, sommigen spraken over ‘gerechtigheid’.

Kent u Axelle Despiegelaere nog? Het blonde meisje dat tijdens het vorige wereldkampioenschap voetbal werd gebombardeerd tot ‘WK babe’. Die hype leverde haar geen windeieren op. L’Oréal Professional Belgium bood haar een contract aan waardoor ze als model zou kunnen aan de slag gaan.

Toen er daarna echter een foto opdook waarop Axelle te zien was met een jachtgeweer naast een doodgeschoten antilope, werd ‘het mooie meisje’ als vuil behandeld. Haar fanpagina werd bedolven onder reacties die haar verweten een moordenares te zijn die zich diep en diep moest schamen. Ook de samenwerking met l’Oréal werd snel gestopt. Dat dieren zomaar (in dit geval: voor het plezier) worden gedood, dat ging er bij velen niet in.

De ontsnapte leeuw van Planckendael

Nu is er Rani, de jonge leeuwin die in het dierenpark Planckendael werd gedood nadat het dier door een menselijke fout kon ontsnappen. Op geen enkel moment – zo wordt door de politie alsook door Planckendael bevestigd – was er enig gevaar voor het personeel en de bezoekers (daar het nog vroeg op de dag was, waren er maar 15 bezoekers aanwezig).

Later werd dit toch enigszins tegengesproken door Mevr. Ilse Segers en de Heer Peter Van den Eynde, respectievelijk woordvoerster en directeur Veiligheid bij Planckendael. Zij gaven aan dat de bezoekers dan wel in veiligheid werden gebracht, onder andere door ze op te houden in een oude treinwagon, maar dat de leeuwin toch moest worden doodgeschoten omdat ze die oude wagon te dicht naderde.

Blijkbaar was die oude treinwagon dus dermate onveilig dat de dreiging die uitgaat van een naderende leeuw alleen maar met een dodelijk schot kon worden beantwoord. Ik zou zeggen: ofwel is de treinwagon veilig en was er inderdaad niemand in gevaar, ofwel was die wagon onveilig en waren er inderdaad mensen in gevaar. Men kan nu eenmaal niet eerst beweren dat er niemand in gevaar was en dan later toch een dodelijk schot lossen.

Toegegeven, ik zie een leeuw ook liever achter de tralies, maar als een dergelijk beest dan toch losloopt, waarom moet het dan worden gedood? Dat er eerst werd getracht het dier te verdoven en dat dit niet lukte, stelt mij niet gerust. Blijkbaar is men er dus niet in geslaagd om de leeuw met de juiste (dosis) verdoving te raken. Ik kan me voorstellen dat het allerminst eenvoudig is om een paniekerig dier met een verdovingspijl te raken. Ik begrijp ook dat het moeilijk is om een dier dat zich verplaatst te blijven volgen of te kalmeren, maar ook dat kan eigenlijk geen excuus zijn. Als een mensenleven op het spel staat, dan doet men er toch ook alles aan om die persoon te redden (trial and error incluis). Waarom zou dat dan anders zijn in een dierenpark waar alles toch primair hoort te draaien rond het wel en wee van het dier?

Mogelijks heeft de reden waarom het dier wordt gedood te maken met het feit dat men het zich niet kan veroorloven een park voor een aantal uren te sluiten. De bezoekers – stel u dat eens voor – zouden kunnen ontgoocheld zijn en de kinderen zouden geruime tijd moeten wachten of misschien zelfs van een kale reis moeten terugkeren. Als een dier ontsnapt en als er geen acuut gevaar is voor mensen (maar dat zal dus nog moeten worden uitgeklaard), dan had het dier moeten worden gered en niet gedood. Dat de dag van de bezoekers daarmee in duigen valt, is van ondergeschikt belang. De bezoekers/kinderen hadden aan de lijve kunnen ondervinden wat respect voor dieren betekent. “Ja, door de ontsnapte leeuw moeten jullie nu even wachten of misschien zelfs huiswaarts keren. Inderdaad, dat is onverwacht en niet leuk, maar in een dierenpark gaat het nu eenmaal primair om de dieren. Als je verontwaardigd was omwille van Walter Palmer en Axelle Despiegelaere, dan zal je nu toch ook wel begrijpen dat we het dier willen redden en vandaag even jullie plezier niet vooropstellen? Je begrijpt dus dat wij bereid zijn alles te proberen – desnoods tot morgen vroeg – en slechts zullen overgaan tot het doden van het dier als het echt niet anders kan?”

Twee statements?

Het Mechelse dierenpark heeft mogelijks geredeneerd dat het imago zou geschonden zijn indien zou blijken dat de leeuw niet snel kon worden gevangen. Een probleem moet nu eenmaal snel en effectief aangepakt worden, zodat het snel weer ‘business as usual’ wordt. Snelle antwoorden zijn echter niet altijd de beste en ook vanuit moreel oogpunt hoeven ze niet altijd de juiste te zijn. Naar het mij voorkomt is de reputatie van het park toch wel wat geschonden, niet alleen omdat er een dier kon ontsnappen (al kan een menselijke fout nooit uitgesloten worden), maar ook omwille van de verwarring (was die wagon nu veilig of dermate onveilig dat een naderend dier resoluut moet worden gedood?) en misschien wel vooral omdat finaal werd beslist het dier te doden nadat slechts twee pogingen werden ondernomen het dier te verdoven.

Ik twijfel er niet aan dat het doden van het dier een moeilijke beslissing/afweging was en dat het voor het mooie dierenpark en in casu de toegewijde verzorgers een trieste dag is. Maar, net omdat de leeuw hen zo nauw aan het hart ligt, had men alle moeite van de wereld moeten doen het dier te redden. Planckendael had, om het spreekwoord te gebruiken, een leeuwenhuid kunnen aantrekken en twee duidelijke statements kunnen maken.

Het eerste statement impliceert introspectie. “Ja, er is een leeuw ontsnapt en dat is wel het laatste wat we ons als dierenpark kunnen veroorloven. We zitten hier erg mee verveeld en beseffen dat we gezichtsverlies lijden. We laten ons echter door niks of niemand ‘opjagen’ en blijven ons om het lot van het dier bekommeren, al moeten we daarvoor het park een ganse dag of langer sluiten.”

Het tweede statement appelleert aan de bezoeker. “Wie dieren wil zien, moet begrijpen dat daar onder geen beding offers voor worden gemaakt. Het oog van de mens is vandaag niet belangrijker dan het hart van het dier.” Zo beschouwd had het voor de kinderen misschien een verrassend interessante uitstap kunnen zijn. Wat weegt zwaarder door: het belang van één dier of het verlangen van honderd(en) kinderen om een fijne dag in het mooie dierenpark van Planckendael te beleven? Misschien iets voor morgen in de les ethiek?

take down
the paywall
steun ons nu!