De route van de zuidelijke gascorridor. Bron: Screenshot YouTube 'This is not a pipe - The "treachery" of the EU gas plans'. Counter Balance

Opinie, Nieuws, Milieu, Politiek, Lokaal, Gent - EwoudV

Investeert post-fossiel Gent in een mega gaspijplijn?

De stad Gent en haar burgemeester Daniel Termont doen hun best om draagvlak te creëren voor klimaatbeleid, maar ze moeten een keuze maken voorbij de publiekscampagnes: investeren in nieuwe fossiele infrastructuur (de controversiële Trans Adriatische Pijpleiding) of een authentiek post-fossiel Gent.

vrijdag 25 mei 2018 12:22

Spread the love

Gent is een stad met klimaatambities. Ze wil de Europese groene hoofdstad van 2020 worden[1] en in 2050 “klimaatneutraal”[2] zijn. Om die ambities waar te maken organiseert de stad van 19 tot 28 mei de tentoonstelling post-fossiel Gent[3] waarin kunstenaars een Gent zonder fossiele brandstoffen verbeelden. Bezoekers kunnen er proeven en voelen van eetbare muren, worden geïnspireerd door de groene invulling van ondergrondse parkeergarages en wanen zich in een stad zonder autolawaai.

Dergelijke initiatieven houden ons een betere toekomst voor en creëren zo draagvlak voor klimaatbeleid. Omdat positieve toekomstbeelden noodzakelijk zijn voor de overgang naar een klimaatrechtvaardige samenleving juichen we dit evenement dan ook toe.

De realisering van een ‘postfossiel’ Gent vergt echter ook politieke keuzes voor klimaatrechtvaardigheid en tegen fossiele brandstoffen. Dit niet enkel in publieksevenementen, maar ook in de stille investeringen die Gentenaars maken.

Gentse investeringen lijken voorlopig nog een andere weg te volgen ten opzichte van de communicatiecampagnes van de stad. Een voorbeeld van dergelijke problematische investering van publiek geld is de Trans Adriatische Pijpleiding (de TAP).

Wat is de TAP?

De TAP is een gaspijpleiding die van de Turks-Griekse grens over Albanië naar het zuiden van Italië loopt. Het is een onderdeel van de bredere ‘zuidelijke gascorridor’ dat aardgas vanuit Azerbeidzjan moet leveren om Europa zogezegd minder afhankelijk te maken van Russische energie. Fluxys, een bedrijf voor gasinfrastructuur in handen van Belgische gemeenten, levert 19 procent van de investeringen in die pijpleiding.

Meerdere politiek benoemde bestuurders vertegenwoordigen het algemeen belang in Fluxys via intercommunale Publigas. Met voorzitter en klimaatburgemeester Daniël Termont en Geert Versnick – berucht van de optima affaire – is er een sterke connectie tussen Gent en de TAP. Wij vragen eerdergenoemde bestuurders om te kiezen voor een sociaal rechtvaardig postfossiel Gent en daarom uit de TAP te desinvesteren. De TAP is namelijk problematisch om ecologische, sociale en economische redenen.

Gas is niet groen

Aardgas is een fossiele brandstof. Het bestaat hoofdzakelijk uit methaan en als je het verbrandt komt er CO2 vrij. Ondanks de immense lobbycampagne van de fossiele industrie[4] is aardgas niet veel beter dan ‘klimaatkiller’ steenkool. Steenkool stoot dan wel meer CO2 uit, maar methaan is op korte termijn (de eerste 20 jaar) jaar maar liefst een 84 keer krachtigere broeikasgas dan CO2. Bovendien lekt er gedurende het gehele transportproces methaan in de atmosfeer. Onderzoekers berekenden dat de TAP om die reden een project met zo’n grote uitstoot is dat het Europese klimaatdoelstellingen kan ondergraven[5].

Als Gent in 2020 dé groene hoofdstad van Europa wil worden, is het nogal cynisch om buiten de stadsgrenzen klimaatverandering mee in de hand te werken. Hetzelfde geldt nog meer voor burgemeester Daniel Termont: zijn rol in de TAP als voorzitter van Fluxys is onverzoenbaar met zijn positie als bestuurder van het ‘convenant van burgermeesters’: een netwerk van steden tegen klimaatverandering.

Net zoals Termont moet Gent dus kiezen: een nieuwe gaspijplijn, of klimaatvriendelijk zijn.

De TAP schaadt mensenrechten.
Bron: Screenshot YouTube ‘This is not a pipe – The

Democratie?

De TAP schaadt niet enkel ons klimaat, over haar gehele lengte bedreigt het ook mensenrechten en lokale democratieën.

Zo maakt Azerbeidzjan tegenstanders van dit project monddood door op te sluiten. Zowel het Europees parlement als het Europees Hof van de Rechten van de Mens vroegen al meermaals de vrijlating van deze politieke gevangenen.[6]

Verderop de pijplijn protesteren ook Griekse boeren tegen de lokale vernieling die de aanleg met zich meebrengt. ‘Als het bedrijf door onze regio wil passeren, zal ze dat over onze lichamen moeten doen’, meent landbouwer Themis Kalpakidis.[7]

Tenslotte mobiliseert een grote burgerbeweging zich in het zuiden van Italië al jarenlang tegen de opoffering van hun lokale economie, landbouw en water voor dit megaproject. Ze betogen er vaak tegen de vernieling van hun olijfgaarden en de risico’s die de bouw van zo’n pijpleiding in een ecologisch en seismisch gevoelig gebied met zich meebrengen. Meerdere burgemeesters – waarvan sommigen zelfs lid zijn van het eerder genoemde convenant van burgemeesters – spraken zich er al tegen uit[8]. De NOTAP-beweging wil trouwens geen zoveelste not in my backyard boodschap uitdragen maar protesteert daarentegen onder de slogan ‘No TAP, not here, not anywhere’ (ne’ qui, ne’ altrovo).

Blijven investeren in de TAP betekent dan ook een autoritair regime ondersteunen, Griekse boeren helpen verdrijven en lokale democratie in Italië negeren. Dit allemaal voor een project dat weinig zal opleveren.

Nutteloos megaproject

Zoals de Italiaanse beweging heeft ingezien, is de TAP niet enkel een megaproject maar ook nutteloos. Door opgeblazen projecties dreigt de TAP weinig rendabel te worden. Enerzijds valt het Europese verbruik systematisch lager uit dan de projecties die worden voorgesteld, anderzijds blijken ook de Azerbeidzjaanse gasvelden minder op te leveren dan initieel gedacht.

Om de bouw van deze pijpleiding, die al is begonnen, dan toch nog te kunnen rechtvaardigen, is extra gas nodig van … Rusland. Gazprom heeft zichzelf via Turkije zelfs al toegang verzekerd tot de zuidelijke gascorridor. De geopolitieke hoofdreden om ettelijke miljarden publiek geld te investeren in vernielende infrastructuur blijkt dus fictie.

Willen we ons klimaat, lokale leefomgevingen, burgerinspraak en publiek geld echt opofferen voor een onverdedigbaar megaproject? Wij niet, en we hopen dat Gent en Daniel Termont hun democratische en sociaal-ecologische verantwoordelijkheid nemen. Dat zou pas een vrie wijze beslissing richting een postfossiel Gent zijn.