Eerst het goede nieuws. Ten opzichte van een gelijkaardige studie van vijf jaar geleden zijn de websites van ziekenhuizen erop vooruit gegaan. Zo informeren bijna alle websites (97 procent) over de ziekenhuisfactuur. Ruim 4 websites op de 5 geven informatie over honorariumsupplementen en kamersupplementen. 9 op de 10 sommen de patiëntenrechten op, 8 op de 10 publiceren de opnameverklaring.
‘Er zijn goede praktijkvoorbeelden te vinden’, reageert Martine Van de Walle. ‘Ziekenhuizen doen inspanningen om patiënten zo goed mogelijk te informeren. Dat is vaak van cruciaal belang. Zo kan het verschil in kostprijs tussen een eenpersoonskamer en een kamer voor twee of meer personen hoog oplopen. Gemiddeld is een eenpersoonskamer bij een klassieke opname (met overnachting) door de supplementen bijna 5,5 keer duurder, zo bleek uit de jongste ziekenhuisbarometer van CM.’
Maar op het vlak van de kostenraming schieten de ziekenhuiswebsites vaak tekort. Van de 99 onderzochte websites bieden er maar 35 een kostenraming aan. Vooral de Vlaamse ziekenhuizen hebben op dat vlak de voorbije jaren wel inspanningen gedaan. ‘Maar wat financiële transparantie betreft, is er duidelijk nog werk aan de winkel. Een kostenraming is een heel belangrijk instrument voor de patiënt om op een goed geïnformeerde basis beslissingen te kunnen nemen.’
Tegen begin volgend jaar zouden ziekenhuizen voor een aantal veel voorkomende behandelingen een kostenraming moeten aanbieden. Zo staat het ingeschreven in het akkoord tussen artsen en ziekenfondsen. ‘Sommige ziekenhuizen bewijzen al dat het kan. Het is onze absolute wil om in overleg met de vertegenwoordigers van de ziekenhuizen en de artsen tot een standaardmodel te komen dat begrijpelijk is voor de patiënt.’
AZ Damiaan in Oostende is een van de ziekenhuizen waar patiënten vandaag al via de website een kostenraming kunnen maken. ‘Als ziekenhuis hechten wij veel belang aan voorafgaandelijke informatie over de kostprijs’, zegt Karolien Casier van AZ Damiaan. ‘We hebben de kostenraming op onze website. Bij een geplande opname worden al onze patiënten actief geïnformeerd door onze medewerkers over de mogelijkheid om vooraf de kostprijs van de ingreep of behandeling op te vragen. We helpen ook de patiënten met het raadplegen van de prijssimulator.’
Want ook dat is een pijnpunt. Er is op verschillende plaatsen informatie te vinden, maar de patiënt vindt er vaak zijn weg niet in. In focusgesprekken georganiseerd door Samana lieten patiënten verstaan dat de informatie te versnipperd is of dat ze er zelf moeten naar vragen. Ze geven bovendien aan dat een website alleen onvoldoende is. Patiënten hechten veel belang aan persoonlijk contact om de nodige informatie te verkrijgen.
‘Wij beseffen dat het om een gedeelde verantwoordelijkheid gaat’, gaat Martine Van de Walle verder. ‘Niet alleen de ziekenhuizen, maar ook artsen en ziekenfondsen hebben hier een rol in te spelen. Naast de invoering van een verplichte kostenraming, pleiten wij ook voor een duidelijk en laagdrempelig aanspreekpunt in het ziekenhuis waar mensen terecht kunnen met vragen over financiële zaken. Het is ook belangrijk om voor de patiënt informatietrajecten uit te werken: op welk moment geef je welke info? En de patiënt is in dit hele verhaal een actieve partner. Aarzel als patiënt nooit om info te vragen, dat blijft nog altijd het basisadvies. Het is je recht als patiënt om die informatie te krijgen.’
